Wereldoriëntatie op de basisschool
Wereldoriëntatie omvat expliciete vakgebieden zoals Geestelijke stromingen, Gezond gedrag en Natuur en Milieu. Daarnaast leren kinderen ook omgaan met zaken zoals een pluriforme en multiculturele samenleving.
Met de vakgebieden van Wereldoriëntatie worden kinderen, pedagogisch gezien, geplaatst in ‘de grote wereld’. Vroeger plaatste het onderwijs de kinderen in ‘de kleine wereld’ van de eigen cultuur, en op de christelijke school leerden zij om hierin, via de Tien geboden en het Evangelie, hun weg te vinden tot zelfstandigheid. Kennismaken met ‘de grote wereld’ gebeurde op latere leeftijd en op afstand: bij Aardrijkskunde en Algemene Geschiedenis werden andere landen en volken meestal beoordeeld vanuit de eigen gekerstende cultuur.
Dat was allemaal niet ideaal, maar pedagogisch wel een stuk eenvoudiger dan opvoeden in en voor de pluriforme samenleving en multiculturele wereld. Vandaar dat wij bij de oprichting van het Centrum voor Bijbel en Pedagogiek in maart 1992 de heer Dieter Velten hebben uitgenodigd om te spreken over Christelijke opvoeding in een pluralistische samenleving pedagogische overwegingen waarom pluralisme gepaard moet gaan met een sterke beleving van de eigen identiteit.
Hetzelfde geldt voor multicultureel onderwijs. De visie van B&O op de plaats van Christelijk onderwijs in een pluralistisch stelsel is: multicultureel JA, multireligieus NEE. Dit is primair een vraag naar de waarheid, die tot uiting komt in wereldbeschouwing en levensstijl.
Daarom verwijzen wij met instemming naar het document van het Duitse theologenconvent van november 1999 te Krelingen: Christus is de enige weg tot het heil, waarvan B&O een samenvatting heeft gepubliceerd met de ondertitel: Christelijk onderwijs in een multiculturele samenleving.
Bij Wereldgodsdiensten vindt u een oriëntatie op de wereldgodsdiensten voor het onderwijs in een multiculturele samenleving. Gaat wij bij het kennisnemen van de wereldreligies zover dat onze kinderen moeten meegaan naar een viering in een Hindoetempel? Wat is het Holifeesteigenlijk en hoe gaan niet-Hindoes daarmee om?
Als tegenwicht tegen de invloed van het postmodernisme is kennis van de geschiedenis meer dan ooit noodzakelijk voor de ontwikkeling van een allround persoonlijkheid die weerbaar is tegen ideologische manipulatie.
Onder de wereldoriënterende vakken valt ook Gezond gedrag. Anders dan velen menen, is dit vakonderdeel zeker niet waardevrij. Dit blijkt al uit de manier waarop men omgaat met verdovende/genotsmiddelen en seksualiteit. Vandaar dat hiervoor een eigen methode voor Gezond gedrag is geschreven onder de titel Genoeg is meer dan veel (uitg. Kok Educatief): twee ringbanden met materiaal dat de school zelf kan kopiëren.
Natuur- en milieueducatie is een belangrijk schoolvak geworden (als onderdeel van Wereldoriëntatie). Daarbij leert men kinderen in te gaan tegen het overvloedsdenken van ‘Veel is nooit genoeg’. Helaas gaan sommige methodes daarbij niet uit van een verantwoord bijbels rentmeesterschap en komen steeds meer elementen van natuurreligie en Gaiaverering naar voren. De christelijke methode Leef-wijzer (uitg. Groen, Heerenveen) gaat uit van drie kernwoorden als pijlers van een bijbels kader voor NME:
- zorgen (God zorgt voor ons, mensen zorgen voor de schepping en voor elkaar)
- reizen, zowel in bijbels-figuurlijke zin als in de letterlijke betekenis
- behoeften, met name de primaire levensbehoeften voedsel, kleding en onderdak.
De methode is verschenen in vier banden en acht thema’s; iedere band bevat ook een serie dia’s.