HAPTENDO
Wat moet een christen ermee?
In Haptendo-workshops (vijf keer anderhalf uur) leren kinderen op speelse wijze en met rustige muziek op de achtergrond elkaar een ontspanningsmassage geven voor de rug, schouders, armen en handen. Ieder kind komt aan de beurt als masseur en als ontvanger. Na de workshops kunnen de leerlingen zelfstandig met de massage onder leiding van hun leerkracht aan de slag.
Beoogde effecten:
1. De neiging tot agressief gedrag (pesten) neemt drastisch af: van 15 naar 1 % (onderzoek Scandinavië).
2. Kinderen leren hun eigen grenzen ervaren, aangeven en andermans grenzen respecteren.
Achtergronden haptendo
Mevrouw Brenda Pelser-Bijleveld die onder meer haptendo-workshops verzorgt, heeft in een telefonisch gesprek verteld, dat zij de naam haptendo zelf bedacht heeft (haptein [Grieks]= aanraken; tender= zacht). Volgens haar zijn velen onbekend met hoe basaal massage is en ook met de voordelen. Graag wil zij massage toegankelijk maken. Haar opleiding heeft zij gevolgd in Holos Utrecht, waar zij onder meer klassieke massage, energetische massage, voetzoolreflexzone [1] massage, chakra-massage, focussen, pulsing en bindweefselmassage leerde. Alle technieken die ontspanning en zelfgenezend vermogen bieden, zouden activeren. Zou bij stress het stresshormoon cortisol toenemen, bij deze (rustige) massage komt het hormoon oxytocine vrij (geeft ontspanning en een geluksgevoel). Volgens mevrouw Pelser gaat het bij haptendo om een simpele massage (met kleding aan) van schouders, armen en handen, waarbij het accent ligt op een respectvol aanraken. Je moet leren je op de ander af te stemmen, als deze bijv. aangeeft: ‘Wil je wat zachter.’ Leren met je aandacht bij de hand te zijn. Je leert zelfbesef, zelfverantwoordelijkheid. Zij zegt, dat het niet om religie gaat.
Toetsing
Mevrouw Pelser volgde een 4-jarige opleiding tot Holos-masseur en maakte daarin ook kennis met oosters gedachtegoed: yoga [2] , chakra’s [3], meridianen [4] (energetische massage) e.d.
Voetzoolreflexologie is een variant van de acapunctuur, waarbij de voet als inductor wordt gebruikt (= occulte diagnostiek: waarzeggerij dat in de Bijbel uitdrukkelijk verboden wordt, zie Deut 18:10 en Jes 8:19-22).
Chakra-massage is gericht op het uitbalanceren van alle chakra’s waarmee tegelijkertijd de aura met energie gevoed wordt. Het is een heerlijk ontspannende massage die je in balans brengt en waarin het duidelijk kan worden aan welke chakra’s men extra aandacht dient te besteden om zo nog vrijer en steviger in de wereld te staan. Het gaat hierbij om een occulte diagnostiek en behandeling (heldervoelendheid). Zie Deut 18:10-12.
Bij holistic pulsing worden wiegende en pulserende bewegingen gemaakt. Door continu te worden bewogen, worden blokkades opgeheven en kan men een gevoel van samenhang ervaren. Het gaat hierbij om een intuïtieve therapie die een goed afgestemd therapeut vereist.
De methode is niet op resultaat uit, maar op bewustwording die tot heling kan leiden. In dit denken wordt een verkeerd soort (new age) holisme [5] nagestreefd. Bijbels holisme legt de nadruk op de eenheid van lichaam, ziel en geest. Bij newage-holisme zijn lichaam, ziel en geest van de mens niet alleen met elkaar, maar ook met de gehele natuur en de kosmos verbonden. De hele natuur wordt dan als een levend organisme gezien, ook wel Erda of moeder Gaia geheten. Dit holisme gaat ervan uit, dat wij allen deel uitmaken van de ene wereldziel. De Bijbel leert ons, dat God mens, dier, plant en sterren als verschillende organismen heeft geschapen: zij hebben elkaar nodig en leven met elkaar in verband.
Mevrouw Pelser deelde mee, dat zij geen chakra’s kan zien en niet zoveel van magnetiseren afweet. Volgens haar lijkt de methode van haptendo het meest op haptonomie. Het gaat om bewust voelen. De aandacht moet van het alleen denken of van gedachten die langskomen, af: ‘Ik ben meer, ik ben ook handen, aandacht voor iemand, ik voel handen …….’ Hier komt een meditatieve kant om de hoek kijken (net als bij mindfulness).
Conclusie
De Bijbel zegt heel duidelijk niet overijld de handen op te leggen [6] . Deze waarschuwing staat er niet voor niets. Een occult beïnvloed of onrein levend persoon kan op zijn beurt een ander occult of onrein beïnvloeden. Een christen dient zich verre te houden van handoplegging of massage door iemand die ook werkt met reiki, TT (= Therapeutic Touch), magnetiseren, yoga, chakra-therapie, voetreflexologie, magie, acupunctuur, meridiaanmassage en dergelijke, of door iemand die zich meer interesseert voor het newage-gedachtegoed. Ook als die persoon beweert zich niet op religieus gebied te begeven met zijn of haar therapie, of zelfs beweert een christen te zijn. Het je zomaar laten masseren door Jan en alleman is onverantwoord, want je opent je bij deze rustgevende massage (overgave!) voor invloeden van buitenaf. Voor een christen is het belangrijk ook iedere masseur (ook fysiotherapeut) die hij of zij bezoekt, eerst te toetsen. Zie 1 Thess 5:21 en 1 Joh 4:1. Bedenkelijk is ook de meditatieve kant bij haptendo. Nooit mogen wij ons verstand op nul zetten (Matt 22:37) om alle aandacht op voelen en ervaren te richten.
In haptendo wordt een weg aangeboden voor gedragsverandering (minder pesten, vriendelijker met elkaar omgaan). In dat opzicht kan het worden tot een soort heilsweg. Onwillekeurig doet de naam haptendo denken aan een weg door aanraken (do= Japans voor ‘weg’, denk ook aan judo= zachte weg). Een christen weet van slechts één weg, dé waarheid en hét leven: Jezus Christus (Joh 14:6). Alleen Hij is in staat liefdeloosheid en pestgedrag echt aan te pakken en dat tot op de wortel door bekering en wedergeboorte. Haptendo volgt een andere route en via vier stappen (instappen, verkennen, integratie, verwezenlijken [7]) kan een al zo ontvankelijk kind spelenderwijs uitkomen op een geheel andere weg die uiteindelijk afleidt van dé weg: Jezus Christus. De oosterse oplossing (hindoeïsme, taoïsme) voor het aanpakken van gedragsproblemen tapt uit een ander vaatje en zou op den duur ook nog wel eens andere effecten kunnen hebben op het gebied van lichaam ziel en geest (occulte invloed!!).
Drs. R. van der Ven, arts
1. Zie bijbelenonderwijs.nl, deelsite ‘Occult en Licht’.
2. Yoga: zie bijbelenonderwijs.nl, deelsite ‘Occult en Licht’.
3. Chakra’s: Sanskriet voor ‘wiel’: occulte bewustzijnscentra in het etherisch lichaam, door occulte begaafden te voelen of te zien. Zie ook bijbelenonderwijs.nl, deelsite ‘Occult en Licht’.
4. Zie bijbelenonderwijs.nl, deelsite ‘Occult en Licht’.
5. Zie bijbelenonderwijs.nl, deelsite ‘Bijbel en new age’, categorie ‘Integrale school’.
6. 1 Tim 5:22: Leg niemand overijld de handen op, heb ook geen deel aan de zonden van anderen, houd u rein.
7. Zie bijbelenonderwijs.nl, deelsite ‘Bijbel en new age’, categorie ‘Transformatie’. Zie ook ‘New age handboek’ van drs. R. H. Matzken, Buijten en Schipperheijn, 1990.