De verzoeking in de woestijn

tel dat je met elkaar een plan zou moeten ontwerpen voor de ideale wereld. Hoe stel je je zoiets voor¬? Misschien zou je eerst met elkaar een lijstje van dingen opstellen die er op de `ideale wereld’ moeten zijn of juist niet moeten zijn. Idealen dus. Je zou kunnen denken aan:

                            5. De verzoeking in de woestijn

                                                                                 Standhouden in verzoeking

Inleiding
Stel dat je met elkaar een plan zou moeten ontwerpen voor de ideale wereld. Hoe stel je je zoiets voor­? Misschien zou je eerst met elkaar een lijstje van dingen opstellen die er op de `ideale wereld’ moeten zijn of juist niet moeten zijn. Idealen dus. Je zou kunnen denken aan:
– voedsel en vrijheid voor iedereen
– geen godsdienstconflicten en oorlogen
– een wereld die voor iedereen leefbaar is.
Daarna zou je er aan kunnen gaan denken wat voor regels er zouden moeten komen. Regels die goed zijn voor iedereen en die iedereen zal naleven.
Voordat Jezus zijn werk begon, lezen we dat Gods tegenstander naar Hem toekomt. Hij liet onder andere het plan zien dat hij met de wereld had, maar dat was niet Gods plan. Daarombrak Jezus het gesprek af. Waarom eigenlijk?
Daarna werd Jezus door de Heilige Geest naar de woestijn geleid om door de duivel op de proef te worden gesteld. Hij bleef daar veertig dagen en veertig nachten. Al die tijd at Hij niet en tenslotte kreeg Hij honger. De duivel kwam naar Hem toe en zei: “Verander deze stenen toch in brood. Dan is dat het bewijs dat U de Zoon van God bent.” “Nee,” antwoordde Jezus, “want­ er staat geschreven dat eten niet het belangrijkste is, maar dat echt leven bestaat uit het gehoorzamen van elk gebod van God.” <1> Mattheüs 4:1-4

Leestekst: Mattheüs 4

5.1 Wat is dat: verzoeking?
Jezus weigerde op de voorstellen van de duivel in te gaan omdat het verzoekingen waren. Een verzoeking of verleiding is iets verlangen wat verkeerd is. Het heeft twee kanten:
– doen wat je eigenlijk niet zou moeten doen.
– niet doen wat je zou moeten doen.
Bijvoorbeeld als je je zin niet krijgt, zegt er een verlangen binnenin je: als je naar mij luistert dan krijg je wat je hebben wilt. Wie naar een verkeerd verlangen gaat luisteren en toegeeft aan verzoeking, keert zich daarmee van God af. Jakobus zegt: “Het zijn uw eigen slechte verlangens die u in verleiding brengen.*^[1]).
Later onderwees Jezus zijn leerlingen ook over verzoekingen. In het Onze Vader, het gebed dat alle christenen kennen, gaat het daarover. “Leidt ons niet in verzoeking” en meteen volgt erop “maar verlos ons van de boze”. Die twee gaan altijd samen: verzoeking en de boze, net zoals God en het goede ook altijd samengaan.
Gelukkig zijn er ook goede verlangens. Het vermogen om te kiezen en de wil om iets te bereiken zijn juist grote geschenken. Die maken het leven juist mooi. Maar de duivel is er een meester in om de mensen in de war te brengen, zodat ze niet weten wat nu goede en wat verkeerde verlangens zijn. Wie almaar het kwade blijft doen, raakt eraan verslaafd. Jezus zei hiervan: “Ieder die zondigt, is een slaaf van de zonde.” En één van de spreuken van Salomo luidt: “Wie zich beheerst, is sterker dan wie een stad inneemt.” <2>

5.2 Toen Jezus verzocht werd
Aan het begin van Jezus’ openbare optreden werd Hij verzocht. Dat gebeurde in de woestijn van Juda, waar Jezus heenging nadat Hij in de Jordaan gedoopt was. Daar vastte Hij veertig dagen.
De duivel zoekt altijd een zwakte bij de mens op. Bij Jezus was dit honger, want Hij had veertig dagen en veertig nach­ten niet gegeten. De duivel sprak Jezus aan over broden maken. Wat een prachtig idee: een woestijn vol broden. Het zou een mooi begin zijn om het voedselprobleem aan te pakken. Dat zou ook een bewijs zijn dat Hij de Messias was. Daarom zei de duivel: “Maak je eigen manna *^[2]), je bent immers Gods Zoon!” Jezus antwoordde met de woorden uit de Bijbel. ­”Een mens leeft niet van brood alleen, hij leeft ook van elk woord dat God zegt.­” Dus serieus nemen wat God heeft gezegd. Dat is even belangrijk als brood.
De tweede verzoeking vond plaats op één van de bijgebouwen van de tempel. Die rezen hoog uit boven het Kidron-dal, bijna 200 meter. Deze keer begon de duivel met het aanhalen van de Bijbel en daagde Jezus uit: “Spring naar beneden!” (want in de Bijbel staat dat engelen je zullen opvangen: was dat even een bewijs van zijn goddelijke macht!). Wanneer iemand een bijbeltekst noemt, denkt men wel eens “Wat goed!”. Maar het kan ook heel verraderlijk zijn, zoals blijkt uit deze geschiedenis.
Ook nu antwoordde Jezus met een bijbelwoord: “Er staat ook dat wij de Here, onze God, niet mogen uitdagen.”

De derde verzoeking was de brutaalste. In een visioen toonde hij Hem alle koninkrijken van de wereld met al hun rijkdom, kennis en cultuur. De machtige rijken van Babylon, Perzië, Grie­kenland, Rome en van alle konink­rijken die nog zouden komen. De duivel bood ze Jezus zomaar aan, als Hij maar even voor hem zou knielen. Dan hoefde Jezus niet eens te lijden aan het kruis! Dat was eigenlijk de grootste verleiding van allemaal: wereldheer­schappij, maar wel… tegen de wil van Zijn Vader.
Voor de derde keer antwoordde Jezus vanuit de Bijbel: “Geef niemand anders eer dan de Here, uw God. Doe alleen wat Hij zegt.” <3> <4>

5.3 Op het verkeerde paard wedden
De uitdrukking hierboven komt oorspronkelijk uit Engeland. Daar trek­ken de paarden­rennen altijd veel mensen en er wordt dik­wijls veel geld vergokt. Soms zetten mensen hun halve vermogen op het spel in de hoop dat zij nog rijker worden dan ze al zijn. Maar als hun paard de race niet wint, zijn ze die helft ook kwijt. Zoiets kun je maar één keer doen, maar daarna nooit meer. . .
Veel mensen vinden het best mooi wat Jezus zegt. Maar horen en doen zijn twee. Vaak komt men niet eens op het idee om dat ook echt te gaan doen. Anderen­ redeneren: Doen wat Jezus zegt? Natuurlijk, maar zorg dat niemand het te weten komt, want anders lachen ze je uit.
Toch wed je dan eigenlijk op het verkeerde paard. Het lijkt alsof je het goed hebt, maar dat is maar schijn. Want na een poos (soms na jaren) gaat dat verkeerde paard langzaam lopen, het wordt moe of het gaat mank. Dan haalt het goede paard het in en die krijgt de prijs. Jezus’ woorden serieus nemen is beslist geen gok, want Hij zelf staat erachter.
In de Bijbel heeft verzoeking altijd twee kanten:

Verzoeking	Beproeving
Jezelf schade toebrengen door kwaad te doen.	God laat verzoeking toe om je te leren Hem trouw te blijven (beproeving).

Paulus zegt hierover belangrijke dingen:

De beproevingen die u hebt ondergaan, zijn niet ongewoon. God is trouw; Hij zal ervoor zorgen dat de beproevingen niet te veel worden. Hij zal ook een uitweg uit de beproe­vingen geven, zodat u er tegen opgewassen bent. *^[3])
God wil je dus sterk maken, zodat je weerstand kunt bieden en niet weerloos en willoos doet wat verkeerd is.

INFO B

5.4 Wie is de duivel en wie is Jezus?
De duivel is niet zomaar een verzinsel, een stukje folklore waarom we nu kunnen lachen. Hij was een hooggeplaatste engel die zichzelf boven God wilde verheffen, maar die daardoor juist diep geval­len is. Hij heeft nog steeds veel macht en maakt het de mensheid moeilijk zoveel hij kan. Luther dicht­te:
De vijand rukt (op) vast aan(een)
Met opgestoken vaan(dels)
Hij draagt zijn (uit)rusting nog
van gruwel en bedrog,
maar zal als kaf verdwijnen.

Zijn Griekse naam is `diabolos’. Dat betekent: hij die alles door elkaar gooit. Wan­neer God iets heeft gezegd, dan zegt de duivel het net even anders. Hij draait Gods wetten zo om dat de mensen denken dat zij alles zelf kunnen. Bijvoorbeeld met behulp van de moderne wetenschap en tech­niek. Hij maakt dat de mensen negatief denken over God of dat Hij helemaal niet bestaat.
De duivel wordt ook wel de verzoe­ker of ver­leider genoemd. Daarom noemde Jezus hem `de vader van de leugen.’ *^[4]) Luther heeft hem eens ‘de aap van God’ genoemd. Hij is niet origineel, maar aapt God als het ware na. Hij is zelf geen schepper, maar laat de mensen geloven dat zij ook `goden’ kunnen worden en hun eigen werelden kunnen scheppen, als zij hem maar volgen. <5> <6>
Jezus heeft de duivel weerstaan. Met het beste middel dat er is: het Woord van God. Hiermee kunnen ook mensen de duivel weerstaan. Dat kan door te rekenen met Jezus en zijn woord. Dan heeft Gods tegenstander al verloren. Jakobus 1 vers 12 luidt:
“Gelukkig is de man die overeind blijft in de beproeving.
Heeft hij de proef doorstaan, dan ontvangt hij het leven,
de prijs die God beloofd heeft aan wie Hem liefhebben.” <7>

Jezus zondigde niet. De Bijbel laat er geen onzekerheid over bestaan dat Jezus als mens vol­maakt was en niet gezondigd heeft op aarde. Anders had Hij zichzelf niet als een smetteloos offer aan God kunnen brengen, als een onberispelijk en vlekkeloos lam. Dan zou Hij voor zijn eigen zonden zijn gestorven, maar niet voor de zonden van zijn volk en van de hele wereld.
Toch was Jezus ook gelijk aan de mensen. Hij kon verzocht worden zoals zij. Maar Jezus’ oorsprong was niet als van alle mensen. Hij was uit de hemel geboren. Hij maakte een nieuw begin. Door te luisteren naar Gods stem was Hij in staat om een volmaakt leven te leiden. *^[5])
In de verleiding of verzoeking waaraan Jezus blootstond heeft Hij stand gehouden. Want Hij was en is de Zoon des mensen en de Zoon van God. Daarom komt Jezus alle eer toe. <8> <9> <10>

ACTUA
Tegenwoordig zien veel mensen uit naar de ‘goden van de nieuwe tijd’, die een gouden tijd beloven. Of van mensen die de mensheid een nieuw bestaan voorspiegelen. In de politiek klinkt af en toe zelfs de roep om één wereldleider, vanwege de grote wereldpro­blemen. Eén van de bedenkers van de Europese Unie, Henri Spaak, zei al in 1947: “Wij hebben een sterke man nodig. Of het een god is of een duivel, dat doet er niet toe. Als hij de problemen maar kan oplossen.”
Jezus weigerde zo’n wereldleider te worden toen de boze Hem vroeg voor hem te knielen. Liet Hij de mensen dan maar zitten met hun problemen? Bekijk eens je lijstje met idealen en regels die goed zijn voor iedereen. Christenen hebben van Jezus twee geboden geleerd om alle problemen tegemoet te treden. Het eerste is: “Je moet God liefhebben boven alles”. En het tweede: “Je moet je medemens liefhebben als jezelf.” Zijn er eigenlijk betere regels te bedenken voor de grote wereldvraagstukken? <11>

^[1])Lees maar na in Jakobus 1 vers 14.

*^[2]) Dat was het brood dat God, op verzoek van Mozes, iedere morgen in de woestijn deed neerdalen, net als rijp op een winterdag.

^[3]) Zie 1 Corinthiërs 10:13.

^[4])Een andere naam voor de duivel is satan. Dat betekent: tegenstan­der, aanklager. Hij gaat altijd in tegen Gods wil, maar het lijkt vaak alsof hij met God meegaat.

^[5])Dat kun je lezen in Hebreeën 9:14, 1 Petrus 2:19 en Johannes 8:46.