Positieve wederzijdse afhankelijkheid
Ouder(s) en school
Ouder worden is een enorme gebeurtenis in het leven van een echtpaar. Een kind ontvangen uit de hand van de Here God is een zegen op het huwelijk. Met de komst van een kindje komt er een grote verantwoordelijkheid op de schouders van ouders te liggen. Verantwoordelijkheid om het kindje te verzorgen, lief te hebben en op te voeden. En dat niet zo maar voor even, maar tot de volwassenheid van een kind rust deze verantwoordelijkheid bij de ouders. En als ik oudere mensen spreek, geven ze allemaal aan dat ze hun zorgen blijven houden ook als kinderen groot zijn geworden en zelfstandig hun weg gaan. Het is een verbintenis voor het leven.
Geloof en identiteit
Gelovige ouders staan korte tijd na de geboorte van hun kindje bij het doopvont om hun kindje het teken en zegel van de Here God te laten ontvangen. De Here God wil Zijn Naam verbinden aan de naam van onze kinderen. Een geweldige gebeurtenis. Te groot om te begrijpen wat het ten diepste betekent. Maar de Here wil niets liever dan dat dit kindje Hem zal zoeken en liefhebben. Daar wil de Here ‘Zich voor inzetten’. Ouders moeten zich er ook voor inzetten. “Belooft u en neemt u voor uw rekening deze kinderen van wie u de vader en moeder bent, bij het opgroeien in deze leer naar uw vermogen te onderwijzen en te laten onderwijzen?” (Hertaling Liturgische formulieren, 2004)
Als een kind vier jaar wordt, gaat het vaak naar een basisschool. Het ‘laten onderwijzen’ wordt dan volop realiteit. Kinderen gaan veel uren naar school. Gemiddeld zitten ze 1000 uren per schooljaar op school. In deze 1000 uur wordt uw kind opgevoed en onderwezen door leerkrachten. Een gedeelte van de verantwoordelijkheid die op de ouders gekomen is bij de doopbelofte, wordt overgedragen aan de school. Daarom is het essentieel om een school voor onze kinderen te kiezen die past bij de identiteit van het gezin. Vanaf de eerste schooldag wordt het kind opgevoed door ouders én school. De opvoeding wordt een gedeelde verantwoordelijkheid. Belangrijk is het om bij de keuze van de school voor uw kind de identiteit van de school goed in beeld te hebben.
Hoe krijgt u nu als ouders grip op de identiteit van de school? Ten eerste zijn er allerlei documenten en digitale gegevens beschikbaar waarin we de sfeer van de school, maar soms ook de uitgangspunten van de school kunnen lezen en proeven. Daarnaast is het heel belangrijk om in een kennismakingsgesprek de geloofsopvoeding ter sprake te brengen. Hoe ziet de school dit? Maar ook de vraag hoe het concreet gedaan wordt elke dag in de klas en de school.
Uw kind is er bij gebaat, als de opvoeding van thuis en school op elkaar aansluiten. Een kind komt in twee werelden, als het naar school gaat. Kinderen zijn kwetsbaar. Ze kunnen zelf niet vertellen wat ze ervaren en hoe ze de overgang van thuis naar school in zich opnemen. Een positieve relatie tussen ouders en school is voor een kind essentieel. Als u weet wat er op school gebeurt en de leerkracht kent u en weet uw wijze van (geloofs)opvoeding, komt dat de ontwikkeling van uw kind ten goede. Het kind ervaart de eenheid en voelt dezelfde grondhouding. Er ontstaan geen twee verschillende beelden in zijn hoofd. De werelden sluiten op elkaar aan.
Positie leerkracht
Er zijn wel verschillen in verantwoordelijkheid. Als ouder bent u de eerst verantwoordelijke voor de opvoeding van uw kind. Het is uw kind. U hebt de belofte voor een christelijke opvoeding gegeven. Een leerkracht kiest vanuit passie voor kinderen en onderwijs voor het prachtige beroep van leerkracht. Hij voelt ook die grote verantwoordelijkheid voor de opvoeding van uw kind. Hij is geen ouder, maar door de vele uren die de leerkracht met uw kind doorbrengt groeit er een relatie. Een relatie die essentieel is voor uw kind. Een warme betrokkenheid van de leerkracht op uw kind is voorwaardelijk om uw kind op te kunnen voeden en te onderwijzen.
Een leerkracht ziet slechts een deel van het kind. Hij ziet uw kind alleen op school. Hij maakt contact met het kind en probeert te weten hoe het kind is. Het ene kind is gemakkelijker te kennen dan het andere. Maar het beeld blijft het beeld van het kind op school. Leerkrachten willen uw kind begrijpen. Het is ook hun professionele taak. Hiervoor gaat de leerkracht met uw kind in gesprek, observeert het uw kind tijdens het werken en spelen. Maar het blijft het beeld dat het kind van zichzelf laat zien op school.
Om als leerkracht een compleet en een goed beeld van uw kind te krijgen heeft de leerkracht u nodig. U kent uw kind vanaf zijn geboorte. U hebt het nog veel meer meegemaakt dan de leerkracht. Thuis heb je nog meer tijd om te praten en te observeren. En eigenschappen van uw kind herkent u misschien in uzelf of in uw partner. U hebt een schat aan extra informatie over uw kind, die belangrijk is voor de leerkracht. In de zoektocht van de leerkracht in het leren kennen van uw kind kunt u de leerkracht bijstaan door het beeld van het kind te complementeren. U kunt de leerkracht helpen om uw kind nog beter te begrijpen en daardoor nog beter op uw kind te kunnen afstemmen.
Ouders en leerkrachten zijn afhankelijk van elkaar.
Het allerbeste voor uw kind is een positieve wederzijdse afhankelijkheid. Ouders en school hebben elkaar nodig om de beelden over een kind compleet te krijgen. U als ouder weet niet goed hoe uw kind op school functioneert, wat het er zegt en er laat zien. De leerkracht weet niet hoe uw kind zich thuis gedraagt, waar het vragen over heeft of bang voor is. Die gezamenlijke zorg voor een goede (geloofs)opvoeding van uw kind is de basis voor het contact tussen u als ouder en de school.
Het begrip positieve wederzijdse afhankelijkheid is niet voor niets gehanteerd. Een positief contact tussen u als ouder en de leerkracht van uw kind is belangrijk. Positief in het vertrouwen hebben in elkaar. Vertrouwen in het zoeken van het goede voor uw kind. U bent op zoek naar het goede. De leerkracht kan u daarbij behulpzaam zijn. Vragen over opvoeding en onderwijs kunt u vrijuit stellen. Maar ook het vertrouwen van u in de leerkracht is belangrijk. Uw kind merkt het, als u negatief spreekt over de leerkracht of de school. Dat is niet goed voor hem. Daar wordt uw kind negatief van en het ontwikkelt zich minder goed. Vertrouwen in de leerkracht en positief spreken over wat er op school gebeurt, laat het kind het belang van de school zien.
Als u als ouder positief spreekt over de school, ervaart het kind wat hij op school doet als belangrijk en goed. Dat stimuleert hem om nog beter zijn best te doen. Dan kan hij nog vaker aan u laten zien hoe goed het gaat en wat hij leert. Een kind ziet dat als iets teruggeven aan u. Dat wil uw kind graag. Uw kind ervaart de zorg en liefde van u. Het wil graag iets terug doen. Als u hem positief waardeert in wat hij doet en leert, zal uw kind zich nog meer gaan inspannen om u nog meer te laten zien wat hij al kan en leert. Dat geeft een enorme stimulans aan zijn ontwikkeling.
Positieve wederzijdse afhankelijkheid, vertrouwen in elkaar, een open contact en afstemming is dè grond waarin kinderen kunnen groeien, ontwikkelen en tot bloei kunnen komen. En dat is wat we willen als ouders en als leerkrachten. Daar krijgen we als ouders en als leerkrachten ook energie van om nog meer te geven aan de kinderen.
Drs. A.Kraaiveld