Hoe gaan Mohammed (Ahmad) en Allah om met in de islam bekende begrip ‘abrogatie’. Abrogatie betekent het annuleren en vervangen van sommige verzen in de Koran door andere verzen.

Inleiding

Mohammed (Ahmad) riep zichzelf uit tot profeet. Hij beweerde, dat de engel Gabriël Gods woord hoorde en het tot hem herhaalde. Mohammed op zijn beurt herhaalde het ook als zijnde Gods woord: de Koran.

Echter, tijdens zijn 23 jarige carrière als een religieusleider vergat Mohammed delen van wat Gabriël hem vertelde. Verder spreken enkele van deze Koranverzen elkaar tegen. Instructies, leringen, en leerstellingen waren soms niet in overeenstemming met elkaar. Verschillende mensen bekritiseerden Mohammed hierover; de inconsistenties waren duidelijk. Om deze kritieken van antwoord te voorzien bedacht Mohammed de leerstelling van “abrogatie”. “Abrogatie” betekent het annuleren en vervangen van sommige verzen in de Koran door andere verzen. De Arabische woorden gerelateerd aan dit onderwerp zijn “Nasiekh” wat betekent “datgene wat abrogeert” en “Mansoekh” wat betekent “dat wat geabrogeerd is”.

De grote islamgeleerde Arthur Jeffery schreef: “De koran is onder de heilige geschriften uniek vanwege het leren van een doctrine van abrogatie volgens welke latere uitspraken van de Profeet eerdere uitspraken van hem abrogeren, dat wil zeggen: leeg en nietig verklaren. De belangrijkheid van het weten welke verzen andere verzen abrogeren, heeft de koranswetenschap bekend als “Nasiekh wa Mansoekh” doen ontstaan, dat wil zeggen “de abrogators en het geabrogeerde” [1]

In “the Dictionary van Qur’anic Terms and Concepts”, pagina’s 5 en 6 door Muntasir Mir staat: “Koraninvoegingen zelf kunnen geabrogeerd zijn, zoals in enkele gevallen is gebeurd. Een voorbeeld van deze abrogatie is vers 24:2 dat de straf voor overspel genoemd in 4:15-16 abrogeert. Een studie van de koran laat zien dat alleen een begrensd aantal Koranverzen geabrogeerd is, en ten tweede dat de abrogatie alleen geldt voor juridische en praktische zaken, en niet voor leerstellingen en geloofszaken.” [2]

Het grote probleem met “Nasiekh wa Mansoekh” is het precies definiëren welke verzen “Nasiekh” zijn, en welke “Mansoekh” zijn. Dit omdat de Koran inherent verward is. De volgorder waarin de Koran geschreven werd, was niet chronologisch, maar volgens de lengte van de soera’s (hoofdstukken), en de Koran werd stukje bij beetje gevonden en samengesteld, wat de bepaling van de leeftijd van de verzen veel moeilijker maakt. De moslimtraditie erkent dat veel van de soera’s zelfs niet aan Mohammed in één geheel gegeven zijn en dat onder Mohammeds supervisie sommige latere verzen tot eerdere, bestaande soera’s werden toegevoegd. Sommige verzen werden in Mekka gesproken, andere in Medina. Hoe kun je dan – met een grote mate van overtuiging – weten welke verzen de meer gezaghebbende zijn?

Voor degenenen onder u die in het bijzonder in dit onderwerp geïnteresseerd zijn, raad ik Richard Bell’s “Introduction to the Quran (Inleiding tot de Koran)” [3] aan. Bell geeft ook een aantal “abrogaties” in zijn boek. Bell gaat zelfs zo ver, door de Koran te hersamenstellen en komt met een nieuwe verzameling soera’s en verzen.

Een ander moslimschrijver, Mahmoud Ayoub, vat de onzekerheid met de volgende woorden goed samen: “Tot nu toe is er onder moslimgeleerden geen algemene overeenstemming over welke verzen geabrogeerd zijn en door welke verzen.” [4]

De Hughes Dictionary of Islam zegt: “Jalalu’d-Din in zijn ‘Itqan’ geeft de volgende lijst van 20 verzen, die door alle commentatoren erkend worden te zijn geabrogeerd. De lezer wordt verwezen naar Hughes’ werk voor Jalalu’ Dins concrete lijst van 20 [5]. Ik zal er later enkele geven. Ik las dat zelfs tot 500 verzen aan toe door abrogatie getroffen kunnen zijn.

“Nasiekh wa Mansoekh” is geen zwarte-magie-wetenschap, maar het is onmogelijk om in veel gevallen precies te zijn. Dus is er zelfs onder moslimgeleerden onenigheid over.

Presentatie van Koranversen die de leerstelling van “abrogatie” vormen

Hier zijn de Koranverzen die de leerstelling van abrogatie opmaken [ 6]:

Soera 2:106:	“Welk teken [of vers] Wij ook opheffen of doen vergeten, daarvoor brengen Wij betere of daaraan gelijke.”
Soera 13:39:	“Allah doet te niet [dat is: abrogeert] wat Hij wil en bevestigt wat Hij wil en bij Hem is de oorsprong van het Boek.”
Soera 17:86:	“En als Wij wilden, zouden Wij hetgeen Wij u hebben geopenbaard zeker weg kunnen nemen…”
Soera 16:101	En wanneer Wij het ene teken [of vers] in plaats van het andere brengen – en Allah Weet het beste wat Hij openbaart – zeggen zij: “Gij verzint slechts.”
Soera 22:52:	“Nimmer zonden Wij een boodschapper of een profeet vóór u of, wanneer hij (zijn boodschap) verkondigde, kwam de duivel ertussen. Doch Allah doet hetgeen Satan inblaast te niet [dat is: abrogeert]. Dan bevestigt Allah Zijn woorden…”

Dit laatste vers staat in verband met die die bekend staan als de “ satansversen”. Op een bepaald moment compromitteerde Mohammed met het heidendom en sprak een “openbaring” die afgodendienst toestond, uit. Later zei hij, dat God hem had laten zien dat hij door satan beetgenomen was en in plaats van Gods woorden satanswoorden sprak. Zijn openbaring die afgodendienst toestond, werd vervolgens verwijderd van het reciteren van de Koran en een ander “openbaring” werd daarvoor in de plaats gezet.

Presentatie van abrogerende/geabrogeerde Koranverzen

Er zijn veel gevallen van abrogatie. Vanwege de ruimte beperk ik mijzelf tot de volgende selectie:
In soera 2:142-144 vinden we de verandering van de “Qibla”, de gebedsrichting, van Jeruzalem naar Mekka.

De verandering van straf voor overspel, beginnend met levenslange opsluiting, gevonden in soera 4:15 en vervolgens volgens soera 24:2 verandert tot 100 zweepslagen. Merk op, dat deze twee voorbeelden niet het vorige ‘missende’ vers noemen, dat steniging voorschrijft voor degenen die overspel plegen.

De capaciteit aan gevechtsklare mannen voor de overwinning wordt ook geabrogeerd door het daarop volgende vers:
“O profeet, spoor de gelovigen aan om te vechten. Als er twintig onder u zijn die stand houden, zullen zij tweehonderd overwinnen en als er honderd uwer zijn zullen zij duizend der ongelovigen verslaan, omdat zij een volk zijn dat niet wil begrijpen. Maar nu heeft Allah uw last verlicht, want Hij weet dat er zwakheid in u is. Als er daarom honderd uwer zijn die standvastig zijn, zullen zij tweehonderd overweldigen en als er duizend uwer zijn zullen zij door het gebod van Allah twee duizend overwinnen. En Allah is met degenen die standvastig zijn” (soera 8: 65, 66).

De Zwaardverzen (De Roep): “Vecht en sla dood de heiden (afgodendienaars) waar je ze ook vindt” (soera 47:5), of “bestrijd de ongelovigen in Allah, totdat erg geen verzoeking meer is” (soera 8:39), of “een pijnlijke straf aan hen die het geloof vaarwel zeggen” (soera 9:3). Deze weerspreken allemaal: “Er is geen dwang in religie” (soera 2:256). Merk hier op dat soera 9 één van de laatste “aan Mohammed geopenbaarde” soera’s was”. Logischerwijs moet het dus “er is geen dwang in islam” abrogeren.

Het nachtgebed door de Koran te reciteren moet ongeveer de helft van de nacht beslaan (soera 73:2). Dit werd in die mate veranderd om het hen gemakkelijk te maken (vers 20).

Voorbeelden van Boecharie’s Hadieth

Er zijn verscheidene gevallen van abrogatie in Boechari’s Hadieth. Deze illustreren ook de verwarring vanaf de eerste dagen van de islam aangaande abrogatie. Over soera 2:184 en 2:185, de verzen over het vasten, zeggen twee Hadieth (deel 6, nummer 33, 34) dat vers 185 vers 184 abrogeert, terwijl één Hadieth zegt, dat het niet geabrogeerd was (deel 6, nummer 32). Dus zien we, dat zelfs de metgezellen van Mohammed hierover in de war waren. Een ander geval in Boechari is de abrogatie van 2:284 door 2:285, (deel 6, nummer 68, 69). Opnieuw wordt één vers geabrogeerd door het volgende, opnieuw illustrerend dat Allah niet zeker van zichzelf was.

De moslim-antwoorden

Natuurlijk zijn moslims bewust van de theologische problemen die dit onderwerp doet ontstaan. Het werpt twijfel op het karakter van zowel God als van Mohammed en het kweekt theologische verwarring. Eerlijk is daarom om hun verdediging van deze leerstelling te presenteren.
Laten we starten met Yusuf Ali’s commentaar gevonden in zijn Engelse verklaring van de koran [7]. Hier zijn enkele van zijn commentaren die abrogatie verdedigen:

Ali’s commentaar op soera 2:106:

“Wat is de betekenis hier? Als we het in algemene zin nemen, betekent het dat Gods boodschap ten alle tijd dezelfde is, maar dat de vorm kan verschillen volgens de behoeften en eisen van de tijd. Sommige commentatoren passen het ook toe op de Ayat (openbaring) van de Koran. Niets doet afbreuk hierin als we geloven in progressieve openbaring. … Er kan opzettelijke abrogatie zijn, of er kan abrogatie zijn die mensen “doet vergeten of laat vergeten.” Hoeveel goede en wijze instituties worden met het verstrijken van de tijd niet stapje bij stapje overbodig? Verder is er het graduele proces in de evolutie van het in onbruik geraken of het vergeten. Dit betekent niet dat eeuwige principes veranderen. Het is slechts een teken van Allah’s oneindige Macht dat Zijn schepping zoveel vormen kan aannemen, niet alleen in de materiele wereld, maar ook in de wereld van menselijke gedachten en uitdrukkingen.

Ali’s commentaar op soera 16:101:

“De leerstelling van progressieve openbaring van tijdperk tot tijdperk en van tijd tot tijd betekent niet dat Allah’s fundamentele wet verandert. Het is niet eerlijk om een Profeet van Allah te beschuldigen van vervalsing, omdat de Boodschap – zoals die aan hem geopenbaard is – in andere vorm is als het eerder geopenbaarde, wanneer de kern van de Waarheid dezelfde is, want het komt van Allah.”

In de “Tafsir ul-Qur’an”, van Maulana Abdul Majid Daryabadi, [8] wordt het volgende commentaar op 2:106 gegeven:

“Er is niets beschamends in de leerstelling van bepaalde wetten, tijdelijk of lokaal, die door bepaalde andere wetten, permanente en universele en verordent door dezelfde wetgever vervangen of geabrogeerd zijn, in het bijzonder in de loop van de uitvaardiging van die wet. De loop van Koranopenbaring is, door iedereen erkend, geleidelijk geweest. Het kostte ongeveer 23 jaar om de wetgeving te voltooien en te vervolmaken. Geen wonder dan, dat bepaalde, tijdelijke, mindere wetten, door bepaalde andere, blijvende en eeuwige vervangen werden. Zelfs goddelijke wetten kunnen onderworpen zijn aan goddelijke verbetering, zoals met ieder object en fenomeen in het fysieke universum van de schepping. Het moet echter duidelijk zijn dat de leerstelling van abrogatie alleen voor “wetten” geldt en zelfs tot die van mindere en secundaire belangrijkheid. Geloofstellingen, artikelen van geloof, wetsprincipes, vertellingen, vermaningen, morele voorschriften en spirituele waarheden; geen van deze is onderhevig aan abrogatie of herroeping.”

Mahmoud M. Ayoub, in zijn “The Quran and Its Interpreters (De koran en zijn interpretators)”, [4, pagina 139] citeert uit een aantal beroemde Koran-tafsiers (commentaren). Hier zijn enkele van deze commentaren op 2:106.

“Wahadi zegt, dat dit vers naar beneden gezonden was, omdat de metgezellen zeiden: “Zie je Mohammed niet, hoe hij zijn mensen beveelt om iets te doen, vervolgens hun verbiedt om het te doen en hun beveelt het tegenovergestelde te doen? Vandaag zegt hij het zus en morgen verandert hij erover van gedachten. De Koran is niets meer dan de woorden van Mohammed. Het is samengesteld uit woorden die elkaar tegenspreken.” Dus zei Wahidi, God zond vers 101 van al-Nahl (soera 16) naar beneden en dit vers (Wahidi, p.32: zie ook Zamakhshari, I. p. 303). Tabari interpreteert abrogatie (naskh) ruim als “wat we [dat is: God] abrogeren ten aanzien van het voorschrift van een vers dat we veranderen, of dat we met een ander vers vervangen, dus dat wat wettig is kan onwettig worden en dat wat onwettig is, kan wettig worden; dat wat toegestaan is, kan verboden worden en dat wat verboden is, kan toegestaan worden. Dit echter kan alleen worden gedaan ten aanzien van geboden en verboden… maar verslagen of vertellingen kunnen noch worden geabrogeerd noch kunnen zij abrogeren” (Tabari, II, p. 471-472; zie ook Shawkani, I, p 125-126).”

 

Vergelijking met de Bijbel

Leert de Bijbel de leerstelling van abrogatie, zoals die in de islam geleerd wordt? In het geheel niet. Vergelijk Mohammed en de Koran met Mozes en de Torah. Gedurende 23 jaren was Mohammed een religieusleider en in die tijdsperiode werden veel verzen in de Koran geabrogeerd. Echter Mozes besteedde 40 jaar met de Israëlieten zwervend in de onherbergzame omgeving van de Sinaï. Niet één vers van de wet werd geabrogeerd. Toen de Israëlieten zondigden werden zij gestraft. Niets werd veranderd om zaken voor de Israëlieten gemakkelijker te maken. De Wet moest worden gehoorzaamd. Daar viel niet over te onderhandelen. Daarentegen werden in enkele van de geabrogeerde Koranverzen veranderingen gemaakt om het leven voor de moslims (bijvoorbeeld het nachtgebed) gemakkelijker te maken of om straffen (bijvoorbeeld, de straf op overspel) aanvaarbaarder te maken. Met als gevolg dat God met Zijn woord, met Zijn Wet en met Zijn verlangens compromitteerde om het Mohammeds volgelingen gemakkelijker te maken.

Onderzoek het Nieuwe Testament. Kwam Jezus op Zijn woorden terug? Zei Hij, dat hij dingen gemakkelijker zou maken voor iemand die Zijn kruis niet wilde dragen?

Er wordt soms gezegd, dat Jezus de oudtestamentische Wet “abrogeerde”. Iemand die bekend is met het Nieuwe Testament weet, dat christenen geloven dat de oudtestamentische Wet niet langer op de gelovigen in Christus van toepassing is. “Want Christus is het einde van de wet, tot gerechtigheid voor een ieder, die gelooft.” (Romeinen10:4) Jezus Zelf zei, dat Hij kwam om de Wet te vervullen en een Nieuw Verbond in leven te roepen. “Dit is het bloed van mijn verbond, dat voor velen vergoten wordt tot vergeving van zonden” (Mattheüs 26:28).

Dus hoewel we zeiden, dat de Wet niet op ons van toepassing is, betekent het niet dat de Wet geannuleerd of vernietigd is. Hij is daarentegen vervuld. Hij blijft gelden voor degenen aan wie het gegeven was, die niet in Christus zijn. Ten tweede, het Oude Testament voorspelt, dat een Nieuw Verbond op een dag zal gelden.

“Zie, de dagen komen, luidt het woord des HEREN, dat Ik met het huis van Israël en het huis van Juda een nieuw verbond sluiten zal. Niet zoals het verbond, dat Ik met hun vaderen gesloten heb ten dage dat Ik hen bij de hand nam, om hen uit het land Egypte te leiden: mijn verbond, dat zij verbroken hebben, hoewel Ik heer over hen ben, luidt het woord des HEREN. Maar dit is het verbond, dat Ik met het huis van Israël sluiten zal na deze dagen, luidt het woord des HEREN: “Ik zal mijn wet in hun binnenste leggen en die in hun hart schrijven, Ik zal hun tot een God zijn en zij zullen Mij tot een volk zijn… want Ik zal hun ongerechtigheid vergeven en hun zonde niet meer gedenken.” (Jeremia 31:31-34)

Daarom is de realisatie van het Nieuwe Verbond niet zomaar toevallig en is relevant voor christenen. Dit was lang van tevoren voorspeld en veelomvattend.

We geloven in progressieve openbaring. Het Oude Verbond van de Wet, zoals gegeven aan Mozes, werd vervangen door het Nieuwe Verbond van genade, die Jezus introduceerde. Deze ontwikkelingen vonden gedurende 1500 jaren plaats. Vergelijk dat met Mohammeds 23 jaren. Vergelijk de Bijbelse aankondiging van een Nieuw Verbond lang, voordat het tot stand kwam, met hoe Mohammed zijn theorie van abrogatie creëerde. Mohammed kondigde het nooit aan, hij sprak 2:106 alleen uit, nadat de niet-moslims hem aanspraken op zijn koerswijziging.

Daarom kan in het Bijbelse geval geen willekeur bij God worden verondersteld. In dit licht is het onacceptabel dat in een periode van 23 jaren of een avond, een behoefte aan verandering of correctie nodig is. Het is één van tweeën: of God is niet alwetend of de verslaglegger deed een correctie.

Commentaar van andere geleerden

Er zijn gematigde moslims die bereid zijn te bespreken wat “abrogatie” betekent in de context van een alwetende God. De moslimgeleerde Ali Dashti [9] schrijft:

“Je moet altijd beseffen, dat de meeste koranwetten en verordeningen geformuleerd werden als antwoord op willekeurige gebeurtenissen en smeekbedes van gegriefde personen. Dat is waarom er enkele inconsistenties in zijn en waarom er abrogerende en geabrogeerde verordeningen zijn… De koranwetten zijn kort en waren onvolledig voor de behoeften van de grote moslimgemeenschap die gedurende anderhalf eeuw na de dood van de Profeet ontstond.”, pagina 54.

Ten aanzien van soera 33:52: “Laten volgens Zamakhshari’s opinie Aisja’s woorden zien dat vers 52 door gewoonte geabrogeerd werd door vers 50 (“O profeet, Wij hebben voor u… wettig gemaakt…”). Echter, een geabrogeerd vers wordt verondersteld te komen na het geabrogeerde.

Niettemin blijft Soyuti in zijn verhandeling over Koranproblemen, genaamd ol-Etqan, vasthouden dat in dit geval het eerdere vers het latere abrogeerde” (pagina 128).

“Een verschillend, maar niet minder verbazingwekkende zaak vergt enig aandacht. Het betreft de aanwezigheid van abrogerende en geabrogeerde verzen in de Koran.

De Korancommentatoren en theologen verzamelden en legden alle gevallen van abrogatie uit. Een eerder geopenbaard vers werd geabrogeerd door een volgend geopenbaard vers met een verschillende of tegenstrijdige betekenis.

Het veranderen van gedachten na het nemen van een beslissing of het maken van een plan is een normale en veelvoorkomende gebeurtenis in levens van mensen, die niet alle relevante feiten op ieder moment kunnen weten… Het is echter in tegenspraak met de rede dat God, die alwetend en almachtig is, Zijn geboden moet reviseren…

Het is juist, omdat God tot alles instaat is en dat Hij niet een vers zou openbaren en het vervolgens zou abrogeren. Omdat alwetendheid en almacht essentiële kenmerken van de Schepper zijn, moet Hij in staat zijn om geboden uit te vaardigen die geen revisie nodig hebben. Ieder nadenkend persoon die in Eén Almachtige God gelooft, is gebonden om te vragen waarom Hij een gebod zou uitspreken en het vervolgens zou intrekken”(pagina’s 154, 155).

De islamgeleerde, A. Guillaume, die islamitische wetenschap doceerde aan de Universiteit van London, Princeton, en de Amerikaanse Universiteit van Beiroet, [10] geeft commentaar op het zwaardvers 9:5 dat andere verzen abrogeert. Hij schrijft in “Islam”: “Echter het is veel moeilijker om de woorden van een boek aan te passen dat door God zelf gedicteerd is. Een geïnspireerde man kan soms fouten maken; een geïnspireerd boek kan dat niet…” (pagina 187).

In “Behind the Veil (Achter de sluier)”, [11] pagina 220, stelt de schrijver:

“In Asbab al-Nuzul, p. 19, zegt de Suyuti dat: “Ibn Abbas zelf zei: “ Soms daalde de openbaring ‘s nachts neer op de profeet en vervolgens vergat hij het tijdens de dag, dus zond God dit vers 2:106 naar beneden.”

En op pagina 226:

“De abrogator gaat het geabrogeerde vooraf. In deel 3, p. 69 merkt de Suyuti op: “In de koran is er geen abrogator (vers) zonder voorafgegaan door een geabrogeerd (vers) met uitzondering van twee verzen, en sommige voegden er een derde aan toe, terwijl anderen er een vierde aan toevoegden.” (Al Itqan)

Ik beveel alle geïnteresseerde lezers aan om het boek “Behind the Veil (Achter de sluier)” van de Voice of the Maryrs te lezen. Het bevat een weide scoop van de fouten en problemen in de islam.

Bespreking

Soera 4:82	“Denken zij dan niet na over de Koran? Was deze van iemand anders dan van Allah dan hadden zij zeker menige tegenstrijdigheid daarin ontdekt.”
Soera 10:64	“De woorden van Allah kennen geen verandering …”
Soera 6:34	“Er is niemand die de woorden van Allah kan veranderen.”

Ik wil mijn positie over dit onderwerp gelijk duidelijk maken: Ik geloof, dat Mohammed feilbaar was, dat zijn “openbaringen” gedeeltelijk waren gebaseerd op zijn eigen vleselijke begeerten en niet op Gods wil. En dat, toen hij de regels veranderde, hij de leerstelling van abrogratie uitvond om zichzelf te beschermen.

Lees soera 4:82 opnieuw. Omdat de Koran veel discrepanties kent, bijvoorbeeld abrogatie, is hij logischerwijs niet van Allah. “Allah” kon de moslimwereld een hoop verwarring, twijfel en uitleg besparen, als Hij direct van het begin af aan een betere tekst gegeven zou hebben.

Lees soera 10:64 en 6:34 opnieuw. Schijnbaar waren Gods woorden veranderd. Sommige werden zelfs vergeten! Hoe dan praat je oprecht de tegenstelling goed? Verandert Gods woord of niet? Of betekent God die de Koran abrogeert dat Gods woord verandert? Deze “god” lijkt in verwarring te zijn.

Hoewel sommige van de abrogaties dan wel geen serieuze tegensprekingen mogen zijn, blijft het een probleem vanwege de bewering dat de Koran “nazil” is. Dat wil zeggen “naar beneden uit de hemel gebracht” zonder tussenkomst van menselijke handen. Dit betekent, dat de originele “on-geschapen” in de hemel bewaarde tabletten, waarvan de Koran voortkomt (soera 85:22) ook deze abrogaties bevatten. Hoe kunnen deze dan Allah’s eeuwige woord zijn?

Analyse

Laten we enkele van de abrogaties onderzoeken en ze vergelijken met de moslim-antwoorden. Laten we kijken of ze werkelijk steek houden, dat wil zeggen tegen kritisch onderzoek opgewassen zijn.

Allereerst, de verandering van de Qibla. Dit betrof dat de moslims 160 graden draaiden en tot Mekka zich bogen in plaats van tot Jeruzalem. (Gedurende een tijd richtten de moslims zich naar Jeruzalem om te buigen en te bidden. Later, in Medina, zei Mohammed, dat God hem verteld had om je naar Mekka te richten.)

Zoals iedere westerse islamgeleerde je zal kunnen vertellen, veranderde Mohammeds de Qibla ondermeer, omdat de joden in Medina hem en de islam verwierpen. Hier zijn de Koranverzenr:

“De dwazen onder het volk zullen zeggen: “Wat heeft hen van hun Qiblah, die zij volgden, afgekeerd?”… Wij bepaalden de Qiblah, die gij volgdet slechts, opdat Wij hem, die de gezant van Allah volgt, onderscheiden van degene die hem de rug toekeert. En dit is inderdaad zeer moeilijk, behalve voor hen, die Allah heeft geleid…. Waarlijk, Wij zien uw aangezicht zich naar de hemel wenden, daarom zullen Wij u tot beheerder maken van de Qiblah, die u behaagt. Wend daarom uw aangezicht naar de Heilige Moskee en waar gij ook moogt zijn, wendt uw aangezicht daarheen.” (soera 2:142-144)

Dus was het “zeer moeilijk”? Was het net zo moeilijk als Abrahams beproeving [om zijn zoon te offeren]? Nee. Was het zeer moeilijk om getrouw te zijn en te blijven ondanks vervolging? Nee. Was het zeer moeilijk om ontberingen te verdragen vanwege een missie? Nee. Alles wat zij moesten doen, was slechts hun lichamen 160 graden te draaien. Is dat wat “Allah” “zeer moeilijk” noemt?

Je mag denken, dat het een geloofsbeproeving was, zoals de Koran impliceert. Maar was het dat werkelijk? Verduurden veel van deze moslims niet reeds vervolging in Mekka? Zij reisden daarom toch honderd mijlen om naar Medina te verhuizen? Was het draaien van hun lichaam daarom een werkelijke beproeving voor hen? Hadden veel moslims in Medina voor zijn komst in Medina niet gezegd, dat zij hem als hun profeet zouden ontvangen? Dus zou het hen uitmaken, als hun profeet zei: “Keer je naar het zuiden, in plaats van het noorden”? Ik denk het niet. Je hoort moslims hierover nooit morren, zoals je dat wel hoort over het vernederende Verdrag van Hoedaibia.

Voor de achtergrond hiervan, zie Tabari’s commentaar [12]:

Pagina 24 van deel 7: “…de meerderheid (van de vroege moslimgeleerden) zegt, dat de Qibla veranderd werd… 18 maanden na de komst van (Mohammed).”

Pagina 25 van deel 7: De Profeet richtte zich gedurende 16 maanden naar Jeruzalem, en toen hoorde hij dat de joden zeiden: “Bij God, Mohammed en zijn metgezellen wisten niet waar hun Qibla was, totdat we hen leidden.” Dit vond de Profeet onaangenaam en hij richtte zijn gezicht naar de Hemel en zei: “We zagen het keren van uw gezicht naar de Hemel.”

In werkelijkheid zegt de inleiding (geschreven door W.M. Watt) op deel 7 van Tabari: “De verandering van de Qibla en de instelling van het vasten (Ramadan) zijn niet pure religieuze zaken, maar zijn aan politieke zaken verbonden. Mohammed was eerder overtuigd geworden, dat de openbaringen die hij ontving in essentie identiek waren met die aan de basis van het joden- en christendom liggen; hij verwachtte daarom, dat de joden uit Medina hem als profeet zouden aanvaarden. Met als gevolg, toen hij naar Medina kwam, hij teleurgesteld werd te ervaren dat de joden verre van plan waren zijn profeetschap te aanvaarden en meer geneigd waren om grappen over zijn openbaringen te maken. Slechts één of twee werden formeel moslims.” pagina xxiii.

Nu dan, laten we de verandering van de Qibla vergelijken met wat moslim-apologeten schreven. Kijk (hiervoor) s.v.p. wat Ali en Daryabadi eerder schreven om abrogatie te rechtvaardigen.

Hoe vervulde het veranderen van de Qibla de behoeften van de moslimgemeenschap? Het maakte niet uit welke richting zij zich richten om te bidden. Hoe kan dit progressieve openbaring zijn? Hoezo voortschrijdend? En als de verandering in Qibla werkelijk nodig was, waarom kostte het Allah dan 18 maanden om de boodschap bij Mohammed te krijgen? Waarom werd het pas “geopenbaard”, nadat de joden hem bespotten?

Een tweede voorbeeld: neem de abrogatie van de bekwaamheid van de strijders. Eerst zegt Allah dat 100 moslims 1000 heidenen kunnen verslaan. Dan verandert God deze verhouding, omdat de moslims te zwak waren en zegt Allah dat 100 moslims 200 heidenen kunnen verslaan.

Natuurlijk maakt dit zaken gemakkelijker voor de moslims. Zij hoefden niet met 1 tegen 10 te vechten, maar 1 tegen 2. Maar kende God hun bekwaamheden dan niet voor Hij van gedachten veranderde? Dit type van onwetendheid is gewoon voor mensen, maar niet voor God. Bovendien gezien het feit dat moslims de joden ruim in aantal overtroffen en vier oorlogen tegen hen verloren, moet je jezelf afvragen of Allah werkelijk wist waarover hij aan het praten was.

Conclusie

Mohammeds “abrogatie” presenteert een wishy-washy beeld van God. Moslims vertrouwen op een God die zich niet aan Zijn woord hoeft te houden. Deze “god” had zijn gedachten niet op orde. Mohammeds doctrine tast Gods geloofwaardigheid aan door Hem neer te zetten als onwetend, onzeker en onbetrouwbaar. Vanwege deze verwarring van “god”, weten moslims vandaag de dag niet zeker welke regels van toepassing zijn in hun religie. Mohammeds “god” lijkt al met al te menselijk.

Omdat Mohammed delen van de Koran vergat en of om dingen gemakkelijker voor zichzelf of anderen te maken, verzon hij de verzen over abrogatie. Zoals met veel van zijn andere “openbaringen” werden zij bedacht als een antwoord op een bepaalde behoefte of situatie. Zelden werden zij van tevoren geopenbaard. God lijkt in Mohammeds zak te zitten en Mohammed grijpt er wanneer nodig een “openbaring” uit. Zoals in het liedje over Felix de kat “whenever he gets in a fix, he reaches into his bag of tricks”, zo gebruikt Mohammed zijn “god” om uit netelige situaties te komen of om zaken naar zijn hand te zetten. Mohammed hevelt de last over op God. Opnieuw moet God de consequenties dragen van zijn daden.

Vragen

· Wat zegt het moslimconcept van abrogatie volgens u werkelijk over de natuur en het karakter van God, Zijn kennis, oordeel en wijsheid?

· Wat zegt de volgorde van abrogatie verzen ons over de Koran. Is het logisch dat een vers wordt gevolgd door een vers dat het annuleert? Of sterker, dat een eerder vers een later vers annuleert? Waarom was het latere vers dan geopenbaard?

· Is het waarschijnlijker dat Mohammed verward was, loog, of geestelijk misleid was, toen hij de Koran uitsprak en het concept van God die Zijn woorden abrogeert schiep?

· Als de koran in de hemel bestaat als een volmaakt boek, waarom zou hij verzen bevatten die geabrogeerd zijn geworden? Als deze verzen werkelijk moesten worden geabrogeerd en zelfs vergeten zijn, waarom waren zij er dan in eerste instantie?

Silas

Referenties

[1] “Islam: Muhammad and His Religion”, pagina 66, Arthur Jeffery, Bobs Merril.
[2] “Dictionary of Qur’anic Terms and Concepts”, Muntasir Mir, Garland
[3] “Introduction to the Quran”, Richard Bell, R. & R. Clark
[4] “The Quran and its Interpreters”, 20, Mahmoud Ayoub, SUNY.
[5] “Hughes Dictionary of Islam”, pagina 520, P. Hughes, Reference Book
[6] Korancitaten zijn uit de Nederlandstalige interpretatie van de koran die op het web te vinden is.
[7] “The Meaning of the Holy Qur’an”, Yusuf Ali, Amana Corporation.
[8] “Tafsir ul-Qur’an”, Maulana Abdul Majid Daryabadi, Darul – Ishaat
[9] “23 Years: A Study of the Prophetic Career of Mohammad”, Ali Dashti, Mazda.
[10 ] “Islam”, A. Guillaume, Penguin.
[11] “Behind the Veil, Unmasking Islam”, Voice of the Martyrs.1-918-337-8015.
[12 ] “The History of al-Tabari”, M. V. MacDonald, SUNY.

Bijbelcitaten zijn uit de NBG-vertaling © 1951 Nederlands Bijbelgenootschap.

Korancitaten (tenzij anders vermeld) zijn uit de Nederlandstalige interpretatie van de koran die op het web te vinden is.

Andere citaten zijn rechtstreeks uit het Engels vertaald

Laatste bewerking: Januari 2007 (gebaseerd op: Rev A: 5-20-98)

Met toestemming van de auteur is dit artikel vertaald; de originele titel luidt: Ahmad, Allah, and Abrogation

DEZELFDE GOD? 

Een lezing van de arabist prof. dr. Hans Jansen bij de publicatie van het boek ‘Dezelfde God? Jezus, heilige Geest, God in het christendom en in de islam’ van dr. Marc Durie.

Iedereen weet, dat de  islamitische geloofsbelijdenis luidt: ‘Er is geen god dan Allah en Mohammed is zijn gezant.’ Dat zijn twee interessante mededelingen. Van de eerste van die twee mededelingen is het een toehoorder niet direct duidelijk of die wel echt over de islam gaat. De woorden ‘Er is geen god dan Allah’ geven die niet eerder een oordeel over de andere godsdiensten dan de islam? Wie eens rustig over die formule nadenkt,  kan moeilijk een andere conclusie trekken, dat die formule hoofdzakelijk een oordeel geeft over de godsdienst van mensen die geen moslim zijn.

Het is uitzonderlijk dat een godsdienst in zo’n belangrijk document als de officiële kortste vorm van de eigen geloofsbelijdenis het niet over zichzelf heeft, maar over de concurrentie. En dat nog wel aan het begin van de formule. Dit roept vragen op. Met welk recht doet de islamitische geloofsbelijdenis een zo stellige mededeling over het geloof van andere mensen? En nog wel een negatieve, agressieve mededeling? Ligt daar onderzoek aan ten grondslag?

Is er ook maar één andere godsdienst die hetzelfde of iets dergelijks doet? Bij mijn weten bestaat er geen enkele andere godsdienst die al in zijn geloofsbelijdenis het heeft over wat anderen geloven en dat dan ook nog in negatieve zin. Het is tegen alle regels van de beleefdheid in om anderen ongevraagd mee te delen dat ze fout zijn. Zeker wanneer die ander jou vriendelijk heeft welkom geheten en jou onbekommerd in de gelegenheid stelt te delen in de voordelen van zijn eigen maatschappelijke ordening.

De geloofsbelijdenis van het christendom gaat in ieder geval geheel over het christendom. Die geloofsbelijdenis begint met de woorden ‘ik geloof in één God, de Almachtige, Vader’, credo in unum Deum patrem omnipotentem. Dat is, anders dan bij de islamitische geloofsbelijdenis het geval is, een uitspraak over de inhoud van het eigen geloof. De christelijke geloofsbelijdenis gaat over het christendom en verder nergens over. Het is inderdaad haast onvoorstelbaar dat een geloofsbelijdenis niet over het eigen geloof zou gaan, maar over dat van anderen. Toch, in het geval van de islam is het toch echt zo en accepteren we het als normaal.

Bij het horen van de islamitische geloofsbelijdenis rijzen er een aantal vragen. Hoe weten de moslims dat eigenlijk, dat niet-islamitische eredienst geen aanbidding is van de ene God, de almachtige Vader? Waar is die kennis op gebaseerd? Wat gaat het bovendien de moslims aan wat anderen geloven? Met welk recht matigen ze zich daar een oordeel over aan en dan nog wel een negatief oordeel? Waarom accepteren wij zulke hoogmoed en zulke hovaardij? Uit angst? Omdat we ons Theo van Gogh herinneren en ieder van ons de volgende kan zijn?

Zoals altijd is er meer aan de hand. Wij hier in het westen spreken nu wel van ‘de islamitische geloofsbelijdenis’, maar de moslims zelf gebruiken een andere term. In het jargon van de islam heet wat wij ‘de islamitische geloofsbelijdenis’ noemen, ‘het getuigenis’, ash-shahaada, zoals het getuigenis voor een rechtbank. Dat is een juridisering van het geloof.

De islamitische formule legt niet een emotie vast, of een gevoel, of een overtuiging, want wie voor de rechtbank staat, wordt niet gevraagd naar zijn gevoel, zijn emotie of zijn overtuiging. Die wordt bevraagd over wat hem uit eigen wetenschap of waarneming bekend is. Door over ‘getuigenis’, shahaada, te spreken, geeft het systeem van de islam aan de formule ‘er is geen god dan Allah’ een waarde die maar matig bij een geloofsbelijdenis past. De formule trekt het

geloof de juridische sfeer in. Als het een ‘getuigenis’ is, hoort het bij een rechtbank thuis en is het geen geloofsbelijdenis.

In het christendom daarentegen wordt het woord credo, ‘ik geloof’, gebruikt, en dat geeft de verhoudingen goed weer. Ook in het jodendom: ani ma’amiin be-emoenah sheleema, ‘ik geloof’. In het Arabisch van de islam luidt het correcte woordgebruik evenwel ashhadu, ‘ik getuig’, an laa ilaaha illaa ‘llaah, ‘dat er geen god is dan Allah’, maar op grond waarvan getuigt een moslim dit?

Het woord ‘getuigenis’ is hier toch werkelijk anders gebruikt dan wij het in het westen gebruiken. Wie bij een rechtbank in een strafzaak een getuigenis aflegt over zaken die hij uitsluitend van anderen heeft gehoord, maar waarvan hij wel gelooft, dat ze waar zijn, mag blij zijn, als hij niet wegens meineed gepakt wordt. In ieder geval wordt zijn getuigenis door een echte rechtbank niet geaccepteerd.

Het woord ‘getuigenis’ wordt hier door de moslimse theologie dan ook oneigenlijk en op misleidende wijze gebruikt en dat is mogelijk ook de bedoeling. Het eerste deel van de shahaada, de ‘geloofsbelijdenis’, is eerder een strijdkreet dan een getuigenis. Als moslims elkaar voor de gek willen houden door een strijdkreet als geloofsbelijdenis te presenteren en ‘getuigenis’ te noemen, is dat bedenkelijk, maar als ze er ons ook mee voor de gek willen houden, dan is alleen een besliste afwijzing van deze misleiding op zijn plaats.

Het eerste deel van de islamitische geloofsbelijdenis gaat niet over de islam, het is geen credo en gaat dus gaat niet over geloof en het wordt dan wel ‘getuigenis’ genoemd, maar het is een strijdkreet. Het is zeker geen getuigenis in de bij ons gebruikelijke betekenis van dat woord. Verder is alles in orde.

Het tweede deel van de shahaada luidt: ‘Mohammed is de gezant van God.’ Dat is wat vorm en inhoud betreft traditioneler. De islam leert, dat er iemand die Mohammed heette, rond het jaar 570 van onze jaartelling in Mekka geboren is, in 611 door God als profeet is geroepen en in 632 in Medina is gestorven. Deze Mohammed moet voor alle moslims het hoogste voorbeeld zijn,uswa Hasana, Q 33:21.

Dat is problematisch, want wat de islam zelf over Mohammed overlevert, roept bij niet-moslims ernstige bedenkingen op. De islam zelf vertelt honderden verhalen over Mohammed. Als die verhalen waar zijn, kan Mohammed dan wel een gezant geweest zijn van dezelfde God die op de Sinai de tien geboden (Dt 5:6-21) gegeven heeft? In de verhalen die de islam zelf over Mohammed overlevert en doorgeeft, overtreedt Mohammed, het hoogste voorbeeld voor goede moslims, de tien geboden meerdere malen. Hij roept bovendien zijn volgelingen op tot het plegen van handelingen die volstrekt in strijd zijn met deze geboden. De Koran noemt God nergens ‘Vader’, maar kan Mohammed dan wel een gezant zijn geweest van dezelfde God die door Jezus zijn Vader genoemd wordt? Er zijn hier toch wel een paar lastige en onaangename vragen te stellen.

Mohammed heeft opgetreden als veldheer, als krijgsheer, als slavenhaler en als slavenhandelaar. Is dat te rijmen met ‘Wat gij de geringste uwer broeders hebt gedaan, hebt ge mij gedaan’? In de oudheid werden mensen die een oorlog hadden verloren nu eenmaal eerst krijgsgevangene en vervolgens slaaf, maar zou dezelfde God die wij min of meer uit de Bijbel denken te kennen, een gezant uitsturen om mensen te gaan vangen als waren het konijnen en die mensen als hij ze eenmaal gevangen heeft, vervolgens al hun bezit en hun vrijheid te ontnemen en tot slaaf te maken?

De islam leert, dat Mohammed een zeer jong meisje gehuwd heeft. Maar Mohammed is het hoogste voorbeeld. God wil volgens Koran 33:21 Mohammed aan ons allemaal tot voorbeeld

stellen. Zou de God die dat wil, dezelfde God zijn die wij volgens de Bijbel ‘Vader’ mogen noemen? Zou de God van wie de Bijbel ons voorhoudt, dat hij de Vader van elk mens wil en kan zijn, kleine meisjes ten huwelijk willen geven aan de vrienden van de grootvader van dat kleine meisje?

De islam leert, dat er voor het sluiten van een huwelijk getuigen nodig zijn, maar voor het uitspreken van een verstoting niet. Ook leert de islam, dat een man die zijn vrouw verstoten heeft, die verstoting mag herroepen zelfs zonder dit aan de vrouw in kwestie mee te delen. Deze ‘wetgeving’ (tussen aanhalingstekens!)  leidt er toe, dat een vrouw nooit zeker weet of ze nu wel of niet gescheiden is en of ze kan hertrouwen. Als ze hertrouwt, loopt ze het risico dat een boze eerste echtgenoot haar van ontucht beschuldigt en maar al te graag de eerste steen komt werpen. Moeten wij geloven, dat een zo onredelijke zo vrouwvijandige wet gegeven is door dezelfde God als die van de Bijbel? Jodendom en christendom hebben niets dat ook maar in de buurt komt van dit soort onredelijke regelingen.

De islam leert ook, dat Mohammed gezegd heeft: ‘Doodt elke jodenman die in uw handen valt’,man Zafirtum bihi mijn rigaal al-Yahuud, fa-qtuluuh. De Bijbel, het Oude en het Nieuwe Testament, zijn Joodse documenten die door Joden zijn geschreven. Is het te verwachten dat de God van de Bijbel een gezant uitstuurt met zulke opvattingen? Een gezant die opdracht geeft de Joden uit te roeien? En die in Medina ook daadwerkelijk aan dat uitroeien heeft deelgenomen?

Wie zijn wij om te beoordelen wat God wel en niet zal doen, maar de Bijbel schetst God toch eigenlijk als liefhebbend en redelijk. Ondanks dat niet alle bijbelschrijvers precies hetzelfde godsbeeld hebben, is er weinig moed voor nodig om te zeggen dat onredelijkheid de God van de Bijbel vreemd is. Maar het zou wel heel onredelijk zijn, als de God van de Bijbel, nadat hij zich als redelijk heeft laten kennen in de verhalen die de Bijbel vertelt, de mens de opdrachten geeft die hij volgens de Koran en de islam de mens gegeven heeft. Dat zou het toppunt van onredelijkheid zijn. De God van de Bijbel kan dus niet de God van de Koran zijn.

Toch stellen moslims in gesprekken met Joden en christenen dat het jodendom, het christendom en de islam alle drie dezelfde Ene God aanbidden. Ze kunnen die stelling volhouden, omdat er een islamitische geloofspunt bestaat, dat leert dat kerk en synagoge, rabbijnen en priesters, de tekst van de Bijbel en de opdrachten die de Bijbel geeft, verdraaid hebben, zeg maar vervalst hebben. Wat de Bijbel over God beweert, heeft dan ook geen enkele waarde voor moslims en kan dus ook niet door christenen gebruikt worden om aannemelijk te maken dat de God van de islam niet identiek kan zijn met de God van de Bijbel.

Hebben joden en christenen inderdaad geknoeid met hun heilige boeken? Het met opzet verdraaien en vervalsen van de heilige teksten is een ernstige beschuldiging die een grove belediging impliceert jegens al die joodse en christelijke professionals die eeuwen lang alles in het werk gesteld hebben de tekst van de Bijbel zo goed als maar enigszins mogelijk was te bewaren.

De bekende Joodse middeleeuwse geleerde Maimonides was dan ook van mening dat het niet was toegestaan aan moslims les over de Bijbel te geven. Christenen, betoogde hij, hadden vaak wel verkeerde ideeën over de betekenis van de Bijbeltekst, want ze zagen in allerlei verzen ten onrechte allerlei ‘de hen bekende allegorieën’, ha–remazim ha-yedu. Christenen geloofden, legt Maimonides uit, dat deze allegorieën verwezen naar hun eigen Jezus van Nazareth, die ze meenden terug te kunnen vinden in de bijbeltekst, maar desondanks geloofden christenen tenminste, dat de Bijbel de Bijbel was. Moslims daarentegen geloven dat niet en geven daarmee een forse motie van wantrouwen af, die persoonlijk beledigend is voor alle dienaren der kerk. Uit onwennigheid met zulk beledigend gedrag wenden we maar voor het

niet op te merken.

De situatie van de Arabische christenen maakt het probleem waar we het nu over hebben ingewikkelder dan het al is. Arabischtalige christenen gebruiken het woord ‘Allah’ in hun bijbelvertalingen en hun liturgie. Zo spreekt een Arabischtalige pastoor van ‘Allah de Vader, Allah de Zoon, Allah de Heilige Geest’. Ook de joodse bijbelvertalingen gebruiken het woord ‘Allah’ voor het Hebreeuwse Elohim.

Het eiland Malta is katholiek en Arabischtalig. Ook de streng katholieke Maltezers noemen GodAlla, zij het zonder ‘h’ aan het einde. Het eiland Malta is een solide verdedigingsveste tegen de opmars van de islam, niemand kan de Maltezers van sympathie voor de islam verdenken. Toch, ook zij, gebruiken het woord Alla. We kunnen er niet omheen: Alla(h) is in het Aramees, het Arabisch en het Maltees Arabisch het gewone woord voor ‘God’.

God is die Hij is en het gaat er niet om hoe Zijn voor- en achternaam luiden, maar waar het om gaat is, wat hij van de mens vraagt. De God van de Bijbel vraagt zulke andere dingen van de mens dan de God van de islam en de Koran, dat er geen enkele twijfel kan bestaan: het gaat niet om dezelfde God.

Er is een goede verklaring voor de moslimse opvatting dat het daarentegen toch om dezelfde God gaat. Moslims willen graag dat christenen  tot de islam toetreden. Dat is in principe een sympathiek trekje van de islam. Als het om dezelfde God gaat, is een overstap van het christendom naar de islam eigenlijk maar een klein stapje. Moslim moedigen ons aan dat kleine stapje nu maar te zetten. Zo’n klein stapje is immers snel en gemakkelijk gezet.

Nu, het is beslist geen klein stapje, wat alleen al blijkt uit het feit dat de islam op de overstap van de islam naar het christendom de doodstraf stelt. Het gaat dan toch echt om hetzelfde kleine stapje, maar wie dat kleine stapje in omgekeerde richting zet, wordt door de islam met de doodstraf bedreigd en het blijft lang niet altijd bij een dreiging. De islamitische bewering dat het om dezelfde God gaat, is niet veel meer dan een trucje van mensen die zieltjes willen winnen. Het is misleiding.

Het adres van de God van de Koran en de God van de Bijbel zal wel hetzelfde zijn: per adres de Schepper van hemel en aarde. Maar de aard van de God van de Koran wordt door de islam en de Koran zo gepresenteerd dat joden en christenen weinig anders kunnen zeggen dan, dat ze de God van de Bijbel daar niet in herkennen. God is redelijkheid en liefde, leert de Bijbel. God is barmhartig, leert de Koran. Liefde en barmhartigheid lijken op elkaar, maar zijn waarachtig niet hetzelfde. Liefde is horizontaal en kan wederzijds zijn. Barmhartigheid is eenrichtingsverkeer, niet wederzijds en gaat alleen van boven naar beneden. Liefde en barmhartigheid zijn twee verschillende dingen, want niemand gaat ooit uit barmhartigheid met een ander naar bed.

Recruteerders en missionarissen mogen natuurlijk trucjes gebruiken en kraaltjes en spiegeltjes uitdelen, als dat de goede zaak vooruit helpt. Maar liever geen valse kraaltjes uitdelen aan mensen die beter weten, of beter zouden moeten weten. De kraaltjes en spiegeltjes die de moslims uitdelen door te zeggen dat hun God dezelfde is als die van kerk en synagoge, die kraaltjes en spiegeltjes zijn vals.

In het verlengde van deze kraaltjes en spiegeltjes ligt een ander, ook belangwekkend islamitisch betoog. Jezus wordt door de islam erkend, zeggen de missionarissen van de islam. Ze vertellen er alleen niet bij als wat Jezus door de islamitische theologie erkend wordt. Ze vertellen er niet bij in welke hoedanigheid Jezus door de islam erkend wordt. Volgens de leer van de islam is Jezus van Nazareth een profeet geweest als Habakuk of Noach. De islam leert, dat Jezus één van de vele profeten is geweest in de lijn die begint bij Adam en die eindigt bij Mohammed.

 

Zo’n gewoon profeetschap van dertien in een dozijn is christenen eigenlijk niet genoeg. Christenen geloven, dat Jezus meer dan alleen een profeet is geweest, dat Hij uniek geweest is, niet een van de vele collega’s van Habakuk, maar de eniggeboren zoon van God, Filium Dei unigenitum, ex Patre natum ante omnia saecula, ‘geboren uit de Vader voor alle eeuwen’,Deum de Deo, lumen de lumine, Deum verum de Deo vero, genitum non factum, consubstantialem Patri, God uit God, Licht uit Licht, waarachtig God uit waarachtig God, geboren niet gemaakt, gelijk van wezen met de Vader.

Christenen geloven bovendien, dat Jezus onder Pontius Pilatus gekruisigd is, geleden heeft en begraven is, passus et sepultus est. De islam en de Koran ontkennen, dat Jezus gekruisigd is. Van de erkenning van Jezus door Koran en islam blijft dan wel heel weinig over. Over de opstanding van Jezus heeft de islam al helemaal niets te zeggen. Laten wij er ook het zwijgen dan maar toe doen.

Terwijl het Nieuwe Testament leert, dat Jezus een Jodenman geweest is, leert de Koran dat Jezus moslim was. Ik denk niet, dat de kerken er goed aan doen de Joodse Jezus van het Nieuwe Testament in te ruilen voor een moslimse Jezus. Aan de theologische faculteit van de universiteit van Utrecht liep desalniettemin tot voor kort een hoogleraar rond die in volle ernst beweerde, dat de Koran een ‘betere’ kijk had op de rol van Jezus in de heilsgeschiedenis dan de kerken. De hoogleraar noemde in de titel van zijn oratie uit 2005 de Koranverzen 19:16-40 zelfs meteen maar ‘een correctief evangelie’. Het lijkt mij heerlijk om zo onnozel te zijn. Ik kan mensen die zulke dingen beweren alleen maar benijden. Alhoewel, om dit soort ongevraagde meeloperij met de moslims te karakteriseren is de term ‘knettergek’ nog niet zo verkeerd.

Ik ken Mark Durie nog uit zijn tijd in Leiden. Ik vond het maar zielig dat hij daar dag in dag uit college liep bij al die oude heren die voor de Tweede Wereldoorlog nog in Leiden bij Snouck Hurgronje gestudeerd hadden. Ik heb hem toen dus ernstig onderschat. Hij was destijds bezig met een soort universitaire archeologie, academische oudheidkunde en ik hoop, dat hij ook over die dingen ook nog eens schrijft. Maar nu hebben we een boek van zijn hand, dat ons kan sterken in de strijd die er tegenwoordig woedt tussen de islam en de rest van de wereld. Wij hebben die strijd niet gezocht. We zijn er door een keten van toevalligheden in terecht geraakt. Maar nu die strijd eenmaal woedt, kan ik u alleen maar voorhouden: ‘Strijd de goede strijd, en grijp naar het leven waartoe ge geroepen zijt.’

Amersfoort, 22 september 2009