Hoe ervaren leerlingen de uitingen van spirituele pedagogiek op school? Reacties van 19 Duitse kinderen. door drs. R.H. Matzken vertaald uit het boek ‘New Age Pädagogik’ van dr. R. Franzke.

Tijdens een vakantiekamp in Duitsland konden christenleerlingen van 12 tot 16 jaar opschrijven hoe zij op de lagere school diverse uitingen van de zgn. spirituele of New Age-pedagogiek hebben beleefd. Deze leerlingen wisten waarschijnlijk even weinig van de achtergronden als de meeste lezers van dit blad. Van de 19 reacties geven wij hieronder de hoofdzaken weer, in de wetenschap dat het in Nederland nauwelijks anders zal zijn dan in Duitsland.
Statistisch overzicht
Wat valt er zoal onder de zogenaamde New Age-pedagogiek? Hierbij worden kinderen (meestal zonder het te weten) in een vorm van hypnotische trance gebracht waardoor zij in contact kunnen treden met de ‘andere wereld’. Daar ontmoeten zij dan hun persoonlijke geleidegeest om hen verder te ‘helpen’. . .

Hierbij moeten we bedenken dat zulke ervaringen voor de meeste kinderen al jaren achter hen liggen. Het tekenen of kleuren van mandala’s (de mantra en de mandala vormen samen de kern van zowel hindoeïsme als boeddhisme!) herinneren zij zich soms van alle klassen!

Bijbel & Onderwijs heeft een aantal van deze technieken – waaraan dikwijls veel aandacht en tijd wordt besteed – onderzocht en in kaart gebracht, zoals Mandala’s, Fantasiereizen, Stilteoefeningen, Visualisatie, Kinesiologie (het wisselen van Hersenhelften) en Creatief schrijven (bij Schrijfdans). Bij voldoende meldingen zullen wij ook de overige technieken beschrijven en de occulte achtergrond ervan aantonen.

Hoe kinderen erop reageren
Opvallend is hoe kinderen het zelf beleven en erop reageren en ook hoe deze occulte technieken bij allerlei vakken voorkomen, met name bij Taal, Schrijven, Rekenen, Tekenen, Engels, Natuurkunde, Kunst en muziek, Lichaamsoefening en Godsdienst. Sommige oefeningen werden er tussendoor gedaan, wanneer de leraar geen raad meer weet met de drukke klas; andere als ‘vakoverstijgende projecten. Voor sommige oefeningen – zoals mandala tekenen – wordt een cijfer gegeven dat meetelt voor het rapport.

“Ook bij kunst en muziek wilde onze lerares deze dingen (visualiseren) met ons doen. Omdat ik destijds al ervaren heb dat dit iets met het occulte te maken heeft, ben ik gewoon met de andere christenen de klas uitgelopen.”
“In klas 8 hadden wij een projectdag ‘Visualisering’. Ik wist niet wat dit was, maar had het gevoel dat het iets slechts was. Daarom wilde ik ziek zijn, ik heb dat aan God verteld en zo werd ik de volgende dag ziek, zodat ik het niet heb hoeven meemaken.”
“Ik wist helemaal niet dat het tekenen van mandala’s occult is. Ik heb daarbij dan ook niets bijzonders ondervonden.”
“In de vijfde klas wist ik al dat het tekenen van mandala’s verkeerd was. Toen we dat daar moesten doen, ben ik (samen met de andere christenen uit mijn klas) naar mijn lerares gegaan om te zeggen dat wij hieraan om godsdienstige redenen niet meedoen. Daar had zij geen begrip voor, ook niet nadat enkele van de ouders met haar hadden gesproken. Toen hebben wij de mandala’s maar als gewone tekeningen nagemaakt zonder ons erop te concentreren.”
“In de lagere klassen heb ik gewoon meegedaan met Fantasiereizen en er grapjes over gemaakt. In de hogere klassen heb ik gewoon niet geluisterd en aan iets anders gedacht. Daar heb ik ook bij gebeden en het is echt waar: God heeft mijn gedachten naar iets anders geleid.”
“Bij Stilte- en concentratieoefeningen moesten we alsmaar herhalen “Ik ben goed”, “Het lukt me wel” en andere formules. Ik heb wel meegedaan maar het zei me niets. Mijn lerares wist best wat zij ons wilde bijbrengen: zij heeft zelf gezegd dat zij aan yoga deed.”
“Toen we – na de Fantasiereis bij de muziekles – terug in de klas kwamen, kwam de onrust terug.”
“Na deze Fantasiereis was ik nog meer vermoeid dan daarvoor.”
“Net als bij alle oefeningen (stilteoefeningen en yogische oogoefeningen), had ik daarna hoofdpijn of was ik erg moe.”
“De helft van de klas deed de ogen niet dicht, daarna hield de lerares ermee op.”

Arme kinderen! Tot God bidden of je ziek mag worden om maar niet mee te hoeven doen! 
Waar zijn we toch mee bezig op onze scholen! Hieraan meedoen is in Duitsland dikwijls verplicht, maar ook in Nederland komt dit steeds vaker voor als ‘experiment’, waaraan kinderen zich maar moeilijk kunnen onttrekken. Wij stellen reacties van ouders en leerlingen erg op prijs, zodat we een idee kunnen krijgen hoe vaak dit in Nederland gebeurt en wat wij hier mogelijk aan kunnen doen.

De dichter Horatius behandelt in zijn beroemde Ars Poetica de klassieke vraag of de kunstenaar zijn genie te danken heeft aan natuurlijk talent of aan een met-hard-werken-verkregen vakmanschap. Het antwoord is al even klassiek als de vraag zelf. Talent en discipline kunnen niet zonder elkaar: ´ze hebben elkaars hulp nodig en werken in vriendschap samen´[1] Wie wil excelleren in kunst of sport heeft een ruime mate aan talent nodig alsook een stevige portie discipline om zijn talent te ontwikkelen en tot ontplooiing te brengen. Niemand die z’n gezonde verstand niet heeft verloren, zal het willen tegenspreken.

Leren als kunst

Leren is een kunst en en ze begint met verwondering. Verwondering over “al wat waarachtig is, al wat eerlijk is, al wat rechtvaardig is, al wat rein is, al wat lieflijk is, al wat wel luidt” (Fil. 4:8) – kortom, alles wat in de rijkgeschakeerde scheppingswerkelijkheid verwondering verdient. Het is evident dat een kind dat zich nooit ergens over verwondert, ook niet de behoefte gevoelt iets te willen weten.

Verwondering is altijd een gave. Ze overkomt ons en we kunnen haar niet afdwingen. De meeste kinderen komen niet vanzelfsprekend met de Hohe Messe van Bach in aanraking en ook als dat wel zo zou zijn, is er niet de garantie dat ze erdoor geraakt worden. Ook kunnen kinderen niet alleen geboeid raken door het goede, maar evenzeer door het kwade. De fascinatie voor geweld of het occulte betreft evenzeer een ervaring van het sublieme als de aanblik van de Grand Canyon.

De eerste taak van de leerkracht is dan ook het kind in aanraking te brengen met de dingen die het weten waard zijn. Van het kind kan onmogelijk verwacht worden, dat het zelf weet welke deze dingen zijn. Anderzijds mag van de onderwijzer wel verwacht worden, dat hij weet heeft van de dingen in deze wereld die onze verwondering verdienen en welke niet.

De belofte van het Nieuwe Verbond

Hiermee raken we aan het specifiek christelijke van opvoeding en onderwijs. De apostel Paulus laat in het zevende hoofdstuk van zijn Romeinenbrief zien dat de natuurlijke mens machteloos staat ten opzichte van de eisen van de Torah. De Torah wijst hem wel zijn plichten aan, maar geeft hem niet de kracht die plichten na te komen. Sterker nog, volgens dezelfde apostel staat de Torah in ons aller harten geschreven, maar houden wij die kennis in ongerechtigheid ten onder (Rom. 1:18). Is er voor het christelijk onderwijs dan nog wel een uitweg?

Tegenover de machteloosheid van de wet in Romeinen 7 stelt Paulus de belofte van het Nieuwe Verbond in Romeinen 8: wat de wet niet kon doen, omdat de zonde sterker was dan de wet, dat hebben Christus en de Geest nu gedaan. Met de komst van Christus en de Geest schept God een nieuwe mensheid, uit Jood en heiden. Deze nieuwe mensheid ontleent zijn identiteit niet meer aan de Torah, maar aan de gave van de Geest. De ‘Geest des levens’ is Gods antwoord op de ‘wet der zonde en des doods’ (Rom. 8:2).[2]

Het is ontegenzeggelijk zo dat de christelijke opvoeder niet over de Geest kan beschikken. Wel kent hij het woord van Christus: “Indien dan gij die boos zijt, weet uw kinderen goede gaven te geven, hoeveel te meer zal de hemelse Vader de Heilige Geest geven degenen die Hem bidden.” (Luk. 11:13). De werkelijkheid van de christelijke opvoeding, zegt de gereformeerde pedagoog Herman Bavinck ergens, vindt haar fundament in de belofte van God en vangt aan in het gebed van de ouders. Het is aan de ‘wisselwerking’ tussen belofte en gebed dat de christelijke opvoeding haar karakter ontleent.

‘Thinking God’s thoughts after Him’

Nu komt het erop aan natuur en genade, algemene en bijzondere openbaring niet tegen elkaar uit te spelen. De genade doet de natuur niet te niet, maar herstelt haar in haar oorspronkelijke luister. Hier opent zich het perspectief op wat werkelijk ‘leren’ genoemd kan worden: it is thinking God’s thoughts after Him. Leren is het op het spoor komen van de gedachten die God in Zijn schepping gelegd heeft. Maar wat betekent dat?

De bekende Amerikaanse apologeet Cornelius van Til heeft hier eens een prachtig voorbeeld van gegeven. Volgens Van Til betekent het feit, dat twee keer twee vier is voor de gelovige iets anders dan voor de ongelovige. ‘Twee keer twee is vier’ is een numerieke wetmatigheid. Deze numerieke wetmatigheid is een van de vele wetmatigheden in de schepping. De vraag die zich nu voordoet, aldus Van Til, is of deze wetmatigheden op zichzelf staan of dat ze uitdrukking zijn van de wil en de natuur van God. Voor de gelovige is dat het geval, voor de ongelovige niet.[3] Kennis heeft voor de christen dus een geheel andere lading dan voor de niet-christen, zelfs als het een eenvoudig rekensommetje betreft. De wereld is door de goddelijke Logos geschapen en ook ‘twee keer twee is vier’ is uitdrukking van deze goddelijke Wijsheid. Niets wat deel uitmaakt van de schepping is derhalve profaan.

Toch staat niet alle kennis op dezelfde hoogte. In de klassieke traditie is altijd – en terecht – onderscheid gemaakt tussen morele en instrumentele kennis. Instrumentele kennis is die kennis die ons in staat stelt onszelf in ons levensonderhoud te voorzien of ons leven te veraangenamen. Ze is technisch van aard en kan ons bijvoorbeeld leren hoe we onze voedselproductie efficiënter kunnen regelen. Morele kennis daarentegen leert ons hoe we leven moeten en onderscheidt tussen deugd en ondeugd, goed en kwaad. Het is deze kennis waar het in opvoeding en onderwijs in de eerste plaats op aankomt.

De bronnen van het leren

Waar doen we deze kennis op? In de eerste plaats is er natuurlijk de Heilige Schrift. Op christelijke scholen dient de Bijbel de kern van het curriculum uit te maken. Zoals in de middeleeuwen de filosofie de dienstmaagd was van de theologie, zo scharen zich op de christelijke school de verschillende vakken rondom het Bijbelonderwijs. Daaromheen scharen zich de vakken, die we wel met het woordhumaniora aanduiden: de letteren, de geschiedenis en de filosofie. Mogelijk vraagt iemand: waarom zouden deze vakken zo’n centrale plaats in het leerplan van christelijke scholen dienen in te nemen? Riekt deze gedachte niet al te zeer naar humanistisch onderwijs?

Het antwoord op deze vragen is: nee. Na de Heilige Schrift vinden we de condition humainnergens dieper gepeild en met groter verbeeldingskracht getekend dan in de grote werken van literaire, geschiedkundige en filosofische schrijvers. En het is juist door de verbeeldingskracht dat kinderen worden geïnspireerd de goede voorbeelden na te volgen en de slechte te verwerpen.[4] Ook in dezen dienen we natuur en genade elk hun eigen plaats te gunnen. Daarbij zou het een goed idee zijn – naar analogie van het middeleeuwse trivium – kinderen al vroeg de beginselen van de logica bij te brengen om hen helder en zuiver te leren denken.

Het bijbelonderwijs en de humaniora worden gevolgd door de natuurkundige vakken. Daarmee krijgen ze niet ‘slechts’ een ondergeschikte plaats toebedeeld, maar komen juist ten volle tot hun recht omdat – alweer – de mens belangrijker is dan de natuur en de geest belangrijker dan de materie. De vakken die te maken hebben met beroepsmatige vorming, hoe nuttig ook, bevinden zich aan de rand van het curriculum, omdat ze instrumenteel van aard zijn.

Pas wanneer de vragen over het ‘waarom’ en het ‘wat’ van het leren zijn beantwoord, komt de vraag aan de orde ‘hoe’ kinderen moeten leren. Het is tekenend dat de discussies over onderwijsvernieuwingen zich vooral toespitsen op deze hoe-vraag en het verklaart waarom het huidige onderwijs inhoudelijk is verschraald.

[1] Ars Poetica, 411.411.

[2] Gordon Fee, God’s Empowering Presence: the Holy Spirit in the letters of Paul, 1994, 516.

[3] “Antitheses in Education” in Louis Berkhof en Cornelius van Til, Foundations of Christian Education, 1990, 7.

[4] Andreas Kinneging, Geografie van goed en kwaad, 2005, 251.

Doel is: ouders weerbaar te maken bij hun contacten met de school van hun kinderen, als zij kritiek hebben op onchristelijke tendensen in het onderwijs.

Motief is de tekst uit 2 Tim. 2:15: “Maak er ernst mede u wèl beproefd ten dienste van God te stellen, als een arbeider, die zich niet behoeft te schamen, doch rechte voren trekt bij het brengen van het woord der waarheid.”

Inleiding
Binnen het gezin probeer je je kind de christelijke waarden en normen bij te brengen en de liefde tot de Here Jezus te doen ervaren door een positief klimaat en een christelijk leefpatroon. Maar zodra het kind naar school gaat komt een belangrijk deel van de opvoeding bij anderen te liggen.
Zoon of dochter wordt onderwezen, opgevoed en beïnvloed door leerkrachten die misschien de christelijke identiteit accepteren, maar in lang niet alle gevallen ook praktiseren. Daardoor kan het gedrag van het kind in conflict komen met uw overtuiging en kunnen problemen met de school ontstaan. Omdat het een geestelijke strijd is, ontstaan soms grote spanningen, ergernissen en misverstanden.

Sommige ouders hebben er moeite mee het probleem aan de beroepsleerkracht duidelijk te maken; anderen bereiken hun doel niet omdat het aangekaarte probleem teveel weerstand oproept.

Het onderstaande beoogt een handreiking te zijn voor christenouders, die elkaar tot een hand en een voet willen zijn in een platform dat de christelijke opvoeding op de school wil ondersteunen.
Weerbaarheid
Emoties roepen emoties op, en in een emotionele sfeer kunnen gemakkelijk gevoelens gekwetst worden. Voor een weerbare presentatie dient men daarom de volgende drie stappen in de juiste volgorde te doorlopen:

1. Beschrijf het probleem; geef de feiten objectief weer

2. Maak duidelijk wat voor uitwerking het op je heeft; je emoties beschrijven, zonder emotioneel te worden.

3. Vertel wat jij wilt doen en/of wat je wilt dat anderen doen om het probleem te verhelpen; de manier om het actieproces op gang te brengen. Het verzoek moet specifiek zijn.
1. Beschrijf het probleem
Bij de eerste stap moet men zich concentreren op de feiten. De gevoelens moeten zoveel mogelijk uitgesloten worden. Het maakt een groot verschil of men zegt:

• “Die Schrijfdans-methode van jullie vind ik verschrikkelijk” in plaats van: “Mijn kind vertelde dat het zich niet fijn voelde bij de schrijfles”;

• “Die afschuwelijke Pokémon-kaarten zijn ook op jullie school” in plaats van “De kinderen op het schoolplein zijn Pokémon-kaarten aan het uitdelen”;

Het probleem als mening presenteren geeft gemakkelijk aanleiding tot meningsverschillen en ruzies. Wanneer de feiten correct weergegeven worden, bestaat er weinig kans dat hierover discussie ontstaat.

2. Geef aan wat voor uitwerking de feiten op je hebben
Na de eerste stap is er gelegenheid om de emoties te beschrijven, zonder echter emotioneel te worden. Het is niet de bedoeling de gevoelens de vrije loop te laten, maar de ander duidelijk te maken hoe je de feiten ervaart.

• Ik vind het niet juist, dat op een christelijke school de kinderen geleerd wordt om met de handen gekruist en het hoofd gebogen naar het eigen hart te luisteren;

• De geestelijke achtergrond van de Pokémon-kaarten wijzen wij in ons gezin af;

• De nachtmerries en het bedplassen ervaren wij in ons gezin als uitwerkingen van geestelijke boosheden waarover Paulus schrijft in de brief aan de Efeziërs.

Uiteraard mogen negatieve gevoelens geuit worden, maar de woorden die gesproken worden moeten voldoen aan de bijbelse norm: “Uw spreken zij te allen tijde aangenaam, niet zouteloos; u moet weten, hoe u aan ieder het juiste antwoord moet geven.” (Col.4:6) Ga er in het begin altijd van uit dat iedereen goede bedoelingen heeft en een vriendelijke, tactvolle en diplomatieke behandeling verdient.
3. Vertel wat u wilt gaan doen of wat u wilt dat er gedaan wordt om het probleem te verhelpen.
Op deze wijze wordt het actieproces op gang gebracht. Wanneer niet gezegd wordt wat u wilt, kunnen de leerkrachten dat ook niet weten. Het verzoek of voorstel moet ook specifiek zijn.
Alleen zeggen dat de methode ‘Veilig leren lezen’ occult is, zal minder effect hebben dan vriendelijk vragen: “Ik heb materiaal voor u, zou u dat eens willen lezen?”

Omdat men zich richt op wat er gebeuren moet, voorkomt men dat er bij voorbaat negatieve gevoelens opgewekt worden bij de persoon die de boodschap ontvangt.

Voorbereiding
De maatschappij vertoont steeds meer onchristelijke tendensen en die invloed dringt ook door in de christelijke scholen. Deze beïnvloeding gaat zo geleidelijk, dat velen het niet merken. Men moet dus niet verbaasd zijn dat de leerkrachten niet begrijpen waarom u als christen verontrust bent. Als ouder is het dan ook wijs om zich goed voor te bereiden voordat men het gesprek met de school aangaat.

Als ouder kunt u zich toerusten tot een zinvol contact door:

• Gebruik te maken van materiaal van deskundigen, zoals bijvoorbeeld B&O dat uitgeeft;

• Zich in te leven in de situatie van de leerkracht, die zich gemakkelijk in zijn beroepseer aangetast kan voelen;

• Eenvoudige communicatieprincipes in acht te nemen, zoals: een neutrale toon aanslaan; niet te hard, niet te zacht, niet te snel, met juiste intonatie, en de gesprekspartner aankijken;

• Als groep van ouders regelmatig contact met elkaar te hebben, om elkaars kennis en deskundigheid te delen. Bijvoorbeeld communicatietechniek, bijbelkennis, enz Een dergelijke groep is het meest effectief in interkerkelijk verband.

Wij bevelen u aan om voor uw school een Platform te vormen waar ouders:

1. elkaar kunnen attenderen op geestelijke gevaren en elkaar kunnen steunen;
2. onderlinge deskundigheid kunnen uitwisselen;
3. zichzelf kunnen oefenen in het effectief christelijk handelen wat betreft het onderwijs, door te werken aan concrete doelstellingen.

De vereniging Bijbel en Onderwijs wil daarin behulpzaam zijn.

dr. W. Hoek

Christelijk onderwijs in een multiculturele samenleving

Als christenen belijden wij Jezus Christus als Gods enige weg tot het heil. Het Evangelie is Gods enige heilsboodschap voor de van Hem gescheiden mensheid, die zich in onheil bevindt.
Bijbel & Onderwijs constateert dat christelijke scholen met deze belijdenis verschillend omgaan. Daarom zijn wij verheugd met de verklaring die hierover onlangs is verschenen. In deze verklaring doet het Theologisch Convent van Belijdende Gemeenschappen in Duitsland een klemmend appèl op christenen wereldwijd om alle religies te beoordelen in het licht van het Evangelie. Aangezien men zich hierbij ook richt tot het onderwijs, nemen wij–met toestemming van en dank aan het Reformatorisch Dagblad–enkele delen uit deze verklaring over.
In dit document worden wij herinnerd aan onze christelijke verantwoordelijkheid om de heilsopenbaring van God in Christus, die ons in de Heilige Schrift is toevertrouwd, te bewaren en aan anderen uit te dragen.

Dit betekent geen minachting van andere religies en hun culturele waarden. Ook willen wij niet onze eigen christelijk religie op een voetstuk plaatsen. Wat ons drijft, is wat in 1 Timotheüs 2:4 staat, namelijk dat God wil dat alle mensen zalig worden en tot kennis van de waarheid komen.

Onze cultuur raakt steeds meer vervreemd van haar wortels, te meer daar andere, zich uitbreidende, vreemde godsdiensten grote invloed op het openbare leven hebben. Zelfs onze nationale identiteit wordt bedreigd (waarbij ons het fundament aan eeuwenlang aanvaarde waarden en normen wordt ontnomen).

In het licht van de toenemende onzekerheid waarin christenen en gemeenten verkeren, richt het Theologisch Convent zich daarom tot kerk en zending, theologie en onderwijs met het verzoek deze aan de Bijbel te toetsen, haar met elkaar te bespreken en in de eigen omgeving bespreekbaar te maken/uit te dragen. (hetgeen wij dus bij deze doen.)

Universele zelfopenbaring
De levende, drie-enige God, zoals Hij Zich aan de gehele mensheid in de Bijbel heeft geopenbaard, is tegenover alle goden van andere religies de alleen ware God. Wij geloven en belijden dat de Heilige Schrift ons in zowel het Oude als het Nieuwe Testament duidelijk zegt dat God van eeuwigheid de Ene is, Die Zich als levende en soevereine van alle valse goden principieel onderscheidt.

Deze drie-Enige God, Vader, Zoon en Heilige Geest, heeft de mens naar Zijn evenbeeld gemaakt. Hij is Schepper van iedereen en wil ook hun Verlosser en Vernieuwer zijn tot het doel van ieders leven. Aan Zijn bijbelse zelfopenbaring moeten alle godsvoorstellingen zichzelf op hun waarheidsgehalte toetsen. Godsdiensten waarin andere goden aangeroepen worden, laten dit na; zij handelen tegen het eerste gebod en beledigen Gods majesteit.

Wij wijzen de gedachte van de hand als zouden over het goddelijke en de levensgeheimen geen duidelijke leeruitspraken mogelijk zijn. Dat geldt ook voor het denken dat elke religie uit eenzelfde bron stamt en daarom gelijke zeggingskracht zou hebben. In Jesaja 44:6 staat duidelijk: “Ik ben de Eerste en de Laatste; buiten Mij is er geen God.”

Zondeval
Sinds de zondeval leven alle mensen vanaf hun geboorte zonder God. Zonder heil kunnen ze zichzelf niet bevrijden, ook niet via de weg van de godsdiensten. Al het menselijk onheil gaat terug op het menselijke verzet tegen de Schepper.

Alle buitenchristelijke religies en ideologieën met hun vermeende oplossingen voeren op een dwaalspoor. Zo bezien zijn alle religieuze systemen bedrieglijk, daar waar zij in hun denken de oorspronkelijke verhouding tot God en de breuk met Hem niet serieus nemen en vasthouden aan menselijke mogelijkheden tot herstel (van werken, rituelen en karma).

Nog gevaarlijker zijn die religieuze systemen -te denken valt aan mystieke Aziatische godsdiensten- die de eenheid tussen het menselijke zelf met de godheid leren. Wij verwijzen naar Romeinen 3:23 en Galaten 2:16.

Wij geloven en belijden dat God in Christus tot ons gesproken heeft. Door Zijn menswording en Zijn zoendood heeft Christus een verloren mensheid met God verzoend en van de verderfelijke macht van zonde, dood en duivel verlost. Door Zijn lichamelijke opstanding en hemelvaart heeft God Hem als de enige Middelaar tussen Zichzelf en de mensen aangesteld en Hem tot universeel Heer gemaakt over alle machten, alsmede als rechter der wereld. In gelovige toewijding aan Hem of door afwijzing van Hem ligt de beslissing tussen eeuwig heil of eeuwige verdoemenis.

Algemene openbaring
God heeft de mens naar Zijn beeld en tot gemeenschap met Hem geschapen en roept daarom ieder mens tot bekering (terugkeer tot God), Hand. 17:30-31. Ondanks de zondeval is in de mensheid een hunkering naar de nabijheid van God overgebleven. Daarin zien we Gods wil om de mensen in Zijn gemeenschap terug te brengen en door een geestelijke wedergeboorte van binnenuit te vernieuwen.

God heeft het ook de in zonde gevallen mensen mogelijk gemaakt om Hem en Zijn wil tot op zekere hoogte te kennen, opdat zij Hem zullen zoeken, eren en danken. Wij geloven en erkennen dat God Zich aan het begin van de geschiedenis aan de stamouders van het menselijk geslacht heeft geopenbaard en Zijn wil heeft bekendgemaakt. Dit kennen en vereren van de ene God der schepping bleef, hoewel vertroebeld en verdraaid, in de daaropvolgende generaties behouden. Ook na de verdrijving uit het paradijs, de zondvloed en de verstrooiing van de volkeren, heeft God Zich aan de mensen bekendgemaakt via de werken van Zijn schepping in Zijn macht, wijsheid en goedheid.

Daarom hebben vele buitenchristelijke religies voorstellingen van een machtige scheppergod -die waakt over goed en kwaad- , die wezenlijke trekken gemeen hebben met de bijbelse zelfopenbaring. Daarin weerspiegelen de voorchristelijke religies, hoewel ze de goddelijke waarheid verdraaid hebben, toch een deel van Gods orde in de onderhouding van de wereld. Daardoor bewaart God de mensheid in Zijn geduld en goedheid voor zelfvernietiging, opdat ze na de komst van de Verlosser Christus, door de verkondiging van het Evangelie het heil kan ontvangen. Op grond van deze algemene openbaring (onder meer volgens Genesis 9 en Romeinen 2) kunnen mensen aangesproken worden (zoals de Romeinse hoofdman Cornelius in Handelingen 10 en 11).

Benaderen van niet-christelijke godsdiensten
We geloven en erkennen dat naar het getuigenis van de Heilige Schrift de nietchristelijke religies door drie factoren worden bepaald:
* het lankmoedige werk van God in Zijn algemene openbaring ter voorbereiding van de heilsopenbaring,
* de religieuze praktijken van de mens,
* de verleidende werkzaamheid van satan en zijn demonen.

Voor een adequate beoordeling van de religies met het oog op onze confrontatie dienen wij deze factoren te onderscheiden. Zo mogen wij onze informatievoorziening over de andere religies niet beperken tot vermeende ‘neutrale’, algemene inlichtingen van de godsdienstwetenschappen. Alleen wanneer het totale getuigenis van de Schrift over buitenchristelijke religies tot zijn recht komt, kunnen de resultaten van godsdienstwetenschap in hun veelkleurigheid adequaat worden geduid.

Dit proces van toetsend onderscheid zal zich ook op onszelf als christenen moeten richten. Immers, het conflict tussen ware en valse religie gaat ten diepste tussen
– het levende vertrouwen op de Drie-enige God, Die Zich in Christus openbaart, en
– alle vormen van eigenmachtige religiositeit die niet uitgaan van het geloof in Jezus Christus.

Wanneer wij erkennen dat ook ons eigen christelijke bestaan voortdurend door religieuze ontaarding wordt bedreigd, zal dit ons christenen bewaren voor een zelfverzekerde of arrogante houding in de confrontatie met buitenchristelijke religies.

Apologetisch getuigenis
Wij geloven en erkennen, dat wij aan aanhangers van andere religies getuigenis dienen af te leggen aangaande Jezus Christus als Heere en Verlosser van de wereld. Deze dialoog kan echter nooit de bijbelse, onopgeefbare eis aan de kant schuiven, die luidt: de tot dan toe heersende religieuze machten af te zweren, zich in boete en geloof aan Jezus Christus als persoonlijke Heiland toe te vertrouwen en zich aan Hem als Heere te onderwerpen. Deze apostolische oproep geldt voor de aanhangers van alle religies, inclusief het jodendom en de islam.

Hiermee wijzen wij ook het vooroordeel van heden ten dage af dat dit standpunt fundamentalistisch en achterhaald is, omdat het zou voorbijgaan aan de spirituele werkelijkheid van de ‘andere manieren van geloven’. Wij citeren: “Opdat in de Naam van Jezus zich zou buigen alle knie dergenen die in de hemel en die op de aarde en die onder de aarde zijn” (Filippenzen 2:10).

Apocalyptisch perspectief
Met het voortschrijden van de geschiedenis van de mensheid naar het einde krijgt de wereld van de niet-christelijke religies een steeds duidelijker antichristelijk karakter.

Wij geloven en erkennen, dat Jezus Christus ons voorzegt dat in de eindtijd zich een toenemende activiteit van valse christussen zal voordoen, alsmede een antichristelijk wereldrijk op basis van ideële gelijkschakeling. Deze zal naar de overtuiging van vele exegeten de vorm krijgen van een eenheidsreligie die alle religies en ideologieën omvat.

Met het oog op de profetische voorzegging van een tot rijpheid komende wereldwijd en totalitair doorgevoerde vorm van syncretisme – de hoer Babylon uit Openbaring 17- moeten we de uitdrukkelijke wil van de Heer van de kerk serieus nemen, dat Zijn gemeente Hem bij Zijn wederkomst als een reine maagd wordt voorgesteld, van wie het geloof vrij is van heidense bevlekking (2 Corinthiërs 11:2, Openbaring 14).

Drs. A. Kraaiveld bespreekt in twee artikelen het boekje ‘Erziehung im Angriff’, een uitgave van IABC in Wuppertal.

De opvoeding ter hand nemen!!

In het voorjaar van 2007 is het Duitstalige boekje ‘Erziehung im Angriff!’ verschenen. Het boekje is op de redactie van Bijbel & Onderwijs terechtgekomen. In dit artikel wordt het eerste deel van het boekje besproken. De schrijvers Christiane en Grant Nelson stellen, dat in onze tijd veel gezegd en geschreven wordt over het opvoeden van kinderen. De termen vrijheid en emancipatie lijken een belangrijke plaats in te nemen. De moderne visies beïnvloeden gewild of ongewild ook het denken van de christen-ouder/opvoeder. Christiane en Grant Nelson proberen te zoeken naar vaste ijkpunten voor een christelijke opvoeding.

Het kind in het middelpunt

Al vanaf de 17^e eeuw proberen mensen zich los te maken van de kerk en de invloed van het christen-zijn. De filosofen René Descartes en Rousseau plaatsen de mens in het middelpunt. ‘Cogito, ergo sum’ (Ik denk, dus ik besta). De mens is zelf de maatstaf van de dingen. Ervaring en aanleg wijzen de mens de goede weg door het leven. Als je de natuur tot ontwikkeling laat komen (in de mens), komt het goede te voorschijn. Maar het tegenovergestelde blijkt waar, kinderen roepen om hulp, verkeren in problemen. De kindertelefoon wordt steeds meer gebeld. Crisisopvang is meer nodig dan ooit.

De Schepper weet het beter

De Schepper weet wat het beste is voor kinderen, voor mensen. De Bijbelse visie op het kind onderscheidt zich principieel van de emancipatorische visie. Zij leert de zondige natuur van elk mens vanaf zijn allereerste levensbegin, die aangewezen is op omgang met anderen en met de levende God. En dat heeft consequenties. De opvoeder wacht niet meer totdat het kind zelf kiest, maar leert het kind, onderwijst het kind. Deut. 6: 6-7 ‘En deze woorden, die Ik u heden gebiedt, zullen in uw hart zijn. En gij zult ze uw kinderen inscherpen, en daarvan spreken, als gij in uw huis zijt, en als gij op de weg gaat, en als gij neerligt, en als gij opstaat.’

De Bijbelse opvoeding

Het Bijbelse opvoedingperspectief heeft duidelijke doelen: een geestelijk stabiel kind en in de verhouding tot de naaste betrouwbaar en evenwichtig. De opvoedingsweg is vaak moeizaam en vraagt veel geduld en inzet van de opvoeder, die de natuurlijke neiging van het kind stuurt in zijn zondige aard en aanleg. De autoriteit van de opvoeder en de onderwerping van het kind zijn daarin de basis. De opvoeder is vanuit belangeloze liefde gericht op het kind. De opvoeder is immers zelf onder de autoriteit van God geplaatst. Opvoeding in en tot gehoorzaamheid verlangt van de opvoeder, dat hij/zij zich bewust is van de zondige natuur van het kind en van hem/haar zelf en daardoor weloverwogen en vanuit rust handelt. Een straf moet leiden tot vrijwillige spijt en tot aangenomen vergeving. Een straf is geen straf uit woede, maar om de wil van het kind te neigen.

Eerbied en ontzag

De opvoeding tot eerbied en verantwoordelijkheid is van wezenlijk belang voor de verhouding van het kind tot God en tot zijn naaste. Eerbied voor de ouders is een grondprincipe van de geborgenheid van het kind bij zijn ouders. In het vertrouwen op de ouders beleeft het kind de eigen onvolkomenheid en afhankelijkheid, wetend veilig, geborgen en geliefd te zijn bij de ouders. De zelfzucht en de neiging om eigen wegen te gaan wordt door het ontzag voor de ouders begrensd. Het kind leert om rekenschap af te leggen en terug te zien op zijn emoties en impulsen, zonder dat het aan de consequenties hiervan overgeleverd is. Zo leert het kind ook rekenschap te geven tegenover God.

Karakter

De christen-ouder moet erop gericht zijn, dat het karakter van het kind gevormd wordt. Zo wordt de persoonlijkheid van het kind gevormd. Karaktereigenschappen als zelfcontrole, doorzettingsvermogen, evenwichtigheid, moed, behulpzaamheid, dapperheid, etc. zijn een gevolg van de groeiende liefde tot de levende God en de liefde tot de naaste, die de eigenliefde op de achtergrond stelt.

Persoonlijke betrekking op God

Het is van eeuwigheidswaarde dat het kind leert om in een persoonlijke betrekking en in afhankelijkheid van de levende God in Jezus Christus te staan. Eerst aan de hand van de ouder(s), maar later ook door zelf met het Woord bezig te zijn. De opvoeder moet het kind hiertoe ruimte geven en in gesprek met hem blijven. In de ontmoeting met anderen moet het kind uiteindelijk zo toegerust zijn, dat het onafhankelijk van de groep de autoriteit van de waarheid van God als maatstaf neemt en volgt. Weerbaar tegen alle invloeden die op hen afkomen, bijvoorbeeld door internet en alles wat daardoor op (jonge) mensen af kan komen.

Verhouding tot het kind in de opvoeding

De moderne opvoeder past zich vaak aan het kind aan. De reclame speelt daar op in, je moet er als ouder uitzien als je zoon of dochter. Het lijkt ‘cool’ om op gelijkwaardige voet met je kind te staan. Het lijkt alsof de moderne opvoeder bang is om de eigen autoriteit te stellen tegenover het kind. Hierdoor wordt de opvoeder veel meer een begeleider dan een opvoeder. In de Bijbelse opvatting is de opvoeder de onderwijzende en het kind de lerende. Waar moet een kind zijn oriënteringspunt vandaan halen, wanneer het helemaal vrijgelaten wordt? De moderne opvoeder lijkt zich niet verantwoordelijk te zien voor de toekomst van het kind. Bewuste leiding van het kind wordt vermeden. Het kind moet zelf keuzes kunnen maken, het is zijn of haar leven. De vruchten van deze opvoedingsvisie zijn te zien: kinderen kunnen niet staande blijven in een wereld waarin alcohol en drugs ruim voor handen zijn, kinderen gaan dwars tegen ouders in, luisteren niet meer en hebben geen zin om iets voor een ander of de maatschappij te doen. Genot wordt hun god.

Je eigen weg zoeken

Het doel dat je in de opvoeding voor ogen hebt, bepaalt de opvoedingsmethode. Wanneer je kinderen wilt opvoeden met als doel de eerder genoemde karaktereigenschappen, kun je niet de emancipatorische opvoedingsmethode hanteren. Aan de verwachtingen zal dan niet voldaan worden. De emancipatorische visie gaat ervan uit dat elk kind een schat aan goede inzichten en handelingswijzen in zich draagt. Op basis hiervan zoekt elk kind zelf zijn eigen weg door middel van experimenteren.

De weg wijzen

De Bijbel leert ons een andere methode. Het kind is vanaf zijn geboorte aangewezen op leiding, wil het een sterke, karaktervolle persoonlijkheid ontwikkelen. De liefde in de opvoeding en voor de ‘opvoedeling’ dringt de ouders ertoe om terug te keren tot de Bijbelse visie. Deze visie leert ons om kinderen de weg te wijzen, het kind voor te leven, te leiden, te leren, in te wijden en te corrigeren. De Bijbel geeft er ons een schitterend voorbeeld van en laat prachtig de Bijbelse visie zien, namelijk zoals Timotheüs het in zijn jeugd van zijn moeder en oma geleerd heeft (2 Tim. 3:14,15 en 17):‘Blijf gij echter bij wat u geleerd en toevertrouwd is, wèl bewust van wie gij het hebt geleerd, en dat gij van kindsbeen af de heilige schriften kent, die u wijs kunnen maken tot zaligheid door het geloof in Christus Jezus. Opdat de mens Gods volkomen zij, tot alle goed werk volkomen toegerust.’

Drs. Annelies Kraaiveld.