Is Minecraft geschikt voor kinderen?

Mijn kind zit vaak achter de computer te gamen en haalt met regelmaat onvoldoendes terwijl dit , als hij zou leren, niet zou hoeven. Ik heb er ook weinig zicht op, omdat ze voor school nu eenmaal ook achter de pc hun huiswerk moeten doen. Het spel dat hij regelmatig doet, is gewoon een soort Lego, maar dan op de computer. Het is ook leerzaam, maar ja als zijn huiswerk niet meer gedaan wordt, als ik niet goede afspraken kan maken met mijn kind over de tijd dat hij erachter zit en hij chagrijnig wordt, als ik erover begin, wat dan?
Zo maar een situatie van een bezorgde moeder. Het gaat in dit geval over Minecraft. Een spel waarbij je bouwt met blokjes op de computer, niets mis mee toch? Maar toch sprak deze moeder haar zorgen uit en had ze het gevoel dat ze haar kind dreigde te verliezen aan een werkelijkheid die niet bestaat. Hoe kan een ogenschijnlijk onschuldig spel hiertoe leiden? Om hier het antwoord op te vinden is het niet voldoende om slechts oppervlakkig naar Minecraft of andere ogenschijnlijk onschuldige games te kijken. Je zult je als hedendaagse ouders iets meer moeten verdiepen in hoe games werken. Is Minecraft geschikt voor kinderen is dan ook eerlijke en serieuze vraag . Het vereist een eerlijk en serieus antwoord. Hieronder zal ik proberen dat antwoord te geven.

Wat is Minecraft?
Minecraft is een computergame met een open speltype waarin de speler totaal vrij is, een verhaal en doel zijn hier achterwege gelaten en liggen in de handen van de speler. De spelwereld bestaat uit miljoenen verzamelbare vierkante blokjes. Het lijkt daarom zo op het eerste gezicht een eenvoudig spel. Deze blokjes kunnen allerlei dingen voorstellen bijv. aarde, hout, bladeren enz. Je kunt deze blokjes verzamelen, plaatsen en gebruiken om o.a. gereedschap te maken en een huis te bouwen. In die zin lijkt het wat op Lego. Sommigen vergelijken Minecraft hier ook mee en noemen het ”het Lego voor de internetgeneratiei”. Het spel kan zowel online, als op de eigen computer gespeeld worden.

Wat is de bedoeling van Minecraft?
In Minecraft draait het om mijnwerken. De vierkante blokjes kun je weghakken en ergens anders weer neerleggen. Door blokken te combineren kun je allerlei voorwerpen maken van pikhouwelen tot dynamiet. Je kunt op deze manier alles bouwen wat je wilt, de mogelijkheden zijn eindeloos en daarmee geeft Minecraft de gamer een ongekende spelersvrijheid.

Spelopties
Minecraft kent verschillende spelopties. Zo heb je de optie “Creative”. Hierin kun je onbeperkt en gevaarloos bouwen. Je hebt toegang tot bijna alle blokken. De speler is daarbij ook onsterfelijk en is in staat om te vliegen . Zo kun je zelf alles bedenken, realiseren en bouwen. Het doel is hier kort gezegd om de wereld naar de hand van de speler te zetten. Ook heb je de optie “Survival”. Hierbij is het zaak om te overleven. Je moet datgene bouwen om je te kunnen wapenen tegen monsters die ’s nachts uit verschillende hoeken tevoorschijn komen en je moet ook voedsel verzamelen om je gezondheid op peil te houden. Het doel van de monsters in deze speloptie is om jou uit te schakelen. Word je meerdere malen geraakt door een pijl die is afgeschoten door bijv. een skelet of een zombie dan kan het dodelijk aflopen. Je verliest je spullen en moet opnieuw beginnen bij de plek waar de wereld begon, toen je die wereld aanmaakte.

verschillende dimensies
Minecraft kent verschillende dimensies. The Nether, (onderwereld) is de eerste extra dimensie die in het spel is gemaakt. Door een poort te maken en deze in brand te steken kun je in deze onderwereld van lava en vuur terecht komen. In the Nether zijn er verschillende blokken: een voorbeeld is de Netherrack, dat is een blok dat eeuwig brandt. Ook kun je verschillende monsters tegenkomen zoals de Zombie Pigmen (mix tussen zombies en varkens) of Blazes (vliegende beesten die vuur naar de speler toe spuwen). Weer een andere dimensie is The End. Een duistere wereld van vliegende eilanden.

Is Minecraft geschikt voor kinderen?
In principe zou je kunnen zeggen dat als je voor de primaire speloptie ”creative” kiest en je niet bezighoudt met de andere spelopties en dimensies van het spel het om een onschuldig spel gaat. Oftewel een internet-Lego waarmee je naar hartenlust alles kunt bouwen wat je wilt. Minecraft is dan niet gewelddadig en je hoeft je als speler niet persé bezig te houden met de onderwereld of monsters. Dit is op het eerste oog gezien waar. Minecraft legt de nadruk op creativiteit en inventiviteit en doet daarbij een beroep op o.a. je ruimtelijk inzicht. Het zijn onmisbare vaardigheden in de huidige maatschappij. Toch is dit de ene kant van het verhaal. Bij Minecraft raken jouw blokjes niet op, zoals dit bij Lego of andere bouwstenen op den duur wel het geval is. Ook zijn je mogelijkheden bij echte bouwstenen niet eindeloos en onbegrensd, zoals bij Minecraft, in die zin is de vergelijking met Lego-bouwstenen niet terecht. Minecraft kent geen grenzen, in deze game ben jij de schepper, jij hebt de regie in handen en daarmee ben je eigenlijk een god van je eigen wereld. Dit is een gegeven waar christenen niet te licht over moeten denken, gezien de eerste zonde was als God gelijk willen zijn. (Jes 14:14; Gen 3:5)

Escapismeii
Deze zelf geschapen wereld kan een plek worden waar je in weg kunt vluchten (escapisme), als je vervelende huiswerk van Engels nog ligt te wachten of als negatieve gedachten en gevoelens overheersen door bijv. een ruzie op school. Het is dan zeer aanlokkelijk voor kinderen om in een wereld te stappen waar je tijdelijk positieve emoties kunt beleven, doordat je een uitdagende en spannende (schijn)werkelijkheid voor jezelf hebt gecreëerd waar je de zaken naar jouw hand kunt zetten. Deze positieve emoties verdoven vervolgens de negatieve gedachten en gevoelens van bijv. die ruzie op school. Aangezien Minecraft de speler een ongekende spelersvrijheid met eindeloze mogelijkheden aanbiedt, blijft de gecreëerde virtuele werkelijkheid (vluchtwereld) bestaan. Tobias Mauel schrijft in zijn reviewiii dat als je denkt, dat je alles bereikt hebt je gewoon een nieuw spel start, omdat Minecraft je de mogelijkheid biedt om keer op keer een nieuw verhaal te schrijven in een wereld die jij geheel kunt manipuleren. Daarom raak je in feite nooit uitgespeeld.

Verslavend?
Door te gamen wordt het brein actiever en wordt adrealine, endorfine en dopamine aangemaakt. Dit zijn stoffen die in de hersenen worden aangemaakt en verslavend werken. Op het moment dat je achter je game wegstapt, zakken die concentraties hersenstoffen weer naar het normale niveau en dat voelt niet bepaald aangenaam. Om weer opnieuw dit ”prettige” gevoel te beleven zul je terug moeten keren naar je game. Dit is kort gezegd hoe verslaving werkt bij games en tevens het gevaar dat hierin schuilt. Een game hoeft hier dus niet persé occult of gewelddadig voor te zijn. Dit kan voorkomen bij ogenschijnlijk onschuldige games zoals Minecraft in de Creative-modus.
Niet ieder kind is gevoelig of heeft aanleg voor een gameverslaving, maar dit weet je van tevoren niet. Een ander gevaar wat betreft deze game is dat dit spel ook andere opties kent zoals de onderwereld en de stap hier naartoe is natuurlijk eenvoudig gemaakt, als je er één keer aan verslingerd bent geraakt.

Conclusie
Met af en toe gamen is op zichzelf niets mis, maar als ouders niet helder voor ogen hebben waarom een kind een spel wil spelen (bijv. omdat vriendjes het ook spelen, om een vlucht uit de werkelijkheid te creëren of om positieve gevoelens te beleven) en als zij de gevaren van het gamen te weinig kennen kan het mis gaan. Men zoekt misschien nog wel uit of een spel gewelddadig of occult is en erkennen dan hiervan de gevaren, maar verder wordt niet gekeken. Zo eenvoudig liggen de zaken niet. Wij behoren niet een werkelijkheid te creëren om zelf een god te kunnen zijn of een game gebruiken om positieve emoties op te wekken die ons verdoven en verblinden voor de werkelijkheid. Hierdoor kan de game je gemakkelijk gaan beheersen. De toevlucht van kinderen behoort niet de pc te zijn, maar kinderen moeten leren hun toevlucht te nemen tot hun Schepper, God de Vader die omziet naar Zijn kinderen. Dat is de bron waaruit ook zij mogen leren putten. Zij moeten leren met twee benen in de geschapen werkelijkheid te staan. Een wereld die snel verandert en nu eenmaal niet altijd gemakkelijk is. Aan ouders de taak om kinderen hierin te begeleiden, zodat zij leren op een positieve, Gode welbehaaglijke manier weerbaar te zijn. Dat wij als ouders in afhankelijkheid van onze hemelse Vader ons erop mogen toeleggen onze kinderen bij de Heere Jezus te brengen door Hem te onderwijzen in ons doen, laten en spreken. De Heere Jezus die Zelf heeft gezegd dat wie drinkt van het water dat Hij zal geven in eeuwigheid geen dorst meer zal krijgen. Deze dorst kan met geen enkele game gelest worden!

Jezus antwoordde en zei tegen haar:
Ieder die van dit water drinkt, zal weer dorst krijgen, maar wie drinkt van het water dat Ik hem zal geven, zal in eeuwigheid geen dorst meer krijgen.
Maar het water dat Ik hem zal geven, zal in hem een bron worden van water dat opwelt tot in het eeuwige leven. (Joh 4:13,14)

Mevr. A.Poelstra-Koster

Geraadpleegde bronnen:

Jongin Arnhem , 10-05-2011, graaf jezelf een verslaving met Minecraft, http://jon ginarnhem.nl/lifestyle/artikelen/graaf-jezelf-een-verslaving-met-minecraft/
Niels ’t Hoofd, 7-10-2010, Minecraft is het gamefenomeen van het moment, http://www.nrcnext.nl/blog/2010/10/07/minecraft-is-het-gamefenomeen-van-het-moment/
https://sites.google.com/site/minewebnl/wat-is-minecraft
http://plazilla.com/wat-is-minecraft
Jonah Knulst, december 2011, Minecraft review, http://www.gamersnet.nl/reviews/minecraft/
Tobias Mauel , 17 november 2011, review Minecraft, http://www.gamer.nl/review/173667/minecraft
http://mens-en-gezondheid.infonu.nl/verslaving/64121-gameverslaving-de-duistere-kant-van-gamen.html
http://nl.wikipedia.org/wiki/Minecraft

 

i   Niels ’t Hoofd, 7-10-2010, Minecraft is het gamefenomeen van het moment, http://www.nrcnext.nl/blog/2010/10/07/minecraft-is-het-gamefenomeen-van-het-moment/

ii Escapisme  is de psychologische  neiging of gewoonte om de zorgen van het alledaagse leven en de daarbij horende verplichtingen te vergeten. Iemand die lijdt aan escapisme trekt zich terug in een “andere wereld”, zoals fictie, amusement, hobby, theater, videospellen en film. (wikipedia)

iii  Tobias Mauel , 17 november 2011, review Minecraft, http://www.gamer.nl/review/173667/minecraft