ESOTERICA

ESOTERICA (DE WERELD VAN)

De wereld van het esoterische, het bovennatuurlijk binnengaan, dat is het verlangen van veel mensen voor wie de zichtbare, natuurlijke wereld weinig te bieden heeft. Eén van de kenmerken van het grensgebied van Aquarius is dan ook dat zoveel mensen belang stellen in deze ongeziene werelden, die een heel andere werkelijkheid aan ons presenteren.

Esoterisch betekent letterlijk: ‘naar binnen gericht’, het ‘vergeestelijkt’ weten dat gebaseerd is op vorsing van de diepten der ziel. In het algemeen: een geheime wetenschap die slechts voor ingewijden toegankelijk is, zoals bij astrologie, magie en vrijmetselarij. De inwijding of initiatie speelt hierbij dan ook een grote rol en deze inwijding brengt bij een toenemend aantal mensen een diep ingrijpende wisseling van paradigma teweeg. Als gevolg daarvan worden niet alleen de ingewijden, maar hele sectoren van de samenleving, ’terug betoverd’ en daarmee getransformeerd.

Bovennatuurlijk denken omvat alles wat de natuur te boven gaat, dat is alles wat valt buiten het zintuiglijk waarneembare en denkbare. Door middel van bewustzijnsverruiming krijgt men deel aan het bovennatuurlijk kosmisch bewustzijn en zelfs aan het god-bewustzijn. Hierdoor verheft de mens zich dus van het niveau van het natuurlijke naar het bovennatuurlijke, hiermee ‘realiseert’ of ‘evolueert’ hij zichzelf van ‘zijn’ tot ‘worden’. Dit is het terrein dat vroeger toebehoorde aan de tovenaars van de sprookjes, of het primitieve heidendom, maar dat nu weer in de moderne westerse wereld binnenkomt. Het gaat om meer dan een spel met woorden; in feite is het een oorlog tussen verschillende denkwerelden:

• de wereld van wetenschap en techniek, van de logica van de rede, het kartesiaanse denken; een geweldig bolwerk, dat de westerse wereld haar aanzien heeft gegeven, maar nu snel aan gezag en betekenis inboet,
• de wereld van het bovennatuurlijke, waarmee animisme en spiritisme, het occulte, de westerse wereld binnendringen en ‘aquariseren’, dat wil zeggen brengen binnen het bereik van de ‘Waterman’ en deze daarmee ‘betoveren’,
• de wereld van het christendom, van kerk en theologie, die sterk onder invloed is gekomen van het rationalisme en die thans openstaat voor alles wat als bovennatuurlijk wordt aangediend, zonder na te vragen uit welke bron dit komt.

Het newagedenken speelt in op de trend, waarmee de moderne mens zich thans afkeert van het materialisme en de tegenstellingen die golden in het ‘Vissen’-tijdperk en daarmee openstaat voor het idealisme en synthese-denken van Aquarius’. Dit laatste denken krijgt steeds meer aanhangers en tracht ook de wereld van het christendom onder zijn noemer te brengen. Zaken als bidden, extase, genezing en mystiek worden tot vormen van telepathie en toverij benoemd. Hier tegenover dienen wij het bijbels denken te stellen, dat aktueel, relevant en krachtig is en dat ook de bolwerken en schansen van new age moet ontmaskeren en slechten (2 Korintiërs 10:3-5).

Deze vorm van mysteriekennis kwam ook in bijbelse tijden voor. In Griekenland had het zogenaamde spreken in tongen een dergelijke functie kunnen hebben, waarvoor Paulus waarschuwt in 1 Korintiërs 14. In Turkije lag de bakermat van de esoterische religies van Kybele en Mithras en Paulus schrijft in Kolossenzen 2:18 over ‘gewilde nederigheid’ tegenover hen die zich ‘lichtengelen’ laten noemen. Esoterisch kennen gaat van de mens uit en komt uit bij de schijnwereld van engelen en demonen, die zich als ‘meesters der wijsheid’ of ‘verheven meesters’ voordoen.

Nauw verbonden is hiermee het occultisme, dat letterlijk ‘wat verborgen is’ betekent. Hieronder vallen alle verschijnselen die niet te verklaren zijn vanuit de gebruikelijke wetenschappelijke kaders en buiten het zintuiglijk waarnemingsvermogen, zoals bij de astrologie en alles wat valt onder parapsychologie. Met name de parapsychologie draagt in belangrijke mate bij tot de zo gewenste ‘paradigma-wisseling’, dat wil zeggen het niet meer denken in termen van tegenstellingen (Vissen), maar in termen van samenstellingen (Waterman). In veel gevallen fungeren de verschijnselen die de parapsychologie bestudeert, als een ‘inductie’, die een ingrijpende ‘wisseling van paradigma’ teweegbrengen, zowel bij degene die deze verschijnselen heeft meegemaakt, als bij de mensen die constateren dat veel dingen blijken te kloppen.

Het newagedenken vormt een brug tussen twee zaken die elkaar volgens de wetten van de logica uitsluiten. In dit geval wordt een brug geslagen tussen de empirische wetenschap en het occultisme. Deze zogenaamde ontwikkeling brengt de mensheid in feite weer ’terug naar AF’, dat wil zeggen aan het begin van haar beschaving en ook van haar technisch, wetenschappelijke ontwikkeling, die de vrucht is van een wereldbeschouwing die zich aan ‘het spel der machten’ had onttrokken. Een bekend citaat van een new ager luidt dan ook: “Het occultisme wordt steeds wetenschappelijker, de fysica wordt steeds occulter.” Als eenmaal het denken op het spoor van de bewustzijnsavonturen is gezet, wordt de mens geconditioneerd om bepaalde technieken toe te passen. Deze liggen meestal op het terrein van het animisme en het spiritisme. De grenslijnen zijn hier moeilijk te trekken:

• onder animisme valt alles wat te maken heeft met energieën en levenslijnen, alsmede alle experimenten met zielenreizen, zoals het treden buiten het lichaam: dit is de wereld van de magie, het aftappen van ‘kosmische energieën’,
• onder de term spiritisme vatten wij alle experimenten samen waarbij de mens een ‘gids’ of ‘helper’ nodig heeft of waarbij men zelf ‘ingewijd’ moet worden: dit is de wereld van het ‘spirituele’ het spelen met lichamen en geesten.

In encountergroepen wordt getracht een ‘encounter’ te bewerkstelligen. Deze vorm van groepstherapie is eklektisch (van overal wat): zij berust op het werk van Freud, Reich, Loewen (bio-energetica), Perls(gestalttherapie), Maslow (zelfverwerkelijking), Laing en Rogers (gesprekstherapie). Een ontmoeting ontstaat daar waar een aantal mensen gezamenlijk streeft naar bevrijding van hun door anderen opgelegde wijze van denken en voelen. Encounter is dan letterlijk ‘ontmoeten’ in de zin van ‘niet meer moeten’, loskomen van moeten. Het omvat zowel fysieke als psychische, sociale als spirituele factoren. Er wordt gestreefd naar een samenvallen van deze vier factoren, soms ook letterlijk een samenvallen als groep individuen in een verbondenheid als nieuwe harmonische entiteit. Vanuit die vorm van harmonie (zonder enige terughoudendheid) kan er genegenheid, vriendschap en liefde ontstaan. De bedoeling van dergelijke groepen is tweeërlei:

q       de bevrijding van de deelnemers van alle vormen van ‘remmingen’ en moraal,

q       het conditioneren van de deelnemers tot agenten van ‘een Nieuwe Mens’.

Een bekende vorm van encounter groepen is de sensitivity training.