Confrontatie met Neuro-Linguïstisch Programmeren

Op verzoek heb ik mijn confrontatie met Neuro-Linguïstisch Programmeren (NLP) op papier gezet.(1) Het is een verhaal geworden, dat aantoont hoe dergelijke zaken het leven in kunnen sluipen. Ik werk bij een internationaal IT-bedrijf, dat wereldwijd 120.000 werknemers heeft. Mijn dagelijks werk is het vastleggen van de automatiseringsbehoefte bij een grote Nederlandse bank en het testen van programmatuur wat op basis van mijn vastlegging is geprogrammeerd. 

De eerste kennismaking met NLP
Tijdens een gesprek met mijn leidinggevende kwam het cursusaanbod ter sprake. Daar ik al enige jaren in het vak zit, bleven er voor mij weinig vakgerichte opleidingen over. Daarom kreeg ik de suggestie eens te kijken naar mijn “soft skills” (dit zijn bijvoorbeeld sociale en studievaardigheden). Een populaire cursus in dit soft skill gedeelte is een vierdaagse training met de naam “Workshop Excellent Communication”. Hierin zouden allerlei communicatietechnieken worden behandeld en aan rollenspelen (2) worden gedaan. Dit alles om het omgaan met communicatie te verbeteren.  

De eerste cursusdagen waren ingevuld, zoals je bij een dergelijke cursus mag verwachten. Allerlei technieken werden doorgenomen en in groepjes wat oefeningen gedaan, waarbij de nadruk werd gelegd op het observeren van de bewegingen van anderen. Ook werd gaandeweg steeds meer op onze woordkeus gelet. Op dag drie werden we uitgenodigd tot het houden van concentratieoefeningen. Gedurende één van deze oefeningen werd ons gevraagd terug te denken aan een situatie die voor jezelf niet prettig was geweest. Door middel van concentratie zou je dan deze situatie uit een ander gezichtspunt kunnen bekijken, waardoor de situatie anders in je herinnering zou worden vastgelegd.
De eerste concentratieoefeningen had ik al overgeslagen door op dat moment in gebed te gaan. Nu ging het echter veel verder. Onbewust moest ik toch terugdenken aan zo’n minder prettige situatie. Op dat moment kwam ineens helder het gebed terug, dat ik daarover toen had uitgesproken. De boodschap op dat moment was voor mij duidelijk. Deze oefening hebben wij als christenen absoluut niet nodig! We kunnen onze problemen bij God neerleggen en ze daar ook laten.

Reactie
In de plenaire bespreking van de laatst genoemde oefening, legde ik mijn zienswijze voor aan de cursusleider. Deze zat hier duidelijk even mee in zijn maag en opperde uiteindelijk dat ik de “spiritualiteit” had gebruikt om dit voor mezelf op te lossen. Op mijn vraag of hij al eens eerder met een dergelijke zienswijze in aanraking was gekomen, antwoordde hij ontkennend. Na afloop van de cursus ben ik direct op zoek gegaan naar wat NLP nu eigenlijk inhoudt. De aanduiding NLP kwam in elk geval niet voor in de informatie vooraf. Dit werd pas tijdens de cursus verteld. Veel twijfels die tijdens de cursusdagen bij mij waren opgekomen, werden via het internet snel beantwoord. Via datzelfde internet ben ik ook in contact gekomen met de vereniging Bijbel & Onderwijs, waarvan een bestuurslid mij attent maakte op het boek van drs. R.H. Matzken: “Neurolinguïstisch programmeren in bijbels perspectief”. Dit boek geeft uitstekend weer wat NLP inhoudt en hoe gevaarlijk het is.

Naast het bijbels perspectief is er ook nog een wetenschappelijke invalshoek. Daarover kan ik heel kort zijn. NLP komt voor op http://www.skepsis.nl/nlp.html en prof. Willem Levelt laat er weinig anders van heel dan dat het een serie technieken betreft die misschien werken, maar niets met neurolinguïstiek te maken heeft. (Willem J.M. Levelt is directeur van het Max-Planck-Instituut voor Psycholinguïstiek te Nijmegen.)  Het zijn ook niet de verschillende afzonderlijke technieken die gevaarlijk zijn, maar het geheel van deze technieken. Met name, omdat de technieken worden toegepast met als achterliggend doel mensen open te stellen voor allerlei boze machten.

 Verdere acties
Binnen het bedrijf waar ik werk, heb ik diverse mensen aangesproken over deze wijze van cursussen aanbieden. Zoals te verwachten was, waren de reacties nogal onverschillig. Alleen binnen de ondernemingsraad vond ik mensen bereid hier wat kritischer tegenover te staan en de werkgever aan te spreken over deze wijze van persoonlijke beïnvloeding. Daarnaast heb ik nog gesproken met onze bestuurder van de vakbond CNV. Deze was ronduit tegen het toepassen van NLP en heeft zijn medewerking toegezegd bij alle acties, die tegen deze cursus worden opgezet. Verder kon ik weinig anders doen dan collega’s waarschuwen, wat in enkele gevallen al heeft geleid tot het schrappen  van namen van de inschrijflijst voor deze cursus.

 Hoe verder?
Ik denk dat deze ervaring een boodschap in zich heeft. We moeten letten op de tekenen der tijd. Hoewel we absoluut niet geïnteresseerd zijn in andere godsdiensten, newagerituelen en wat dies meer zij, moeten we toch kennis hiervan nemen om zaken vroegtijdig te herkennen. Het antwoord op deze zaken, wat we door Gods Geest al hebben, kan dan in een veel eerder stadium gegeven worden.
Als voorbeeld noem ik een tweede situatie. Mijn oudste dochter volgde op haar middelbare school een faalangsttraining. Op een gegeven moment kwam zij thuis met de mededeling dat er een “anker” bij haar was geplaatst. Dit is een techniek die ook wordt toegepast bij NLP. Uiteraard heb ik haar direct van deze cursus afgehaald en de school geconfronteerd met wat ze in huis hebben gehaald. In geval ik niet zelf kennis had genomen van NLP via de cursus op mijn werk, zou ik het plaatsen van een “anker” niet herkend hebben. Het liefst zou ik dit in een eerder stadium hebben onderkend, maar dat is dan weer een les om in het vervolg nog meer attent te zijn op dit soort zaken.

 
G. van Charante

 Opmerkingen

1. Het is te waarderen, dat een bestuurder van het CNV afwijzend tegenover NLP staat.

2.Als op een school een cursus Smart Reading (snellezen) wordt gegeven, hebben de trainers doorgaans ook NLP ondergaan.