Edukinesiologie

Edukinesiologie—kinderen bewegen, waarheen?

Samenvatting: In de pedagogiek komt men steeds vaker het begrip ‘edukinesiologie’ tegen. Letterlijk betekent dit: opvoeden met behulp van bewegingsleer. Wat is de betekenis van linker- en rechter hersenhelft en hoe brengt men de ‘gewenste verbinding’ tot stand?

Bewerking door drs. R.H. Matzken van het Anti-Okkultismus-Info, Nr. 2/1998 van Dr. Reinhard Franzke en Maria Meyer.
________

Op allerlei terreinen worden wij geconfronteerd met nieuwe termen die zijn afgeleid uit het Grieks of onvertaald uit het Engels zijn overgenomen. Vaak hebben die termen een vertrouwde klank zoals Bach, bewegen, gymnastiek, hersenhelft, gezondheid. Daardoor accepteren mensen snel nieuwe begripppen zoals Edukinesiologie, Edu-kinesthetica, Bach bloesemtherapie, Touch for health of Brain gym.
Artsen bevelen ze aan en therapeuten passen ze toe, zonder dat zij de achtergronden hiervan onderzocht hebben. Opleidingen en scholen maken zich ervan meester, gezien de vermeende resultaten uit de psycho-therapie. Vaak worden ze allereerst toegepast bij de zgn. remedial teaching, waarna ze vanwege de vermeende successen hun weg vinden naar het reguliere onderwijs.

Christenen kunnen zich afvragen of het hier gaat om een neutrale, waardevrije methode, of dat ze zich hiermee onbewust bezig houden met oeroude praktijken uit de oosterse religies en de primitieve magie van het heidendom.
Wat wordt met K-E-B beoogd?
Wij gebruiken de afkorting K-E-B als aanduiding van het gemeenschappelijke gedachtegoed van Kinesiologie, Edu-kinesthetica en Brain Gym. Het wordt aangediend als een programma dat alle problemen op het gebied van gezondheid, persoonlijkheid, leer- en zinvragen kan helpen oplossen. Het zou helpen tegen angst, stress en depressie en wordt verwelkomd als geneesmiddel bij psychische en psychosomatische klachten.

Men gaat er vanuit dat deze problemen kunnen worden opgelost door bepaalde bewegingsoefeningen alsmaar te herhalen. Die zouden de hersenen beïnvloeden die de waarneming en het handelen sturen. Met zulke oefeningen wordt zogenaamd geblokkeerde levensenergie geactiveerd en wordt het verstoorde evenwicht tussen linker- en rechter hersenhelft opgeheven. Dit gunstige effect zou worden bereikt door beide geblokkeerde hersenhelften met elkaar te verbinden en te integreren.

De Basistechnieken van K-E-B zijn te verdelen in diagnose en therapie. De populairste diagnose-techniek is de zogenaamde spiertest, waarbij men de arm zijwaarts uitstrekt. De therapeut of leraar probeert die arm dan naar beneden te stukken, en al naar gelang dit hem al dan niet lukt, krijgt hij een antwoord op een nauwkeurig geformuleerde vraag.

De heil- of helingstechnieken zijn legio. Tot de bekendste technieken behoren:
* het draaien (en/of tekenen) van zogenaamde liggende achten of lemniscaten
* kruisende bewegingen van armen en benen, zoals bij dansen en marcheren
* masseren van energie- en reflex-knooppunten, zoals bij acupunctuur
* fixerings-oefeningen om het denken te richten langs de beide benen van een denkbeeldige X
* vanuit de psychiater-positie moeten de vertrouwde personen (bijv. de ouders) achter het hoofdeinde van het kind gaan zitten
* bij woord/beeld-technieken moeten woorden worden herinnerd en ver’beeld’ en omgekeerd.

Dit komt allemaal neer op vormen van ademhalings-, ontspannings-, concentratie- en voorstellings-oefeningen, op oog- en ooroefeningen, massage-oefeningen en draai- en kring-oefeningen. Wij dienen echter te beseffen dat dit niet zomaar gebeurt, maar dat hier een hele wereld achter ligt die wij nu gaan verkennen.
Het paradigma (mens/wereldbeeld) van K-E-B
K-E-B komt niet zomaar uit de lucht vallen, maar komt voort uit een esoterisch gedachtengoed dat vooral tot uiting komt in de energieleer en de leer van de hersenhelften.

De energieleer gaat uit van een universele levensenergie of Chi, zowel macrokosmisch als microkosmisch. Voorbeelden hiervan zijn Reiki en Feng Shui, waar ook in het Westen de geneeskunde resp. de architectuur en inrichting van gebouwen zich steeds meer op gaat richten. Deze energie of Chi voert langs banen, de meridianen, die in verbinding staan met bepaalde organen, gevoelens en problemen. Angst of stress kunnen deze stroom van levensenergie blokkeren, en nu komen er vanuit China speciale technieken om deze blokkades op te heffen, zoals acupunctuur.

De leer van de beide Hersenhelften gaat ervan uit dat iemands linker- en rechter hersenhelften heel verschillende functies hebben, te vergelijken met de sterrenbeelden Vissen en Aquarius. De linker hersenhelft is rationeel, logisch en mannelijk, de rechter hersenhelft is holistisch, intuïtief en vrouwelijk georiënteerd. Bij de meeste mensen overheerst één hersenhelft en is de andere onderontwikkeld. Dat is kenmerkend voor een niet-gebalanceerde persoonlijkheid en kan zich uiten in leer- en gezondheids-problemen. K-E-B beoogt de uitgeschakelde hersenhelft weer te activeren (in het Westen zou dat de rechter-hersenhelft zijn), waartoe allerlei lichamelijke en zintuiglijke oefeningen worden voorgeschreven.
Wetenschappelijke kritiek
Aanhangers van K-E-B zijn ervan overtuigd dat hun redenering juist is en dat hun methodes en hun oefeningen werken. Toch is er hiervoor, voorzover ons bekend is, in de literatuur geen enkel bewijs te vinden. Dat is ook niet te verwonderen, want de beide grondleren, afkomstig uit de Oosters-Chinese religie en filosofie, missen iedere analytische en empirische onderbouwing. Dat geldt zowel voor de energiebanen en – blokkades als voor de eigenschappen die aan de beide hersenhelften worden toegewezen.

In de neurologie (leer van de zenuwen) is bekend dat elke hersenhelft de tegenoverliggende ogen, oren of lichaamsmotoriek bedient. Wanneer bijvoorbeeld door een beroerte het linkerdeel van de hersenen wordt getroffen, blijken de motorische en zintuiglijke functies in het rechterdeel van het lichaam te zijn aangetast, en omgekeerd. Op dit feit worden nu de volgende redeneringen gestoeld:

  • De eerste is dat dit ook omgekeerd geldt, en dat motorische en zintuiglijke oefeningen (samengebracht onder de noemer kinethetisch) de werking van de hersenen kunnen beïnvloeden. Dit omkeren van oorzaak en gevolg is puur hypothetisch, om niet te zeggen primitief-magisch. Je zou het kunnen vergelijken met: “Als het gaat onweren, ben ik bang; pas nu op en wees niet bang, want anders gaat het onweren!”
  • De tweede is dat delen van de hersenen naar believen kunnen worden uit-, aan- en samengeschakeld. Het verbinden van linker- en rechter-hersenhelft is wetenschappelijk onbewezen, zoals ook wordt bevestigd door dr. Jochemsen van het Lindeboom Instituut te Ede. Er is echter alle reden om te aan te nemen dat hiermee de werkelijkheid wordt verhuld, namelijk het maken van een verbinding tussen je eigen ziel (in hindoe-termen Atman) en de wereldziel (in hindoe-termen Brahman). Met andere woorden: met deze hersen-oefeningen kan men zich in verbinding stellen met de bovennatuurlijke, spirituele werkelijkheid.
  • De derde is de esoterische duiding van linker- en hersenhelft naar rationeel-mannelijk en intuïtief-vrouwelijk. Nog maar kort geleden werd zo’n duiding door de hele academische wereld als puur fantasie of bijgeloof verworpen. Tegenwoordig staan veel professionals hiervoor open, op dezelfde wijze als de star-ages Vissen en Waterman astrologisch worden geduid naar analytisch en holistisch.

Wat is K-E-B dan wel?
Wanneer deze oefeningen en hun werkingen niet (natuur)wetenschappelijk gefundeerd zijn, is het zaak te zoeken naar hun werkelijke karakter en levensbeschouwelijke achtergrond.

  • Reeds een oppervlakkige blik in de literatuur over hypnose toont aan dat ontspannings-, ademhalings-, voorstellings-, draai- en kringoefeningen allemaal een inleiding zijn tot een toestand van hypnotische trance. Datzelfde geldt voor de fixatie op een punt boven het midden van de ogen . Dat houdt in dat zowel patiënten als schoolkinderen worden gehypnotiseerd en in een trance-positie gebracht. Zowel hun wil als hun weerstand worden uitgeschakeld waardoor zij worden blootgesteld aan een wereld van goden, geesten en demonen (in het Duitse document volgen tal van literatuur-verwijzingen).
  • Dergelijke ontspannings-, ademhalings-, concentratie en visualisatie-oefeningen behoren tot de basistechnieken en – instrumenten van het sjamanisme en de magie. Het zijn in feite bekende praktijken uit de magie, en het is dan ook niet verwonderlijk dat samen met cursussen in kinesiologie ook inleidingen in sjamanisme en magie worden aangeboden.
  • Ook de oogoefeningen zijn oeroude praktijken van de oosterse religies, in ‘t bijzonder het hindoeïsme en het sikhisme. Het fixeren van de blik op één punt: tussen de wenkbrauwen of aan de neuswortel (de plaats van het zogenaamde derde oog) komt onder meer voor bij de indische yogis. Men vindt die onder meer in de Bhagavad Gita als middel om de deur naar de trancendentale machten, het ‘goddelijke’, te openen en het lichaam te verlaten.

Het is opmerkelijk dat dezelfde leiders en leraren, die het geloof in de Bijbel als onwetenschappelijk en middeleeuws afwijzen, hun professionele leven laten bepalen door de beweringen van geleidegeesten die zij kritiekloos hun vertrouwen geven!
Het is een reden tot grote zorg dat onze kinderen op school kunnen worden ingevoerd in de religieuze praktijken van het Verre Oosten, met name van het hindoeïsme, het sikhisme, het taoïsme en allerlei sekten. Meestal stilzwijgend, maar niet minder effectief.

Wij merken hierbij op dat ontspanningsoefeningen op zichzelf hun functie hebben, maar men moet zich ervan bewust zijn dat men bij oefeningen zoals boven beschreven, wel op het scherp van de snede loopt en de deur naar de geestenwereld kan openen.
K-E-B in bijbels perspectief
Om de spiertest te beoordelen, moeten we ons realiseren welk ritueel hierbij plaatsvindt, zoals die als diagnose wordt gebruikt.
* samen een glas water drinken
* zich samen kruiselings bewegen
* adem- en Cook-oefeningen
en tenslotte, wat veelzeggend is:
* een verdrag sluiten.

Van bijbels standpunt uit is dit niet anders dan een vorm van wichelarij en waarzeggerij, net zoals het raadplegen van de sterren, van kaarten, een kristallen bol, van pendelen, de wichelroede, het glaasje draaien of de tafel laten bewegen. Door dit magische ritueel wordt de deur geopend voor de machten der duisternis:

  • daarmee wordt een verdrag gesloten
  • die worden door de therapeut geraadpleegd
  • van hen ontvangt hij de antwoorden
  • die geven de bevelen, bijv. hoe de arm moet worden gestrekt
  • en die de arm doen verstijven.

Daarmee treedt er spierverstijving op, waaruit de diagnose getrokken wordt. Natuurwetenschappelijk is dit niet te verklaren. De Bijbel wijst op de mogelijkheid van een heel andere verklaring, namelijk het aanroepen van een boze geest die via een inwijdingsrite letterlijk de vrije hand krijgt.

Volgens de Bijbel zijn na dit ritueel van inwijding, patiënten en kinderen occult belast. Men bevraagt namelijk niet het lichaam, maar de machten uit de andere wereld. Die zijn, evenals de duivel die zij dienen, van nature leugenaars; zij brengen de mensen op het verkeerde spoor en binden hen aan zichzelf.
De oefeningen die men gaat doen, zijn geen helings-technieken maar occulte handelingen die de deur naar de geestenwereld openen, en wel door:

  • inleiding in een toestand van trance
  • communicatie met wezens en machten uit de andere wereld (bijvoorbeeld door innerlijke stemmen of beelden)
  • afval van God (apostasie) en afgodendienst.

Hoewel dit niet zo wordt genoemd, zijn al deze oefeningen eigenlijk een vorm van discipelschap. Om te beginnen maakt de patiënt of leerling daarbij een verdrag met de geestenwereld (inwijding of initiatie), waarbij hij alle medewerking geeft en belooft om de instructies van ‘de andere wereld’ op te volgen. Wie de literatuur en de aanwijzingen voor de oefeningen doorleest, wrijft zich de ogen uit als hij ziet waaraan artsen, leraars, doctoren en professoren, wetenschappers en professionals, die geen enkel woord van de Bijbel serieus nemen, in werkelijkheid geloof hechten!

Deze oefeningen kunnen nimmer helpen, alleen maar schaden. Zij maken mensen niet echt gezond (hoewel er soms een tijdelijke verbetering kan optreden), maar maken ze ziek: lichamelijk, psychisch en geestelijk. Zij heffen geen blokkades op, zoals zij voorgeven, maar richten juist blokkades op tegen het Woord van God dat levend maakt.
Conclusie
Leer- en gezondheidsproblemen kunnen inderdaad een ‘energetische’, d.w.z. een geestelijke oorzaak hebben. Die kan men oplossen door zich aan Gods Woord te houden en vanuit een leven van discipelschap/navolging van Jezus, zich in het gebed te richten tot God. Dát is wat de Bijbel ‘geestelijk’ noemt, namelijk Gods Woord serieus nemen, dat ons uitdrukkelijk verbiedt om contact op te nemen met de geestenwereld.