Nieuwe spiritualiteit beïnvloedt kerk en gemeente

Nieuwe begrippen
New age, nieuwe tijd? Is dat niet al lang voorbij? Inderdaad behoort het begrip new age als aanduiding voor een periode al lang tot de verleden tijd. Maar hoe is het met het gedachtegoed?
In hun nieuwe boek “Spirituele krachten van een nieuw tijdperk”  (Duitse uitgave ISBN 978-3-7655-1458-6 /prijs €  9,95 bewijzen de gewezen boeddhist Martin Kamphuis en zijn echtgenote Elke als gewezen mystica, dat het newage-gedachtegoed al lang geaccepteerd is door en geïntegreerd is in de maatschappij, maar niet meer onder de naam new age optreedt, maar onder begrippen als ‘spiritualiteit’ of ‘holistisch denken’.

Eén van de voorbereiders van new age, de van oorsprong Oostenrijkse in Amerika levende fysicus Fritjof Capra, voorspelde in 1990  in een boek, dat de invloed van de newage-beweging zich in onze maatschappij als eerste zal richten op de volgende punten:

  1. ontplooiing van het menselijk potentieel;
  2. het hele gebied van de humanistische psychologie;
  3. de interesse voor spiritualiteit;
  4. de interesse voor occulte en paranormale fenomenen evenals;
  5. de beweging voor holistische gezondheid.

De mens is goddelijk.
Met een gedegen kennis van zaken beschrijven Martin en Elke Kamphuis, hoe ons alledaagse leven door het newage-gedachtegoed reeds beïnvloed wordt – bijv. in schoolboeken. Zo bestaat er in de Duitse deelstaat Hessen een Engels studieboek voor de 5e klas, waarin gesproken wordt over een geest met de naam Prunella die je bij je schoolwerk helpt. Ook de Harry Potterboeken hebben zeer sterk ertoe bijgedragen, dat een hoofddoel van de new age – de belangstelling voor het occulte – kan worden  bereikt. Het huidige christenechtpaar Kamphuis biedt nog meer voorbeelden van newage-denken op het gebied van management en gezondheidszorg. Zo is het begrip holistische gezondheidzorg door de newage-beweging populair geworden en van een nieuwe inhoud voorzien.
Het echtpaar Kamphuis schrijft : ”Wie met open ogen de ontwikkeling van onze samenleving volgt, wordt het steeds duidelijker, dat de door Capra genoemde doelen worden verwerkelijkt. Wanneer er vandaag de dag sprake is van spiritualiteit, ziet men bijna automatisch een mediterende persoon voor zich. De lichaamshouding doet een mystieke ervaring vermoeden, waarin een versmelting met de kosmos, de natuur of het goddelijke moet plaatsvinden.  Het  gaat om een toestand, waarin de mens volledig opgaat, een soort kosmische eenheidservaring.” Ongeacht waar het newage-gedachtegoed opduikt, steeds gaat het in de kern daarom,  dat de mens uiteindelijk goddelijk is en dit goddelijke potentieel  ontvouwen kan, volgens de auteurs  van dit hoogst actuele boek.  Dit ontdekken van de ‘goddelijkheid’  is  natuurlijk volledig in tegenspraak met de Bijbel, in welks licht Kamphuis alle actuele newage-elementen onderzoekt.

De Uitnodiging’  een newage-produkt
Hoezeer de westerse maatschappij – en ook kerk en gemeente – reeds door het newage-gedachtegoed is beïnvloed, wordt duidelijk door de wereldbestseller “The Shack”  of de Nederlandse vertaling “De Uitnodiging/een weekend met God”. Wereldwijd werd deze roman meer dan 10 miljoen keer verkocht en steeg snel op de boekhandelbestsellerlijsten. Waarover gaat het in dit boek?
De schrijver, William Paul Young, vertelt in zijn werk de geschiedenis van de hoofdpersoon Mack, van wie de jongste dochter Missy op 6-jarige leeftijd na een campinguitstapje ontvoerd en vermoedelijk om het leven gebracht is. De laatste aanwijzingen over het meisje vindt men in een hut in de wildernis van Oregon. Mack die tengevolge van het verlies van zijn dochter depressief wordt en een wrok koestert tegen God, ontvangt plotseling na drie en een half jaar een mysterieuze uitnodiging in die hut, waarin de politie de laatste sporen van zijn dochter heeft gevonden. Mack gaat op de uitnodiging in en brengt daar een levensveranderend weekend door in het ‘bijzijn van God’.

De korte inhoudsbeschrijving geeft bij verre niet weer, waarom het in deze wereldbestseller  werkelijk gaat. William P. Young voert door middel van zijn romanfiguur Mack lange fictieve gesprekken met God, respectievelijk de god die Young zich voorstelt.  De auteur presenteert aan zijn lezers een drie-enig God, die nog aangevuld wordt door een vierde persoon. Youngs god, die hij “Pappa” noemt, wordt deels mannelijk, maar hoofdzakelijk vrouwelijk voorgesteld in de persoon van een grote, dikke Afro-Amerikaanse. ’Sarayu’ een kleine, duidelijk Aziatische vrouw, komt in beeld als “Heilige Geest”. En “Jezus” wordt als een grappige ambachtsman uit het nabije Oosten  voorgesteld.  Bij deze drie personen komt nog een vrouw met de naam Sophia, die als alwetende rechter optreedt.

Georg Walter
Nu heeft Georg Walter als eerste in het Duitstalige gebied een analyse opgesteld, die glashelder laat zien, welk religieuze ideeën en welk gedachtegoed William P. Young verwerkt heeft. Het boek heet  “Gott zum Anfassen? Die Hüte und die neue Spiritualität “  (vertaald “God om aan te raken? De hut en de nieuwe spiritualiteit”) ISBN 978-3-86699-225-2/€ 5,90. Maar niet alleen dat, Walter laat ook zien, dat de inhoud van het boek binnen de christenheid door een verandering van geloofsstandpunten gretig is ontvangen. Het is een ‘nieuwe spiritualiteit’, die zeer sterk beïnvloed wordt door newage-gedachten. Elke en Martin Kamphuis laten in hun boek zien, hoe de humanistische psychologie het newage-bewustzijn heeft opgenomen en daardoor veranderd is. Eén uitwerking. Daar, waar vandaag  “deze nieuwe psychologie heeft postgevat, bestaat er geen zonde meer”, citeert Walter de Amerikaanse geloofssocioloog  Alan Wolfe.

Walter verduidelijkt, hoe een moralistisch, therapeutisch deïsme  het christelijk geloof veranderd heeft. Hij schrijft: “Onder een ‘moralistisch, therapeutisch  deïsme’ verstaat men een godsbeeld, dat psychologische en morele opvattingen op de voorgrond stelt.  M.a.w. christenen zoeken hun hulp in eerste instantie in psychologische methoden – in plaats van Bijbels gefundeerd pastoraat… “. Begrippen als “zonde” of “hel” zouden nauwelijks nog gebruikt worden en zouden ook zo uit het denken verdwijnen.

Exact deze zienswijze komt tot uitdrukking in het boek “De Uitnodiging”. In een gesprek over de toorn van God en Gods houding ten aanzien van de zonde zegt “Pappa” tegen Mack: “Ik hoef de mensen niet te straffen voor hun zonden. De zonde op zich is volgens “Pappa” al straf  en Hij kan, als God, zich met betrekking tot de zonde alleen genezing voorstellen. Young  zelf  gelooft niet in het verzoenend sterven van Christus voor de zonde van deze wereld. In een radio-interview zei hij: “Ik ben niet voor de plaatsvervangende verzoening ….” Daarop vroeg de radiopresentator : “Maar is dat niet het hart van het evangelie?“ Daarop reageerde Young : “Het hart van het evangelie is te vinden in Ef 1:5: Hij bestemde ons voor de grondlegging van deze wereld tot het zoonschap…” Op meerdere plaatsen in zijn boek laat de auteur doorschemeren, dat hij een aanhanger is van de alverzoeningsleer.

Een nieuw, recent in de USA verschenen boek (Burning Down The Shack) bevestigt dat.  De auteur, de Amerikaanse theoloog James. B. De Young, was vele jaren bevriend met de auteur van “De Uitnodiging”. In april 2004 was William P. Young  plotseling gekomen en legde een 103 pagina dik document voor, waarin hij zich volledig achter de alverzoening stelt. Een eeuwig gericht of een eeuwige verdoemenis is er niet. Allen worden gered, zelfs Satan. De hel is uiteindelijk leeg. Direct na zijn draairichting alverzoening  heeft W.P. Young zijn boek geschreven om op die manier deze leer vast te leggen, aldus zijn vriend.

Aanhangers van de alverzoeningsleer (en daarvan zijn er zeer velen) dienen zich op dit punt de vraag te stellen, waarom deze leer “vruchten” draagt, die miljoenen lezers van “De Uitnodiging” niet tot de God van de Bijbel  leiden, maar juist weg van Hem.
Georg Walter schrijft samenvattend: “Men moet helaas tot de slotsom komen, dat het boek een godvrezende houding met betrekking tot God, Christus en de Heilige Schrift niet bevordert.  De Bijbel verliest aan respect, God de Vader aan heerlijkheid en Christus aan waardig-heid.  De Bijbelse visie op de zonde of zelfs erkenning van zonde zal en wil dit boek niet  tot stand brengen. Daarmee treedt de verlossingsnoodzaak van de mens en het wonder van Gods genade op de achtergrond.“

Bron : Uitgeverij TOPIC,  D-57206 Kreuztal/ TOPIC Nr. 7, juli 2010
(Informationen und Meinungen zum Zeitgeschehen aus Biblischer Sicht  – Informaties en meningen met betrekking tot de huidige tijd vanuit Bijbels perspectief)

 

[1] Het begrip ‘holisme’ gaat uit van een eenheid van alle dingen en ontkent elke tegenstelling. Tegenstellingen zijn slechts schijn en ‘liggen tussen de oren’.

[2] Op de site, bijbelenonderwijs.nl, deelsite ‘Bijbel en onderwijs,  staat een overzicht van enkele recensies over dit boek.

[3] Deïsme is een godsdienstig-wijsgerige levensbeschouwing die op de rede gebaseerd is en niet op openbaring.