De islam en het Westen

De islam na 7/01

7/01

Met de aanslag van 7 januari 2015 op de redactie van het satirische weekblad Charlie Hebdo in Parijs lijkt Europa nu zijn eigen ‘9/11’ te hebben. De aanslagen in de Verenigde Staten op 11 september 2001 (daar wordt eerst de maand genoemd en daarna de dag) schudde dat land wakker: er is een strijd gaande tussen de islam en het Westen. In Europa werd dit besef nog lange tijd verdrongen. Met opluchting en (valse) hoop werd gewezen op de ‘Arabische lente’. ‘Zie je, ook in de Arabische wereld dringen westerse waarden als democratie, vrijheid, gelijkheid en broederschap door.’ Door de aanslag en de gijzeling van 7 januari dringt nu ook in Europa en in Nederland het besef door dat er vanuit de islam strijd wordt gevoerd tegen het  Westen. Toch lijken nog steeds veel mensen, vooral politici en journalisten, in een ontkenningsfase te verkeren. In dit artikel wil ik enkele achtergronden schetsen van de islamitische strijd tegen het Westen en daarbij ook stil staan bij de vraag: waarom is deze strijd zo lang niet gezien (en wordt zij door sommigen nog steeds niet gezien)? 

De islam en het Westen

Als we kijken naar de verhouding van de islam tot het Westen is het van belang om onderscheid te maken tussen de leer van de islam en haar aanhangers, de moslims. De leer van de islam staat vijandig tegenover het Westen, maar gelukkig geldt dat niet voor alle moslims. Veel moslims in ons land, met burgemeester Aboutaleb van Rotterdam als belangrijkste woordvoerder, willen hier vreedzaam wonen en veroordelen het gebruik van geweld. Daar kunnen we blij om zijn. Met elkaar moeten we samenleven en gezamenlijk trachten om moslims die tegen het Westen strijden, daarvan af te houden.Een zorg blijft echter wel waarom veel moslims wel strijd voeren, door in Syrië of Irak te strijden voor de Islamitische Staat, of door aanslagen te plegen in Europa. Hiervoor moeten we kijken naar de aard van de islam.

Jihad

In de wereldbeschouwing van de islam bestaat de wereld uit twee delen: Dar al-Islam en Dar al-Harb. De Dar al-Islam, het ‘huis van de islam’ is het deel van de wereld waar het gezag van de islam geldt, de Dar al-Harb, het ‘huis van de oorlog’ is het deel van de wereld wat nog aan de islam onderworpen moet worden. De Koran roept alle moslims op om mee te strijden voor de uitbreiding van de Dar al-Islam. Voor deze strijd, de jihad, is het gebruik van geweld geoorloofd. In de Koran staat een groot aantal oproepen om gewelddadig op te treden tegen niet-moslims. In diverse teksten wordt expliciet oproepen om alle niet-moslims te doden (bijvoorbeeld soera 2:191, 4:89 en 4:91).
Vaak wordt gezegd: in de Bijbel staan ook gewelddadige teksten. Er is echter een groot verschil. De Bijbel bevat inderdaad verhalen van gewelddadigheden, maar nooit een oproep om evenzo te handelen. Een algemene oproep om tegen niet-gelovigen te strijden komt in de Bijbel niet voor. Integendeel, de Bijbelboeken roepen juist voortdurend  op tot inperking van geweld, vergevingsgzindheid en het in vrede leven met de naaste. In de Koran wordt wel opgeroepen om met geweld tegen niet-gelovigen te strijden en zo de Dar al-Islam uit te breiden. Het gebruik van geweld hoort wezenlijk bij de islam. De islam is vanaf het begin met het zwaard verspreid. Het christendom is verspreid door de prediking van het evangelie. Helaas is daarvoor ook in het christendom het zwaard gebruikt (denk aan Karel de Grote), maar dat was uitzonderlijk. De verspreiding van het christelijk geloof is bijna altijd gebeurd door prediking, in combinatie met ontwikkelingswerk en ziekenzorg. Dat is een groot verschil met hoe de islam wordt verspreid.

Historisch overzicht

Mohammed, de grondlegger van de islam, streed als eerste voor uitbreiding van de Dar al-Islam. Daarbij schrok hij niet terug voor grof geweld. Hij vocht in veldslagen, liet talloze vijanden vermoorden (soms door sluipmoord) en liet ook krijgsgevangenen die zich hadden overgegeven executeren. Dit gewelddadige optreden van Mohammed staat in al zijn levensbeschrijvingen vermeld en wordt in heel de islamitische wereld trots doorverteld. Zijn opvolgers gingen door met het gewelddadig verbreiden van de islam, met veel succes. De Omajjaden wisten in een eeuw tijd heel het Midden-Oosten, Noord-Afrika en Spanje tot aan Frankrijk toe te veroveren. Karel Martel stuitte deze opmars in 732 bij Poitiers. De eeuwen daarna vond er voortdurend strijd plaats om de Dar al-Islam verder naar Europa te verspreiden. Meer dan 500 veldslagen vonden plaats. Aan het westelijke front werden de moslimlegers teruggedrongen en werd Spanje geleidelijk aan weer terugveroverd. Aan het oostelijke front kwam in de late middeleeuwen het Ottomaanse kalifaat op. Dit islamitische rijk veroverde een deel van Europa: Griekenland, Hongarije, de Balkan, en stond in 1529 voor de poorten van Wenen. Het lot van christelijk Europa hing aan een zijden draad, maar deze belegering werd afgeslagen. Een geallieerde Europese vloot wist in de slag bij Lepanto in 1572 ook een dreigende invasie over zee af te slaan. De dreiging vanuit het Ottomaanse rijk bleef echter aanhouden. In1683 werd Wenen opnieuw door islamitische legers belegerd, maar ook deze keer hield de stad stand.
Het ontzet van Wenen in 1683 was een keerpunt. Vanaf die tijd was de islamitische militaire superioriteit voorbij en begon de westerse militaire superioriteit. Europa begon zich nu steeds meer met de islamitische wereld te bemoeien. In de loop van de 19^e eeuw werd bijna heel de islamitische wereld onder gezag van westerse koloniale mogendheden gebracht. In de loop van de twintigste eeuw trokken de westerse landen zich weer terug uit dit gebied. Die westerse koloniale periode wordt veelal gezien als een tijd van onderdrukking, maar het is nog maar de vraag welke regeringen meer onderdrukkend waren: de westerse koloniale regeringen of de huidige islamitische regeringen.

Huidige situatie

Vandaag de dag wordt de jihad niet meer gevoerd door staten met legers. Dat zou ook niet kunnen. Zodra een islamitische overheid openlijk een oorlog tegen het Westen zou beginnen, zou zij door westerse legers worden vernietigd. De tactiek van de jihad is dan ook gewijzigd. Islamitische staten beperken zich nu tot het (openlijk of verborgen) faciliteren van individuele jihadstrijders die met terreuracties de strijd in Europa en Amerika voortzetten. Daarnaast financieren islamitische staten de bouw van moskeeën in Europa en leiden zij imams op om daar de leer van de islam uit te dragen. Ook wordt de moslimbevolking in Europa vanuit islamitische staten gestimuleerd om op partijen te stemmen die de islam zoveel mogelijk ruimte geven.
De positie van de islam in Europa is hierdoor steeds sterker geworden. In grote steden als Marseille, Lyon, Parijs, Lille, Brussel, Antwerpen, Londen, Rotterdam, Amsterdam, Bremen en Hamburg zijn al wijken waar de sharia, het islamitische recht, wordt gehanteerd en waar de westerse overheid niet meer durft in te grijpen. Sommigen vrezen dat deze ontwikkeling zal uitlopen op ‘Eurabië’, een samentrekking van Europa en Arabië, omdat Europa nu sluipenderwijs tot de Dar al-Islam wordt getrokken.

 

De multiculturele blik

Hoe komt het dat in ons land zoveel mensen zo lang hun ogen hebben gesloten voor deze strijd? Dat hangt samen met ontwikkelingen in onze eigen cultuur. Lange tijd, van de middeleeuwen tot aan de 18^e en 19^e eeuw, was Europa overwegend christelijk. Voordat de naam ‘Europa’ in zwang kwam, werd dit werelddeel de ‘christenheid’ genoemd.
Met de verlichting in de 18^e eeuw veranderde dat. Het christelijke geloof werd steeds verder losgelaten, verlichtingsideologieën kwamen daarvoor in de plaats. De afgelopen decennia was het multiculturalisme het heersende geloof: de christelijke traditie is slecht, alle andere culturen zijn goed. In deze sfeer werden vanaf de jaren ’60 van de vorige eeuw op grote schaal moslimimmigranten binnengehaald. Werd op de christelijke traditie bijna alleen nog maar afgegeven, de islam werd als een verrijking voor onze cultuur beschouwd.

Geschiedenisonderwijs

Een duidelijke illustratie hiervan zien we in de manier waarop de geschiedenisboeken voor scholen worden geschreven. De bovengeschetste geschiedenis van de islamitische strijd tegen Europa wordt doorgaans grotendeels weggelaten. Van alle gevechten die hebben plaatsgevonden worden alleen nog de allerbekendste genoemd (Poitiers, Lepanto en Wenen), de overige 500 veld- en zeeslagen worden stelselmatig niet genoemd. Op deze manier wordt een al 1300 jaar durende oorlog vrijwel genegeerd.
Bekijk je de hoofdstukken middeleeuwen in een doorsnee geschiedenisboek, dan is er nauwelijks aandacht voor al het goede dat het christelijk geloof in ons werelddeel heeft gebracht; de totstandkoming van armenzorg, ziekenzorg, ouderenzorg, het ontstaan van de universiteiten, de grote ontwikkeling die wetenschap en techniek in deze periode maakten, de bloei van literatuur, toneel, schilderkunst, bouwkunst, muziek, de enorme verspreiding van scholen en onderwijs, enz.
In plaats daarvan wordt er vaak veel aandacht besteed aan de misstanden en gruwelijkheden van de kruistochten. Het staat buiten kijf dat er bij de kruistochten vele misstanden hebben plaatsgevonden, vooral het gewelddadige optreden tegen Joden is een triest dieptepunt, maar waar blijft de context van de kruistochten? De kruistochten zijn een reactie op de islamitische expansie waarbij aan christenen de toegang tot het heilige land ontzegd werd. Bezien binnen die context zijn de kruistochten niet meer dan een (relatief beperkte) tegenbeweging tegen de immense expansie van de islam in de 7^e – 13e eeuw.
Worden de gruweldaden van kruisridders doorgaans breed uitgemeten, aan de gruweldaden van de islamitische heersers wordt geen aandacht besteed. Waarom geen aandacht voor de achterstelling en vervolging van Joden en christenen in het Midden-Oosten? Voor de christenen die in die periode tot slaaf zijn gemaakt en verhandeld? Voor de massa-executie van christenen onder Saladin? De onthoofdingen, ophangingen en andere terechtstellingen die de afgelopen maanden in het Midden-Oosten hebben plaatsgevonden, die door

Youtube en Facebook bekend zijn geworden en velen hebben geschokt, staan in een traditie die al vele eeuwen gaande is.

Na 7/01

Als gevolg van het multiculturele geloof en dito onderwijs is er nu een generatie mensen opgegroeid die weinig besef meer heeft van de al eeuwenlang durende strijd van de islam tegen het Westen. De aanslag van 7/01 heeft bij velen echter de ogen geopend. De gewelddadige strijd tegen andersdenkenden is niet een randverschijnsel binnen de islam, maar behoort tot de kern ervan. Nogmaals, gelukkig zijn er veel moslims die hier niet achter staan, maar de Koran en de islamitische traditie roepen hier wel toe op.
Onze houding als christenen moet dan ook tweezijdig zijn. We moeten waakzaam zijn tegenover de islam. Dat is een gevaarlijke leer die oproept tot strijd en geweld. Tegelijk is iedere moslim die wij ontmoeten een schepsel van God die wij gastvrij moeten benaderen. Iedere moslim is een naaste en Jezus vraagt ons hen lief te hebben.

 

 

Ds. D.M. Heikoop