Hoe gaan wij om met Pokémon?

Wat is en wat doet Pokémon? Pokémon en de Japanse religie
Een Bijbelse toetsing. Conclusies en raadgevingen

Pokémonkaarten waren en blijven in. De Japanse denkwereld achter deze kaarten moet getoetst worden. Dit kan niet meer dan een eerste kennismaking zijn, want het terrein dat wij hier betreden opent een hele wereld van (sjintoïstisch) denken.

Aan de orde komen:
– wat is en wat doet Pokémon?
– Pokémon en de Japanse religie,
– een Bijbelse toetsing,
– conclusies en raadgevingen.
Wat is en wat doet Pokémon?
De naam Pokémon is afkomstig van de woorden Pocket Monsters, een bont gezelschap van 151 wonderlijke wezentjes met bepaalde mentale of spirituele eigenschappen die nodig zijn om je tegenstander te overwinnen. Pokémon (meervoud is hetzelfde als enkelvoud) zijn mythologische figuurtjes met een speciale kracht, zoals vuurspuwen, bevriezen of wegblazen. Daarmee kunnen ze de tegenstander een bepaalde schade toebrengen die op ieder kaartje staat aangegeven. Behalve een bepaalde kracht, heeft elke pokémon ook een bepaalde zwakheid, waarop de tegenstander zijn aanval kan richten. Die kracht kan worden versterkt door de energie-kaarten gras, vuur, water, bliksem, paranormaal, vechtkracht en kleurloos.

“Zij delen de wereld met de mensen”, aldus professor Oak die deze monstertjes van binnen en van buiten kent. De thans bekende pokémon luisteren naar de meest wonderlijke namen, zoals Ponyta, een pony met een vlammende staart en ijzersterke hoeven, Charmander, een sintel-saurus die van de hitte houdt en kan ‘evolueren’ tot Charmeleon, een vlammenwerper. Dan heb je Machop, de bodybuilder die kan ‘evolueren’ tot het karate-monster Machoke, die niet alleen anderen maar ook zichzelf beschadigt. Rattata de rat bijt iedereen die in zijn buurt komt, Diglett de mol werkt het liefst ondergronds en Dratini het draakje (terug van weggeweest) berokkent op zijn eigen manier aan iedereen schade.

Al deze basis-pokémon zijn afgebeeld en beschreven op het internet, waar ieder ze kan ontmoeten via de website www.pokémon.nl (onderdeel van www.nintendo.nl). Nederlandstalige kinderen moeten zich, in tegenstelling tot de Engels, Duits, Frans en Japans-sprekenden, behelpen met buitenlandse namen en zullen best moeite hebben met namen als Squirtle, Psyduck (Frans: Psychokwak), Raichu, Meowth, Bulbasaur, Jigglypuff and Poliwhirl. Maar waar een wil is, is ook een weg. Al gauw raken ze vertrouwd met dit nieuwe taalgebruik: dezelfde kinderen voor wie geen gewoon Nederlands meer simpel genoeg kan zijn!

Voor de spelregels zijn enkele boekjes uitgegeven (sinds kort ook in het Nederlands). Moeilijk te begrijpen, maar kinderen weten hier wel weg mee en maken vaak hun eigen spelregels. Zij volgen allemaal het voorbeeld van de held van het verhaal om trainer te worden van zoveel mogelijk pokémon en om mee te doen met grote competities.
Daarbij komt de grootste hulp van de pokémon Pikachu, die als zakcomputertje het ‘virtuele vrindje van ieder cyber-kindje’ kan worden. Iedere dag kunnen de kinderen op hun display (beeldscherm) kijken hoe het met hun vriendje gaat. “Als Pikachu gelukkig is, doet hij allemaal grappige dingen zoals met blokken spelen of zijn tanden poetsen. Hoe je ervoor zorgt dat Pikachu gelukkig is? Veel bewegen! De ingebouwde stappenteller vertaalt namelijk iedere stap die je met pokémon Pikachu zet in watts, waarmee het vrindje wordt gevoed. Hoe meer je met Pikachu wandelt, hoe meer watts je hem kunt voeden en hoe meer Pikachu van je gaat houden. Dankzij de ingebouwde klok slaapt Pikachu als jij dat ook doet en kun je meekijken hoe Pikachu ‘s morgens ontbijt en onder de douche gaat.”

Naast de kaarten-rage zijn er al diverse video-games waar alle 151 pokémon trainen voor de veldslag van hun leven op Nintendo 64 (pokemonstadium). Ook de tv blijft niet achter en bij Foxkids vinden ze alle gewenste informatie. Sinds Pasen 2000 draaien de pokémonfilms in de bioscopen en er vliegen zelfs drie speciale Pokémon-vliegtuigen van Nippon Airways tussen Tokio en San Francisco! Multimediaal in optima forma, want pokémon heeft een boodschap aan de (jonge) mensheid: zij zijn de missionauten (bevlogen stuurders) van een nieuwe religie!
Pokemon en de Japanse religie
Pokémon is een machtig medium waarmee kinderen vanaf hun vroegste jeugd hun blik verruimen. Het spel prikkelt hun fantasie, maakt hen vindingrijk en leert hen zich telkens opnieuw aan te passen en in te gaan op de vreemdste uitdagingen.

Maar hiermee leren kinderen ook heel andere dingen: dat het leven bestaat uit ‘vechten’: je tegenstander schade toebrengen en uitschakelen, daar gaat het om. Het spel prikkelt hun begeerten, met name naar die kaartjes die zeldzaam (gemaakt) zijn. In de praktijk blijkt dat zij er soms niet voor terugschrikken om anderen hun kaartjes af te pakken: kunnen ze niet met het spel winnen, dan zijn ze vindingrijk genoeg om allerlei andere manieren te bedenken die ze van de pokémon hebben geleerd. Het wekt verslaving op, die hun ouders duur komt te staan, want sommige kaarten zijn niet te koop en kosten – in het vrije circuit – soms honderden guldens per stuk

Maar waarover nauwelijks is geschreven, is het feit dat pokémon de kinderen van jongs af aan traint in de Japanse religie. Zij mogen dan denken dat zijzelf de pokemon trainen om hen ‘winpower’ te geven, maar beseffen niet (evenmin als de meeste volwassenen) dat de pokémon juist hén trainen in de beginselen van het Japanse denken.
De religie van Japan is vanouds het sjintoïsme. De letterlijke betekenis van sjinto is ‘weg der goden, weg der geesten’, wat stond voor hun hele stelsel van mythologie, natuur- en voorouderverering. Zij hebben nauwelijks beelden van goden, maar vereren de sjintai of godlichamen zoals een bron, een berg, een spiegel, een steen of een zwaard waarin de godheid huist.

Toen in de zesde eeuw het boeddhisme naar Japan kwam, voerde het sjintoïsme daarmee geen strijd, maar het smolt ermee samen. Ook de moderne wetenschap en techniek bleek geen vijand van de religie te zijn, maar een moderne drager en promotor van het eeuwenoude gedachtegoed.
De religies van China en India zijn vooral gericht op ‘de leegte’, ‘opgaan in het niets’ en ‘harmonie met de kosmos’. In Japan komt daar nog de gedachte bij van het ‘winnen’ en dus uitschakelen van elke tegenstand(er), net als bij hun gevechtssporten.

Pokémon past geheel in dit beeld, zoals blijkt uit de volgende punten:
– de belichaming van kosmische krachten in mythische gestalten,
– de kunst om over deze kosmische krachten te beschikken,
– het doordrenken met de gedachte: jij of ik; allebei kan niet,
– de eenheid met de natuur: pokemons als meervoud bestaan niet, want pokemon is zowel     enkelvoud als meervoud,
– de typisch kosmische evolutie, zoals de zgn. evolutie-kaarten, waarmee de spelers de basis-pokemon groter en sterker maken,
– de combinatie van strijdvaardigheid en spiritualiteit in de zin van: “de geesten bevechten jouw overwinning”,
– het gebruik van occulte middelen, zoals het hypnotiseren van je tegenstander en het werpen van toverkracht (inslapen, verwarring, verlamming, vergiftiging).

Sommige pokémon zijn direct herkenbaar als (Japans-gestileerde) demonen. Anderen lijken meer op mythische monsters of robots, uitgerust met dezelfde destructieve eigenschappen. Onmiskenbaar zijn zij de dragers en boodschappers van een denken dat haaks staat op zowel het humanisme als het christendom, dat eeuwenlang de Westerse culturen heeft beheerst.

Een Bijbelse toetsing
De eerste vijf boeken van de Bijbel worden aangeduid als ‘Torah’, wat betekent: wijzing of duiding. Hiermee kan ieder verschijnsel worden beoordeeld op grond van Gods heilzame wetten en wordt alles wat daar tegenin gaat, ontmaskerd als goddeloos en heilloos. Bij Pokémon gebeurt precies het tegendeel, wanneer ‘monsters’ je kinderen trainen volgens de regels van het sjintoïsme.
Uiteraard is de hele Bijbel dienstbaar aan het beoordelen, weerleggen of verbeteren, zoals blijkt uit de bekende tekst van Paulus aan Timotheüs (2 Tim 3:16-17).

Ook de Bijbel spreekt van strijd en oorlogen, zowel het Oude als het Nieuwe Testament. Oorlog is vreselijk, maar mensen konden niet maar doen wat zij wilden, want er golden strenge oorlogswetten. Pokémon is een ‘spel zonder grenzen’, kinderen leren meedogenloos handelen, want om te winnen is alles geoorloofd.
De kern van de Torah wordt gevormd door de Tien geboden. Pokémon leert de kinderen hoe de meeste hiervan kunnen worden overtreden, want alles moet wijken wat de ‘winpower’ belemmert, dus ook Gods geboden.

Eerste tafel van de wet: God liefhebben boven alles.
Eerste Gebod: Alleen de HERE als God dienen.
In plaats van het Eerste gebod: Alleen de HERE als God dienen, wordt de natuur vergoddelijkt en leren kinderen op andere goden en machten te vertrouwen.
In plaats van het Tweede gebod: Geen beelden maken van verboden werelden, worden kinderen vertrouwd gemaakt met de beelden van 151 verdierlijkte geesten of monsters.

Tweede tafel van de wet: Je naaste liefhebben als jezelf
Voor het ‘meedogenloos winnen’ moeten zowel het zesde, het achtste als het tiende gebod wijken. Bij Pokémon is alles geoorloofd om te winnen; geweld en liquidatie zijn net zo gewoon als eten en drinken.
Ook de geboden Niet stelen en Niet begeren worden vanuit strijd-en-win denken op flagrante wijze overtreden, zoals uit tal van voorvallen blijkt.
Het Negende gebod: Geen leugens vertellen komt niet expliciet aan de orde, maar alles bij Pokémon ademt een anti-christelijk wereldbeeld, wat geen wonder is wanneer ‘monsters’ je leermeesters zijn.

Maar niet alleen wordt het meeste overtreden wat God verboden heeft, ook datgene wat God geboden heeft, moet wijken voor de geboden van oorlog en winnen.
In plaats van hun vertrouwen te stellen op Jezus Christus, leren de kinderen hun vertrouwen te stellen op Pokémon Pikachu, “die altijd bij je is”.
In plaats van de nabijheid van de God des vredes, leren de kinderen om volgelingen van de Japanse versie van de Mammon en de Moloch te dienen en worden zij spelenderwijs ingevoerd in alle gruwelen die de heidense volken bedreven en zelfs aan de Israëlieten leerden (zie ook de tekst die aan het eind van de folder wordt geciteerd).

Voor een uitvoerige Bijbelse en opvoedkundige behandeling verwijzen wij naar de Logos Christian Resource Pages: www.execpc.com/~dlbrown/logos via de knoppen The occult – Pokemon Danger en More pokemon.

Conclusies en raadgevingen
Bijbel & Onderwijs hanteert in de regel twee maatstaven: een Bijbelse en een pedagogische. Het zal duidelijk zijn dat wij op grond van de Bijbel het gebruik van Pokémon ten zeerste afraden. Het spel gaat tegen de wetten van God in, op zijn minst tegen beide Tafels van de Wet: de verticale relatie met God en de horizontale relatie met de medemens.

Daarnaast gaat Pokémon nadrukkelijk in tegen het Bijbels wereldbeeld, bijvoorbeeld door de grote nadruk op de (kosmische) evolutie, het negeren van het besef van goed en kwaad en het gebruik maken van kosmische machten en krachten, wat in flagrante tegenspraak is met Deut. 29:29. Hier tegenover wordt een andere wereld gesteld; weliswaar is die geheel anders dan de Westerse wereld, maar daarmee niet minder vijandig aan God en aan Zijn openbaring.

Tenslotte schendt Pokémon het kind als evenbeeld van God en voedt het hen op tot een ‘strijder’ of kampvechter. Niet vanwege de goede strijd van het geloof, maar alleen om te winnen en anderen uit te schakelen. Dit maakt ieder kind tot een karikatuur van wat God heeft bedoeld. Bij Pokémon worden de ‘winnaars’ niets-ontziende leiders, en de ‘verliezers’ worden mensen die zin en doel van het leven zijn kwijtgeraakt.

Van de vele opvoedkundige bezwaren noemen wij slechts dat het spel kinderen onvoldoende vrij laat; ze kunnen niet meer zonder. Op elk deel van de dag moet Pokemon Pikachu gevoed en geknuffeld worden. “Wat doe jij, Marietje?” “Mijn pokémon bewegen, meester, anders gaat hij janken!”

Uiteraard reageren kinderen verschillend op datgene wat Pokémon hen aanbiedt:
– Een grote groep zal hiermee met een zekere ‘distantie’ omgaan. Net als volwassenen houden zij het verschil tussen werkelijkheid en fantasie goed in de gaten. Dat wil uiteraard niet zeggen dat hun godsbeeld niet danig op de proef wordt gesteld.
– Een andere grote groep (blijkens een recent onderzoek naar de gevolgen van gruwelverhalen ongeveer 30%) zal hierdoor een of andere vorm van psychische stoornissen ontwikkelen. Die kunnen variëren van nachtmerries tot ‘stemmen’ of ‘beelden’, of leiden tot over-assertief gedrag, tot het gewelddadige toe.
– Voor een derde groep wordt pokémon een aanleiding tot ‘echte contacten’ met de geesten-wereld. Daarmee wordt het spel tot werkelijkheid en kan het bedrog van het spel werkelijkheid worden: geesten dienen zich dan aan hen op, die de kinderen wel veel beloven, maar tenslotte komen met hun hoge, levensbedreigende eisen.

Wat kunnen ouders doen?
1. Houd uw kinderen/leerlingen verre van het pokémon-gebeuren, zolang het kan. Neem in ieder geval geen enkel initiatief om reeds op jonge leeftijd hen met deze schijnwereld en -wezens vertrouwd te maken!
2. Lees in de Bijbel hoe God denkt over spelletjes zoals Pokémon. Lees dan als gezin schriftgedeelten zoals Efeziërs 5:8-16, 6:10-18, Filippenzen 4:8-9 en Colossenzen 2:9-10.
3. Laat zien wat de kaarten van Pokémon, Magic cards en dergelijke uw kind leren over kosmische energie, magie, hypnose, over het leven. Heeft het te maken met het bovennatuurlijke, met kosmische evolutie, met onsterfelijkheid? Komen er occulte of New Age symbolen voor, en waar staan die voor?
4. Vergelijk nu datgene wat u gevonden hebt, met bovengenoemde Bijbelteksten en toon daarbij aan dat dit alles alleen maar een karikatuur is van de werkelijkheid die van Christus is: beseffen wij dat eigenlijk wel, of voorziet al die namaak toch eigenlijk in een leegte?
5. Vertel elkaar wat u ervan vindt. Leer kinderen zelf onderscheiden met commentaren als: “Wat een gemeen monster”, “Dat schepseltje is precies een draak” en “Weet je dat in de Bijbel, slangen en draken altijd staan voor de Satan en het kwaad?”
6. Doe hen voor hoe een christen komt tot een beslissing. Maak uw kind duidelijk waarom u ook zelf bepaalde dingen niet wenst aan te schaffen.

Voorts, broeders, al wat waar, al wat waardig, al wat rechtvaardig is, al wat rein, al wat beminnelijk, al wat welluidend is, al wat deugd heet en lof verdient, BEDENKT DAT.
Wat u geleerd en overgeleverd is, wat gij van mij gehoord en gezien hebt, BRENGT DAT IN TOEPASSING en DE GOD DES VREDES zal met u zijn. Filippenzen 4:8