HOE NU VERDER?

Open brief tegen toveracademie
Naar aanleiding van de open brieven over De Toveracademie, is een storm van reacties los gekomen. In de pers is op heel verschillende manieren gereageerd. Soms was dat verontwaardigd, dan weer beschuldigend, maar ook heel gelaten. Veel kranten en tijdschriften hebben artikelen geschreven en in diverse radio- en tv-programma’s werd er aandacht aan besteed.

Ook vanuit onze achterban is breed gereageerd. Deze reacties waren overwegend positief. Verder zijn er veel vragen naar ons toegekomen. Wat blijkbaar niet voor iedereen duidelijk is geworden, is het feit dat beide open brieven in eerste instantie bedoeld waren als eye-opener, om een discussie op gang te brengen. De brieven moeten in eerste instantie dan ook gezien worden als een hartenkreet. Verdere onderbouwing blijft dus noodzakelijk. Het mag duidelijk zijn dat het B&O niet alleen maar gaat om het beroeren van de gemoederen, maar om een daadwerkelijke inspanning om de achtergronden van het toveren aan de kaak te stellen. Een grote gezamenlijke inspanning blijft nodig, omdat er heel wat op het spel staat!

Waar gaat het om?
De open brieven blijken aanleiding de discussie te openen over de grenzen van het toelaatbare. Een discussie, die echter veel verder gaat dan de vraag of je nu wel of niet een sprookje mag voorlezen aan kinderen, zoals door sommige journalisten wordt beweerd. Het gaat om de visie van waaruit ouders opvoeden of scholen onderwijs verzorgen. Al die opvoeders maken op grond van hun levensbeschouwing keuzes voor de kinderen die hun zijn toevertrouwd. Zij kiezen voor het overdragen van waarden en geven grenzen aan door normen en regels af te spreken.

Overal in onze samenleving zien we nu juist die grenzen vervagen. Niet alleen in het verkeer worden regels overtreden, zodat de onveiligheid toeneemt. Ook in de omgang met elkaar worden grenzen overschreden. De onveiligheid neemt toe door toename van criminaliteit, zinloos geweld, aanrandingen of ongewenste intimiteiten. Regelmatig breken er discussies los over het toenemende geweld onder kleuters, agressie op basisscholen en wapens in het voortgezet onderwijs. Onderzoek toont aan dat er wel degelijk een relatie bestaat tussen geweld op tv en geweld op straat. Recentelijk is ook de discussie opgelaaid over de effecten van alle moderne muziek en bijbehorende clips, die soms zeer erotisch geladen zijn. Het lijkt duidelijk dat kinderen en jongeren voor een belangrijk deel worden beïnvloed door de moderne media.

Door middel van teksten, beelden en handelingen worden de grenzen steeds gemakkelijker verlegd en overschreden. Steeds openlijker worden bijbelse waarden ter discussie gesteld en raken kinderen en jongeren gewend aan geweld, erotiek en het paranormale. Een en ander lijkt daarbij te werken als een nauwelijks zichtbaar proces. Wat eerst niet kon, kan in het klein nu wel en straks ook in het groot.

Ernstig onderschat!
Verreweg de meeste mensen geloven helemaal niet in het bestaan van de duivel, zelfs onder christenen is dit bestaan een discussiepunt. Het mag duidelijk zijn dat de duivel, die in de bijbel ‘de mensenmoordenaar van den beginne en de vader der leugen’ (Joh. 8:44) wordt genoemd, door de introductie van deze leugen vrij spel krijgt. Grenzeloos en straffeloos kan hij zijn gruwelijke werk achter de schermen blijven uitvoeren. Niet voor niets worden we opgeroepen geen deel te nemen aan de onvruchtbare werken der duisternis, maar ze veeleer te ontmaskeren (Ef. 5:11).

In onze wereld blijken diverse van die werken regelrecht van duivelse herkomst te zijn. Veel grof geweld kan niet anders dan uit demonische bron ontspringen. Recentelijk werden tijdens een heavy-metal concert 5 mensen doodgeschoten. In Amerika zijn op de Columbine High School een aantal mensen doodgeschoten door jongeren die het spelletje ‘doom’ speelden. In de videoproductie “They sold their souls for rock and roll” wordt duidelijk gemaakt dat satanist Aleister Crowley de grondlegger is van veel demonische teksten in de moderne muziek (Visie 50, december 2004). Door middel van muziek wilde hij bestaande – christelijke – normen afbreken.

In moderne muziek, computerspelletjes, stripboeken en leesboeken wordt gewelddadig en occult gedachtegoed (spelenderwijs) met de paplepel ingegeven. Vooral aan kinderen, die heel open zijn en nog geen goed onderscheid kunnen maken tussen fantasie en werkelijkheid, wordt een angstaanjagend wereldbeeld gepresenteerd. Er wordt een wereld gepresenteerd waarin strijd gevoerd dient te worden met geesten en monsters. Hiertegen is slechts verweer mogelijk door het oproepen van onzichtbare hulpkrachten, die vriendjes worden genoemd. Deze vorm van visualisatie en het leren toepassen van paranormale krachten, toverspreuken en vervloekingen – die soms nog echt blijken te werken – vormen de basis voor de strijd. Over onschuldige spelletjes, muziek en boeken gesproken.

De bewijzen voor deze magische realiteit liggen voor het oprapen.
Topheks ‘Starhawk’ merkt over de ‘onschuldige’ boeken van Harry Potter op: “Ik vind Harry Potter ook leuk. Fantastische film. En goed voor kinderen, omdat het de wereld van de magie voor ze opent…Heerlijk. Ja, Potter heeft hekserij tot een mode-artikel gemaakt en dat zal nog langer doorgalmen. Kinderen kunnen daardoor steeds gemakkelijker toegeven aan hoe ze energie waarnemen om ons heen…” (Onkruid 148, juli-augustus 2002, pag.15).
In het tijdschrift Visie merkt M. Wisse het volgende op: “Het verschil is dat Sneeuwwitje en de zeven dwergen, Doornroosje en Hans en Grietje zich afspelen in een irrealistische wereld, overduidelijk een sprookje. Behulpzame kabouters, snoephuisjes en een honderdjarige slaap komen onwerkelijk over en staan mijlenver van de wereld van kinderen. De toverkunst houdt in die sprookjes ook niemand in een wurgende angst, integendeel. Harry Potter daarentegen speelt zich af in een gedetailleerd realistische en actuele wereld, met auto’s, pesterijen, een school en een snibbige tante. In zo’n wereld, die kinderen herkennen, wijst Harry met zijn toverstok op het hart van Dirk, zijn rotneefje (en vervloekt hem)…Het genre Harry Potter wekt de indruk (door het contact met overledenen…) dat er een ander, maar niet bijbels, leven is na de dood…’Opzij, of ik vervloek je’, zegt Harry tegen zijn oom als deze om opheldering vraagt.” [1][1]
Harry Potter draagt een anti-bijbelse wereldbeschouwing over en leert kinderen onder meer… lastige opvoeders (leraren, ouders) te vervloeken…We mogen ons gelukkig prijzen dat die vloeken vaak niets lijken te ‘doen’.

Een enquête over ‘religiositeit, occultisme en satanisme’ onder 700 jongeren in de leeftijd tussen 14 en 29 jaar in Tirol toonde een grote belangstelling (ruim 40%) voor occulte fenomenen aan (droomduidingen, telepathie, genezingswonderen). Zo’n 30% had hier ooit mee geëxperimenteerd (glaasje draaien, kaartleggen, pendelen, droomduidingen, horoscopen). Ruim 50% zag de film ‘Buffy – in de ban van de demonen’, Akte X’, ‘Lord of the rings’, ‘Harry Potter 1 en/of 2’, ‘Het 6^e zintuig’.

Conclusies:

1. Openheid en belangstelling voor het occulte en paranormale kan vroeg of laat leiden tot het experimenteren hiermee.
2. Bij de belangstelling voor de mysteriefilms gaat het ‘wellicht om een, buiten het instituut van de kerk liggende, nieuwe vorm van mystiek’ [2][2]

Bovengenoemde voorbeelden maken duidelijk dat het gevaar van bepaalde soorten muziek, films, spelletjes en lectuur, met name voor kinderen, niet te onderschatten is.

Toveracademie is grensoverschrijding!
Helaas blijkt, dat er heel gemakkelijk grenzen overschreden worden. Velen hebben geen flauw besef van wat zich afspeelt onder kinderen en jongeren, noch wat de immense gevaren zijn van ‘spelen met de onzichtbare wereld’. Kinderen kunnen van jongs af aan wennen aan geweld en agressie. Ze komen daarnaast via tv-programma’s, computerspelletjes en internet in aanraking met zaken als erotiek, sciencefiction en demonie. In het Tv-programma ‘Bij ons thuis’, van Teleac, werd op 7 maart uitgebreid aandacht besteed aan de invloed van erotische clips op kinderen en tieners. Kijken leidt vaak tot doen, was de conclusie. Dat laatste wordt ook bevestigd in enkele onderzoeken naar de relatie tv-geweld en de werkelijkheid. “Kinderen die van jongs af aan worden geconfronteerd met agressie en geweld op televisie, raken al vroeg in hun leven afgestompt en gaan als pubers en jongvolwassenen op zoek naar sterkere prikkels om te kunnen griezelen en gruwelen. De industrie bedient hen op hun wenken met, om maar iets te noemen, de steeds engere en gewelddadigere Halloweenfilms.” (Elsevier 10, 12 maart 2005)

Natuurlijk is het duidelijk dat tv meer invloed heeft dan een (strip)boek. Maar de gewenning begint vaak zo onschuldig en sluipend. Precies daar ligt het probleem voor de hele golf van geweld en occultisme die kinderen, tieners en jongeren lijkt te overspoelen. Als het nu zo ver moet komen dat kinderen ook nog eens op een ‘onschuldige wijze’ moeten gaan wennen aan allerlei vormen van magie of toverij in de entourage van een Toveracademie, dan is er sprake van een absolute grensoverschrijding. Er staat zeer veel op het spel: het welzijn van kinderen is in het geding! Met alle kracht dienen we hier in het geweer te komen.

“Ach, zeggen mensen die graag relativeren, ze weten heus wel het verschil tussen de virtuele en echte wereld. Maar reclamemakers en trendwatchers weten wel beter. Kinderen én volwassenen zijn zeer gevoelig voor impliciete en expliciete televisieboodschappen, of die nu waar zijn of niet.”(Elsevier 10, 12 maart 2005) Die gevoeligheid is er zeker ook ten aanzien van allerlei magische thema’s. Vooral in een tijd waarin het christelijk geloof wordt uitgehold en de kerk lijkt te hebben afgedaan, zoeken velen toch naar mystiek en religie. Grenzeloos gaan velen op zoek naar wat verborgen is. Het occulte is al jaren in, maar leidt ook al jaren tot grote problemen.

Daarom is het motto ‘toveracademie’ echt grensoverschrijdend en levensgevaarlijk.

Hoe nu verder?
De vraag is nu: hoe verder? Hoe moeten ouders en scholen reageren?
De open brieven hadden tot doel de discussie op gang te brengen, dat is gelukt. Die discussie gaat soms wel erg kort door de bocht, te gemakkelijk wordt aan de boven genoemde argumenten voorbij gegaan. Christenen die waarschuwen voor tovenarij en de gevaren van agressie, geweld en demonische praktijken worden snel bestempeld als fundamentalisten die terug willen naar de Middeleeuwen.
De discussie zal dus voortgezet moeten worden, maar wel op basis van argumenten. Die argumenten vallen in twee groepen uiteen:

1. de bijbelse argumenten,
2. de pedagogische argumenten.

De bijbelse argumenten staan en vallen met ons geloof in die éne God, die Zich in ruim voldoende mate aan ons geopenbaard heeft in Zijn Woord. Wie de Bijbel serieus neemt weet dat hij verre dient te blijven van toverij (Deut. 18:10, Lev. 19:26, Openbaring 18:23, 21:8, 22: 15). Toverij en waarzeggerij zijn namelijk ‘gaven’ van de vorst der duisternis, de duivel, die leiden tot de dood. Toverij leidt tot normloosheid en opstand tegen Gods gezag. Toverij leidt uiteindelijk tot de dood in plaats van tot het leven. De duivel blijft een mensenmoordenaar vanaf het begin (Johannes 8:37-47 en Jesaja 8:19-22).

Naast de bijbelse argumenten, die niet iedereen zomaar zal onderschrijven, zijn er ook pedagogische argumenten, die ruimschoots toegelicht zijn in het voorgaande. Doorgaans leiden magische boeken op subtiele wijze kinderen binnen in een wereld van (duivels) geweld. Kijken naar geweld op tv leidt tot geweld in het dagelijks leven. Kijken naar erotische clips blijkt wel degelijk invloed op jongeren te hebben. Enge en gewelddadige Halloweenfilms zijn wel degelijk een volgende stap in de geweldsspiraal die door de filmindustrie wordt opgebouwd.

Alle gewenning op die gebieden leidt tot steeds verdergaande afstomping. Waarom zou dat met toverij/magie niet het geval zijn?

Ouders en scholen
Ouders kunnen de volgende actie ondernemen tegen het motto ‘toveracademie’.

1. Vorm gebedsgroepen rond de scholen (informatie is te vinden op de site www.ibbnl.org.
2. Organiseer gespreksgroepen van ouders rond het thema.
3. Beleg informatie avonden over tovenarij en christelijk onderwijs (bijbelenonderwijs.nl).
4. Vraag hoe de school omgaat met de principiële en pedagogische argumenten.
5. Overleg met leerkrachten die de bezwaren ook zien.
6. Werk samen met mensen uit andere kerken.
7. Licht schoolbesturen in en ga in overleg op zoek naar de grenzen.
8. Sluit aan bij het alternatieve thema van de werkgroep christelijke kinderboeken “Wonderlijk”(zie de site www.christelijkekinderboeken.nl of www.clkplein.nl).
   Van de werkgroep ontvingen we onlangs het volgende overzicht:

Wij zijn momenteel bezig met de volgende zaken:
– de drie actieboeken
– de actie-cd + muziekboek
– de werkmap voor basisonderwijs en zondagsscholen
– een concerttour.

Eind maart/begin april verzenden wij opnieuw een persbericht, waarin wij onder meer zullen aankondigen dat wij op de kinderboekensite een titellijst zullen presenteren van christelijke kinderboeken die aansluiten bij ons thema `Wonderlijk´.

En de laatste optie is wel degelijk je kind niet naar de lessen te laten gaan, wanneer de school toch kiest om verder te werken met het thema ‘toveracademie’.

1. Vraag om alternatieve opdrachten die buiten de klas kunnen worden gedaan.
2. Licht directie en bestuur in over de bezwaren en wijs op de grondslag van de school.
3. Is er werkelijk geen mogelijkheid om aan het thema te ontkomen, dan kan overwogen worden een andere school te kiezen.

Tenslotte

Ook met bovenstaand informatie is niet alles gezegd, maar wel de kern weergegeven. Mochten er vragen blijven liggen, schroom dan niet om ons te mailen of te bellen.