WERKEN AAN HET BEWUSTZIJN

WERKEN AAN HET BEWUSTZIJN

Eén van de eerste gebieden waarop new age zich richt is het bewustzijn. Het menselijk bewustzijn volgt een bepaalde logica van denken: dit gaat uit van een bepaald wereldbeeld, wat new agers ‘paradigma’ noemen. Van hieruit wordt iemands oriëntatie bepaald en vanuit dit wereldbeeld vinden morele beoordelingen plaats. Dat leidt dan tot het innemen en verdedigen van posities en stellingen en hoe verschillend en onderling tegenstrijdig deze posities ook zijn (religieus, politiek, ideologisch), new agers zien dit als hèt kenmerk van het voorbije tijdperk van de ‘Vissen’.

Aan het eind van de jaren zestig en de jaren zeventig van de vorige eeuw trachtte men het denken van de mensen om te vormen via processen van bewustwording. Tijdens deze ‘culturele revolutie van het Westen’ leerde men inzien hoe betrekkelijk en onhoudbaar bepaalde zekerheden waren. Dat leidde tot een bereidheid om deze waarden in te ruilen voor een nieuw waardenstelsel (bijv. de marxistische maatschappij-analyse), dat dikwijls haaks stond op het oorspronkelijk ingenomen standpunt (bijv. geweldloosheid). In de termen van new age behoort dit alles nog steeds tot het tijdperk der Vissen. Maar in ‘Waterman’ dient men af te zien van ieder stelsel van fundamenten en vaststaande zekerheden, omdat de mensheid hiermee niet kan komen tot het ware leven: niet persoonlijk, maar ook niet als mensheid. Het bewustzijn wordt namelijk ‘verruimd’ of ‘uitgerekt’, waarbij alle waarden en fundamenten overschreden worden naar een hogere, kosmische eenheid. Hiermee doet het monistische hindoe-denken officieel zijn intree in de wereld van het Westen.

Dit gebeurt met het typische new age woord: holisme, een woord dat dikwijls geheel verkeerd wordt begrepen en daarom door velen, ook door christenen, vaak positief wordt uitgelegd. Het woord betekent heelheid of eenheid, het weer als eenheid behandelen van zaken die bij ons zo uit elkaar zijn gegroeid, waardoor onze beschaving en cultuur zo ‘opgedeeld’ zijn. In feite is het de ontkenning van iedere dualiteit in het leven, zoals het verschil tussen Schepper en schepsel, tussen mens en natuur, tussen goed en kwaad. Daarmee wordt het wezen van de Godsopenbaring geloochend en wordt ook iedere grond ontnomen aan de eeuwenlange vooruitgang, van beschaving en wetenschap en komen wij terug in de tijden van primitief animisme en toverij!

Het holisme is nauw verwant met het hindoe-filosofische begrip monisme.